Tytuł jednego z najbardziej zadbanych zabytków w Polsce w tym roku zdobyła wieża ciśnień w Malborku. Wyróżnienie otrzymał również Biały Spichlerz w Słupsku, czyli nowy obiekt Muzeum Pomorza Środkowego. Wyniki konkursu zostały ogłoszone 27 maja 2020 r.
Nagroda w konkursie Zabytek Zadbany jest najważniejszym wyróżnieniem przyznawanym za wybitne osiągnięcia w dziedzinie konserwacji zabytków w Polsce.
Prezentacja zwycięzców wyjątkowo w internecie
Gala wręczenia nagród tradycyjnie odbywa się 25 kwietnia, czyli w Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków. Niestety, z powodu epidemii koronawirusa w tym roku uroczystość nie mogła zostać zorganizowana. Dlatego też wyniki konkursu ogłoszono w internecie.
– Trudna sytuacja spowodowana pandemią nie może zaprzepaścić ciągłości pięknej tradycji konkursu, który odbywa się od 1975 r. i jest symbolicznym podziękowaniem zarządcom i właścicielom zabytków za ich wysiłek i troskę o zachowanie naszego dziedzictwa – powiedziała wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego, Generalna Konserwator Zabytków prof. Magdalena Gawin, prezentując laureatów nagród oraz wyróżnień.
Nagroda dla wieży ciśnień w Malborku
Laureatem konkursu Zabytek Zadbany 2020 w kategorii Zabytki techniki została wieża ciśnień w Malborku. Jury przyznało tę nagrodę za „wzorowe prace remontowe i konserwatorskie, które pozwoliły na utrzymanie integralności zabytku techniki wraz z jego wyposażeniem oraz za umiejętne dostosowanie nowych funkcji społecznych i użytkowych do specyfiki obiektu”.
| Wieża ciśnień w Malborku została zbudowana w 1905 r. wraz z założeniem wodociągów w mieście. Budynek stanowi ciekawy przykład neogotyckiej architektury. W jego wnętrzu znajduje się zachowany i czynny zbiornik wodny, który jest w stanie pomieścić 500 m sześc. wody.
– Przyznana nagroda jest dla nas szczególnym wyróżnieniem, gdyż modernizacja wieży ciśnień jest jednym z etapów kluczowego obecnie dla miasta projektu rewitalizacji historycznego śródmieścia, prowadzonego pod nazwą Malbork na „+”. Jest także dowodem na to, że z dużą starannością podchodzimy do planowania i prowadzenia prac – zaznacza burmistrz Malborka Marek Charzewski. Dzięki środkom finansowym pozyskanym w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Pomorskiego na lata 2014-2020 możliwe było udostępnienie wieży cieśnień na cele społeczne i kulturalne. – Zdecydowaliśmy się na przekazanie budynku Malborskiemu Centrum Kultury i Edukacji. Cieszę się, że działa tam również tzw. Stacja Malbork, czyli placówka wsparcia dziennego w formie pracy podwórkowej, prowadzona przez ZHP Chorągiew Gdańską – dodaje burmistrz Charzewski. Całkowita wartość tego projektu wyniosła ponad 15 mln zł, z czego aż 8,7 mln zł stanowiło dofinansowanie unijne. |
Wieża ciśnień w Malborku. Fot. źródło: wiezecisnien.eu/pomorskie/malbork_wodociag
|
Wyróżnienie dla Białego Spichlerza w Słupsku
W kategorii Adaptacja obiektów zabytkowych docenione zostały efekty prac konserwatorskich przeprowadzonych w Białym Spichlerzu w Słupsku. Wyróżnienie przyznano za „rewaloryzację i adaptację budynku na cele muzealne, kulturalne i edukacyjne, przeprowadzone po rozpoznaniu badawczym i z pełnym poszanowaniem wartości zabytkowych obiektu, jego historycznej konstrukcji, formy architektonicznej i charakteru wnętrz”.
Biały Spichlerz w Słupsku jest jednym z najcenniejszych zabytków budownictwa przemysłowego w Słupsku. Został zbudowany w latach 1804-1814 z przeznaczeniem na magazyn wojskowy. Swoją funkcję pełnił do końca II wojny światowej. Od 2012 r. obiekt należy do Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku. Obecnie w jego wnętrzu znajdują się wystawy prezentujące największą na świecie kolekcję prac Witkacego.
– Cieszymy się, że zostaliśmy zauważeni w tak prestiżowym konkursie. Znalezienie się w gronie wyróżnionych daje nam ogromną satysfakcję i utwierdza w przekonaniu, iż warto pochylać się nad często zrujnowanymi zabytkami, by tchnąć w nie nowe życie i zachować dla potomnych dziedzictwo kulturowe – zaznacza Marzenna Mazur, dyrektor MPŚ w Słupsku. – Obiekt cieszy się ogromnym zainteresowaniem i uznaniem. Pełni nie tylko funkcje muzealne, ale jest także centrum sztuki, służy realizacji inicjatyw społecznych i działań artystycznych.
Podobnie jak modernizacja wieży ciśnień w Malborku, projekt rewitalizacji Białego Spichlerza był współfinansowany ze środków unijnych w ramach RPO WP 2014-2020. Jego wartość to prawie 21 mln zł, z czego blisko 7,5 mln zł przekazał samorząd województwa pomorskiego, a około 10 mln zł pozyskano z funduszy europejskich.
* * *
Zabytek Zadbany jest corocznym konkursem ogłaszanym przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Nadzór nad nim sprawuje Generalny Konserwator Zabytków, a procedurę konkursową prowadzi Narodowy Instytut Dziedzictwa.
Celem konkursu jest promocja opieki nad zabytkami, w tym propagowanie najlepszych wzorów renowacji, utrzymania i zagospodarowania zabytkowych obiektów. Jury ocenia m.in. prawidłowe wykonanie prac konserwatorskich i restauratorskich, jak również właściwe użytkowanie danego zabytku, w tym organizowanie wystaw i koncertów lub innych wydarzeń kulturalnych.
