Ten materiał pochodzi z archiwum portalu

Zachowaliśmy archiwalne materiały z naszego portalu, aby umożliwić ich przeszukiwanie. Nie możemy jednak zagwarantować, że zamieszczone w tekście odsyłacze będą działały prawidłowo oraz że treści będą zgodne ze standardami dostępności cyfrowej. Jeżeli znalazłeś niedziałający odnośnik albo potrzebujesz pomocy w odczytaniu treści prosimy o kontakt pod adresem redakcja@pomorskie.eu

Wiadomości
https://pomorskie.eu/wp-content/uploads/2020/07/49134da3-bf47-47e0-8eba-874732f83b32.jpg 30. rocznica pierwszych wyborów samorządowych w Polsce. „To, co się wtedy wydarzyło, to była rewolucja”

30. rocznica pierwszych wyborów samorządowych w Polsce. „To, co się wtedy wydarzyło, to była rewolucja”

Sesja Sejmiku Województwa Pomorskiego

Wprowadzona 30 lat temu reforma administracyjna przywróciła w Polsce samorząd gminny. Dzięki niej, 27 maja 1990 r. mogły zostać zorganizowane wybory samorządowe, uznawane za pierwsze w pełni demokratyczne wybory w powojennej historii naszego kraju.

 

Ustawa o samorządzie gminnym została uchwalona 8 marca 1990 r. Na jej mocy w miejsce istniejących w czasach PRL rad narodowych wprowadzone zostały rady gmin i rady miejskie. Wybory do nowych rad zostały przeprowadzone 27 maja 1990 r. Następnie w samorządach powołane zostały organy władzy wykonawczej: wójtowie, burmistrzowie i prezydenci miast.

Kolejne zmiany nastąpiły 1 stycznia 1999 r. i polegały na utworzeniu dwóch dodatkowych szczebli administracji: powiatów i samorządowych województw. System wtedy opracowany funkcjonuje do dziś.

 

Na pamiątkę pierwszych demokratycznych wyborów samorządowych, 27 maja obchodzony jest jako Dzień Samorządu Terytorialnego. O ustanowieniu tego święta zdecydował w 2000 r. Sejm w specjalnej uchwale na 10-lecie odrodzenia samorządu terytorialnego w Polsce.

W uchwale Sejm podkreślił znaczenie samorządów dla tworzenia lokalnych więzi i budowy silnego państwa. „W działalności samorządu terytorialnego ma swój bezpośredni i pośredni udział wiele tysięcy obywateli, co jest podstawą demokratycznego państwa i społeczeństwa obywatelskiego” – czytamy również w uchwale.

 

Przykład najbardziej udanych reform w Polsce

Reformy samorządowe, zapoczątkowane 30 lat temu, uchodzą za przekład najbardziej udanych reform w historii III Rzeczpospolitej. Zmieniły one od podstaw ustrój Polski, ustanawiając demokratyczne procedury na najniższych szczeblach władzy.

– To, co wydarzyło się 30 lat temu, to była rewolucja. Reformy samorządowe pchnęły Polskę na nowy etap rozwoju, zaangażowały ludzi, wykreowały aktywność publiczną oraz społeczeństwo obywatelskie – mówi Grzegorz Grzelak, wiceprzewodniczący Sejmiku Województwa Pomorskiego, w czerwcu 1990 r. wybrany na pierwszego przewodniczącego Sejmiku Samorządowego Województwa Gdańskiego.

Na początku lat 90. w Sejmiku Samorządowym zasiadali delegaci z poszczególnych gmin. Był to organ, który m.in. opiniował kandydatów na stanowisko wojewody oraz reprezentował interesy gmin wobec administracji rządowej. – Był głosem ponad 60 gmin składających się na wspólnotę samorządową ówczesnego województwa gdańskiego – podkreśla przewodniczący Grzelak.

Obecnie organami samorządu województwa pomorskiego są sejmik, w którym zasiada 33 radnych, oraz zarząd z marszałkiem jako jego przewodniczącym.

 

 

Co zmieniło się w ciągu ostatnich 30 lat na Pomorzu?

Bilans minionego trzydziestolecia wypada dla naszego regionu zdecydowanie pozytywnie. – To czas wolności, wzrostu gospodarczego i wielkiego skoku cywilizacyjnego, czas odbudowy kraju po ruinie realnego socjalizmu i budowy nowego, demokratycznego ładu społecznego i ekonomicznego – mówi marszałek województwa pomorskiego Mieczysław Struk.

W ciągu tych lat nasz region przeszedł głęboką transformację. – Byliśmy województwem z wysokim bezrobociem, mocno zacofanym pod względem infrastruktury, na przykład zdrowotnej. Byliśmy także transportowo odcięci od reszty kraju, zagrożeni wykluczeniem komunikacyjnym – przypomina marszałek Struk. – Dziś jesteśmy zupełnie innym regionem. Pomorze wykorzystało swoją szansę.

Największą inwestycją minionego trzydziestolecia była niewątpliwie budowa Pomorskiej Kolei Metropolitalnej, która kosztowała ponad 1,1 mld zł. To pierwsza linia kolejowa wybudowana przez samorząd województwa w Polsce. Jeszcze nigdy żaden samorząd nie przeprowadził samodzielnie takiej inwestycji. Całkowicie zmieniła ona transportowy krajobraz Pomorza.

 

Jesteśmy jednym z najlepszych regionów w Europie

Wydarzeniem przełomowym dla Pomorza było także wstąpienie Polski do Unii Europejskiej w 2004 r. W ciągu ostatnich kilkunastu lat staliśmy się jednym z najlepiej rozwijających się regionów, co potwierdza chociażby czwarta pozycja Gdańska i całego województwa pomorskiego w rankingu najefektywniejszych i najlepiej radzących sobie miast i regionów w Europie w 2018 r.

– Wiele efektów unijnego wsparcia stało się tłem dla naszej codzienności. Mam na myśli między innymi zmodernizowane dworce i linie kolejowe, przebudowane drogi wojewódzkie, nowe placówki kultury, trasy rowerowe, stanice kajakowe oraz przystanie dla żeglarzy. Dzięki funduszom europejskim mogliśmy także wyrównać szanse mieszkańców regionu, ponieważ zainwestowaliśmy w edukację, projekty integracji społecznej, pomoc dla bezrobotnych oraz wsparcie przedsiębiorców – wylicza marszałek Struk. – Ślady takich działań są widoczne we wszystkich gminach, a z unijnych projektów korzystają zarówno mieszkańcy metropolii, jak i mniejszych miasteczek czy wsi.

 

„Silne państwo to państwo silnych samorządów”

Następstwem reform zapoczątkowanych w 1990 r. była decentralizacja władzy publicznej oraz podział na administrację rządową i samorządową. – Usytuowane bliżej mieszkańców samorządy zdecydowanie lepiej diagnozują i efektywniej odpowiadają na potrzeby rozwojowe społeczności lokalnych czy regionalnych. Niestety, widoczne obecnie tendencje centralizacyjne są krokiem w złym kierunku. Przykładowo, zabrano nam wpływ na politykę rolną i środowiskową województwa – zaznacza marszałek Struk.

Jak przekonuje przewodniczący Grzelak należy zmierzać w przeciwną stronę i zwiększać kompetencje samorządu terytorialnego. – Dla mnie silne państwo to państwo silnych samorządów, a niekoniecznie silnego rządu kosztem tych samorządów – dodaje.

 

Zobacz też:

Zawieście flagi z okazji 30. rocznicy odrodzenia samorządu. Wspólny apel marszałka Mieczysława Struka i prezydent Aleksandry Dulkiewicz

Samorząd Pomorza. Zeszyty Problemowe nr 9/2020

Sprawy urzędowe

Dodatkowych informacji może udzielić Ci Biuro Prasowe Urzędu pod adresem e-mail prasa@pomorskie.eu

Więcej o biznesie w regionie

Znajdziesz na stronach Departamentu Rozwoju Gospodarczego oraz Agencji Rozwoju Pomorza.