Dla określenia sztuki tej epoki używa się wielu terminów: Młoda Polska, symbolizm, modernizm, secesja lub neoromantyzm, to zawsze dotyczą one niespotykanej wcześniej erupcji zjawisk artystycznych, a czas ten niezwykle trafnie zdefiniowała Maria Poprzęcka, nazywając go „szczęśliwą godziną”.

 

Tematy i motywy młodopolskiej sztuki

Jak w pigułce ogniskują się w tym zbiorze wszystkie charakterystyczne dla młodopolskiej sztuki zjawiska – tematy i motywy oraz formy dzieł i sposób obrazowania. Artyści u schyłku XIX wieku w wielu krajach europejskich odwrócili się od akademizmu z wiodącymi tematami historycznymi, mitologicznymi i orientalnymi, idealizowanych bądź realistycznych scen rodzajowych, portretów i pejzaży, a zwrócili się ku nowym trendom symbolizmu, impresjonizmu i ekspresjonizmu. Uznając się za kapłanów sztuki, osią swej twórczości uczynili człowieka z jego pragnieniami, marzeniami, ograniczeniami, ulegającego pokusom wyborów między dobrem a złem i przełożyli jego życie od narodzin po śmierć na język symboli.

 

Natura i żywioły

Bacznie rozglądając się wokół, włączyli do tego świata fantazji wszechpotężną naturę z jej czterema żywiołami. Skupili się też na najnowszych osiągnięciach cywilizacji, czyli tak sztucznego wytworu, jak wielkie miasto z jego zagrożeniami i pokusami. Ich sztuka aspirowała do uporządkowania obrazu świata według nowych kryteriów młodości i bazowała na wspólnocie świadomości twórców i widzów. Twórczość ta – rozpięta między skrajnościami uczuć i zjawisk, obszarów historii i natury – poszerzała swój zakres, czyniąc wiele gatunków z dawnej hierarchii akademizmu równoprawnymi i poniekąd odwracając jej porządek.

 

Czyje dzieła przezentuje kolekcja

Na wystawie można obejrzeć dzieła Teodora Axentowicza, Olgi Boznańskiej, Juliana Fałata, Aleksandra Gierymskiego, Wlastimila Hofmana, Alfonsa Karpińskiego, Konrada Krzyżanowskiego, Jacka Malczewskiego, Józefa Mehoffera, Edwarda Okunia, Józefa Pankiewicza, Władysława Podkowińskiego, Kazimierza Sichulskiego, Jan Stanisławskiego, Henryka Szczyglińskiego, Włodzimierza Tetmajera, Wojciecha Weissa, Leona Wyczółkowskiego i innych.

 

 

Legendarna Młoda Polska. Malarstwo polskie przełomu XIX i XX wieku z kolekcji rodzinnej