Wystawę „Średniowieczne i nowożytne szpitale Gdańska” przygotowali dr hab. Adam Szarszewski oraz dr Piotr Paluchowski z Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego.

– Zwiedzającym chcemy przybliżyć, jak wyglądał zwykły dzień osób korzystających z usług tych instytucji w okresie średniowiecza i nowożytności, aż do rozbiorów – informuje dr Piotr Paluchowski. – Ponieważ brak jest dobrze zachowanych gdańskich zabytków z tego okresu, posłużyliśmy się obiektami pochodzącymi z Pomorza oraz przedmiotami odkrytymi podczas wykopalisk archeologicznych

 

Co zobaczymy na wystawie?

Na wystawie znajdzie się ponad 50 oryginalnych eksponatów oraz ryciny, grafiki, ilustracje i XIX-wieczne zdjęcia, a także dokumenty pisane, w tym regulacje dotyczące działalności szpitali i sierocińców. Podczas zwiedzania warto będzie zwrócić uwagę np. na przywilej króla Zygmunta II Augusta z 1552 r. wystawiony dla gdańskiego sierocińca przy szpitalu św. Elżbiety, pochodzący ze zbiorów PAN Biblioteki Gdańskiej.

Wśród zgromadzonych eksponatów zostanie zaprezentowany także wyjątkowy kartusz natrumienny ze zbiorów Muzeum Archeologicznego w Gdańsku. Zabytek, odnaleziony w 2009 r. w kościele św. Jakuba, należał do mieszczanina gdańskiego Gotthilfa Bergemanna. Co ciekawe, zawiera inskrypcję informującą o żywocie zmarłego.

 

Z historii gdańskich szpitali

Szpitale, wbrew dzisiejszemu znaczeniu nazwy, pełniły funkcję przytułków dla osób samotnych, ubogich i starszych. Po epidemiach izolowano w nich także chorych.

Pierwsze wzmianki o rozwoju gdańskiego szpitalnictwa pochodzą z okresu panowania zakonu krzyżackiego, który został założony w celu opieki nad chorymi podróżnymi w Ziemi Świętej. Początkowo szpitale zakładano przy kościołach. Najwcześniej powstał Szpital Świętego Ducha (1310-1311). Na przełomie XIV i XV w. powstały szpitale: Bożego Ciała (1351), św. Barbary (1387), św. Elżbiety (ok. 1393), znajdujący się poza murami miasta lazaret oraz szpital dla marynarzy przy kościele św. Jakuba (1414).

W epoce nowożytnej postępowała dalsza specjalizacja. W 1541 r. w Szpitalu św. Elżbiety utworzono wydzielony oddział dziecięcy, natomiast w 1549 r. powstał oddział dla umysłowo chorych, stanowiący wówczas rzadkość na skalę Europy. W tamtych czasach osoby cierpiące na zaburzenia zamykano w więzieniach, bądź uznawano za opętane. Dodatkowo, w XVII w., w związku z zagrożeniem epidemią dżumy, na terenie Gdańska stworzono dom dla zadżumionych.

 

 

Średniowieczne i nowożytne szpitale Gdańska

  • wernisaż: 3 grudnia 2019 r., wtorek, godz. 15.00
  • wystawa czynna: 4 grudnia 2019 r. – 29 marca 2020 r
  • Dom Uphagena
  • oddział Muzeum Gdańska
  • ul. Długa 12
  • Gdańsk

 

Wstęp na wernisaż jest bezpłatny. Później będzie biletowany zgodnie z cennikiem muzeum: normalny – 10 zł, ulgowy – 5 zł, rodzinny – 20 zł. Posiadacze Karty Mieszkańca mogą zobaczyć wystawę nieodpłatnie.

 

Wydarzenie na Facebooku

 

Wydarzenia towarzyszące:

Promocja publikacji „Ubodzy, chorzy, sieroty. Szpitale dawnego Gdańska w okresie średniowiecza i nowożytności”

  • 6 lutego 2020 r., czwartek, godz. 17.00
  • Dom Uphagena
  • ul. Długa 12
  • Gdańsk
  • wstęp – bezpłatny

Oprowadzania kuratorskie

  • 11 lutego 2020 r., wtorek, godz. 12.00
  • 14 marca 2020 r., sobota, godz. 12.00
  • Dom Uphagena
  • ul. Długa 12
  • Gdańsk
  • wstęp – bezpłatny