Portal Samorządu Województwa Pomorskiego
Zakażenia pneumokokami. Czy naprawdę są tak niebezpieczne dla zdrowia? Czy szczepienie przeciwko nim pomoże ustrzec się przed częścią chorób oraz zmniejszyć ryzyko zachorowania na inne. Spotkanie specjalistów na temat roli jednostek samorządu terytorialnego w profilaktyce chorób zakaźnych.
Organizatorami spotkania, które odbyło się 15 czerwca 2018 r., byli Stowarzyszenie Parasol dla Życia we współpracy z Urzędem Marszałkowskim Województwa Pomorskiego. W wydarzeniu uczestniczyli przedstawiciele gmin i powiatów z województwa pomorskiego, pracownicy ochrony zdrowia oraz Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Gdańsk.
Czy pneumokoki są groźne?
Pneumokoki to rodzaj bakterii, który może powodować wiele chorób. Część z nich spowodowana jest głównie przez pneumokoki. Inne mogą być konsekwencją działania różnego typu bakterii, wirusów bądź grzybów. Szczepienie przeciwko pneumokokom pomoże ustrzec się przed częścią chorób oraz zminimalizuje ryzyko zachorowania na inne. – Dobrym przykładem jest Barcelona, w której w wyniku szczepień dzieci, spadła liczba rodziców z chorobą pneumokokową – wyjaśniał dr hab. n. med. Tomasz Smiatacz kierownik Kliniki Chorób Zakaźnych Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego.
– Zakażenia wywołane przez pneumokoki można podzielić na nieinwazyjne (śluzówkowe, niewymagające hospitalizacji) jak: zapalenie zatok, zapalenie migdałków, zapalenie ucha środkowego oraz inwazyjne (wymagające hospitalizacji) np. zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, sepsa (posocznica). Natomiast pośrodku jest zapalenie płuc. W przypadku nieinwazyjnej choroby pneumokokowej stosuje się antybiotyki doustne, a przy postaci inwazyjnej – dożylne. Niestety problemem jest oporność pneumokoków na niektóre antybiotyki jak np. penicylina – dodał Smiatacz.
Podczas prezentacji filmowej prof. dr hab. med. Adama Antczaka, specjalista chorób płuc, kierownik Oddziału Klinicznego Pulmonologii Ogólnej i Onkologicznej oraz prorektor ds. klinicznych Uniwersytetu Medycznego w Łodzi tak mówił: „Zakażenia są czwartą przyczyną zgonów. W Polsce w sezonie 2015-2016 na grypę i choroby grypopodobne zachorowały 4 mln zł, a 140 osób zmarło. Grypa dotyczy różnych tkanek i narządów. Jedynie szczepienia mogą uchronić przed powikłaniami takimi jak m.in. zapalenie płuc, opon mózgowo-rdzeniowych”.
Sytuacja epidemiologiczna na Pomorzu
Co roku z powodu pneumokoków na świecie umiera nawet kilka milionów osób. – Co niepokojące, województwo pomorskie jest na pierwszym miejscu w Polsce jeśli chodzi o zakażenia na inwazyjną chorobę pneumokokową na 100 tys. mieszkańców – informowała Aneta Bardoń-Błaszkowska, kierownik Oddziału Epidemiologii i Statystyki Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Gdańsku. – W 2017 r. w naszym regionie było dwa razy więcej przypadków niż w całym kraju. Największa zapadalność była w powiecie kościerskim, natomiast żadnego przypadku nie odnotowano w człuchowskim. Od lat utrzymuje się też wysoki wskaźnik umieralności, który szczególnie dotyczy seniorów – tłumaczyła Bardoń-Błaszkowska.
Od 1 stycznia 2017 r. szczepienia przeciwko pneumokokom dla dzieci są wpisane w Program Szczepień Ochronnych. Ministerstwo Zdrowia finansuje tzw. 10-waletną szczepionkę (chroni przed 10 serotypami, stosuje się ją u dzieci od 6 tygodnia do 5 roku życia). Lepsza jest odpłatna 13-walentna (chroni przed 13 serotypami), która skierowana jest nie tylko do dzieci, ale też osób dorosłych.
WSSE w Gdańsku do punktów szczepień ochronnych przekazała w ramach akcji Wiosna bez pneumokoków ponad 8600 szczepionek. W województwie pomorskim zaszczepionych zostało 7930 dzieci w wieku 2-5 lat (rocznik 2013-2016).
Pilotażowe szczepienia dla osób 65 +
W związku z niekorzystną sytuacją epidemiologiczną dotyczącą pneumokoków na Pomorzu, konieczne stało się podjęcie działań profilaktycznych. Samorząd województwa pomorskiego podjął decyzję o utworzeniu Regionalnego Programu Polityki Zdrowotnej – Szczepienia przeciwko pneumokokom dla osób 65 + z grupy ryzyka. Ponad połowa powiatów z województwa pomorskiego poparła ideę wdrożenia regionalnego programu polityki zdrowotnej i podjęła decyzję o współfinansowaniu wraz z samorządem wojewódzkim szczepień ochronnych dla mieszkańców tych powiatów. W 2018 r. będzie wprowadzony pilotażowy program, w ramach którego wsparciem objętych zostanie ok. 30 proc. osób będących w grupie ryzyka w wieku 65 +, czyli trzy tysiące seniorów. Szacunkowy koszt programu w tym roku to około 1 mln zł.
Jak mówiła Agnieszka Stecz z Departamentu Zdrowia Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego: „Celem założenia Regionalnego Programu Polityki Zdrowotnej jest zapobieganie zachorowaniom na inwazyjną chorobę pneumokokowi poprzez zwiększenie liczby osób zaszczepionych przeciw pneumokokom wśród populacji objętej programem”.
– Dzięki realizacji programu wzrośnie liczba pacjentów stosujących szczepienia przeciw pneumokokom. Zwiększy się też świadomość zdrowotna wśród pacjentów z grup ryzyka oraz wiedza personelu medycznego. Zakłada się, że zmniejszy się zapadalność na inwazyjne zakażenia pneumokokowe w naszym regionie oraz zmniejszy liczba spowodowanych przez te bakterie zgonów – wyjaśniała Agnieszka Stecz.
Program oczekuje na obligatoryjną ocenę Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji, a po jej uzyskaniu zostanie ogłoszony konkurs na realizatorów szczepień. Będą skierowane do mieszkańców 13 powiatów z województwa pomorskiego, które będą współfinansowały szczepienia.
