Konferencja w Europejskim Centrum Solidarności. Otwarte miasta, nowoczesny transport i czyste powietrze

Konferencja została podzielona na trzy bloki tematyczne: rozwój transportu, aglomeracji oraz walkę ze smogiem i zanieczyszczeniem powietrza.

Sukces transportu na Pomorzu

Pierwszy panel dyskusyjny zgromadził specjalistów w zakresie transportu. Wszyscy paneliści byli zgodni, że obecność Polski w Unii Europejskiej to okres znacznej poprawy jakości komunikacji oraz czas wielkich inwestycji. Na Pomorzu szczególne znaczenie zyskał transport kolejowy oraz lotniczy.

O sukcesie Pomorskiej Kolei Metropolitalnej opowiadał wicemarszałek województwa Ryszard Świlski. – Powołaliśmy spółkę PKM do realizacji trudnego projektu, jakim była budowa 18 km linii kolejowej. Wszyscy mówili, że to nie może się udać. Że samorząd wojewódzki nie jest od budowania kolei – przypomniał Ryszard Świlski. – Po kilku latach okazało się, że PKM jest sukcesem nie tylko w skali metropolitalnej, ale i regionalnej. To była transportowa rewolucja – dodał Świlski. W 2018 r. z pociągów systemu PKM skorzystało około 4 mln pasażerów. Wzdłuż linii PKM rozwijają się nowe osiedla, powstają centra usługowe. Przy lotnisku rośnie zupełnie nowa biznesowa dzielnica Airport City, która zajmuje łącznie 1 250 00 mkw. terenów inwestycyjnych.

Dzięki inwestycjom, m.in. ze środków UE, Port Lotniczy im. Lecha Wałęsy w Gdańsku stał się trzecim największym lotniskiem w Polsce. – W ciągu 15 lat na nowy terminal, drogę kołowania i inne inwestycje wydaliśmy olbrzymią kwotę 700 mln zł. Bez unijnego wsparcia to było by niemożliwe – wyjaśniał Tomasz Kloskowski, prezes zarządu Portu Lotniczego im. Lecha Wałęsy w Gdańsku. – Kiedyś mogliśmy polecieć do czterech lotnisk. Dziś jest ich 70. To też zasługa naszego wstąpienia do UE i polityki otwartego nieba – mówił Kloskowski.

Tolerancja i otwartość

W programie wiele miejsca poświęcono rozmowom o tolerancji i otwartości. Swoim doświadczeniem podzieliła się m.in. Khedi Alieva, uchodźczyni, członkini Rady Imigrantów i Imigrantek w Gdańsku. Opowiedziała o swoich trudnych początkach w Polsce i o tym, że w Gdańsku odnalazła zrozumienie. – Nie chciałam wiele, gdy tu przyjechałam – mówiła na konferencji Kheidi Alieva. – Chciałam po prostu żyć. Dopiero z czasem zrozumiałam, że jestem człowiekiem, gdy w Gdańsku zaczęto pytać nas uchodźców o nasze potrzeby i problemy. Dzięki temu zdobyłam szacunek do Polski i Polaków – tłumaczyła Alieva. Jak mówiła, powstanie Modelu Integracji Imigrantów w Gdańsku pomogło uchodźcom odnaleźć się w mieście i odzyskać godność.

Wykład dotyczący mowy nienawiści wygłosiła dr Joanna Talewicz-Kwiatkowska z Uniwersytetu Jagiellońskiego. – Mowa nienawiści jest realnym, wręcz fizycznym zagrożeniem – tłumaczyła Talewicz-Kwiatkowska. – To prosty mechanizm. Zaczyna się odebraniem godności drugiemu człowiekowi, odebraniem pozytywnych cech, odczłowieczaniem, a kończy na zniszczeniu. Trzeba z tym walczyć i przypominać tragiczne skutki nienawiści słownej, która przeodziała się w przemoc. To chociażby nazizm czy ludobójstwo w Ruandzie – wymieniała Talewicz-Kwiatkowska.

Potrzeba nam edukacji obywatelskiej

Uczestnicy konferencji zastanawiali się nad tym, jak wykorzystać rozwój gospodarczy do budowania przyjaznych i otwartych społeczności. W debacie wzięli udział: prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Łodzi Hanna Zdanowska, prezydent Słupska Krystyna Danilecka-Wojewódzka, wiceprezydent Warszawy Paweł Rabiej oraz prezydent Nowej Soli Wadim Tyszkiewicz. Zgodnie podkreślali wartość współpracy między samorządami, rozwoju ekonomicznego oraz inwestowania w gospodarkę. Bez tych składników nie można mówić o przyjaznych społeczeństwach.

– To, co osiągnęliśmy przez 15 lat będąc w UE, to sukces wszystkich Polaków – mówił Wadim Tyszkiewicz. – Nie mieliśmy lepszego momentu w historii, ciężko na to pracowaliśmy i nie możemy tego stracić. Dzięki rozwojowi ekonomicznemu mamy dobrobyt, a to powoduje, że łatwiej jest budować otwarte i kulturalne społeczności. Trzeba też mieć świadomość, że ten dobrobyt kiedyś się skończy. Teraz lekką ręką rozdajemy pieniądze, a nie zastanawiamy się nad tym, co będzie potem, po wyborach – tłumaczył Tyszkiewicz.

Paneliści rozmawiali też o potrzebie rozwijania edukacji obywatelskiej. Nie zabrakło odniesień do tragedii, jaka wydarzyła się 13 stycznia 2019 r. w Gdańsku, kiedy podczas finału Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy został zamordowany prezydent Paweł Adamowicz. – Trzeba wrócić do języka wartości – podkreśliła Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska. – Dzięki niemu uda się nam wrócić do budowania wspólnoty. Tym językiem należy opowiadać o wyborach do UE, tłumaczyć demokrację i budzić w ludziach świadomość. Edukacja obywatelska jest konieczna, by skończyć z hejtem i nienawiścią – przypomniała Dulkiewicz.

Ważnym wystąpieniem było przemówienie europosła Janusza Lewandowskiego. Zaprzeczył on tezom, że UE jest w kryzysie. Powiedział za to o nowych wyzwaniach, przed którymi stoimy, a które są naturalnym następstwem demokracji. Najwięcej uwagi poświęcił Polsce w UE. – Nasz kraj urządził się w UE dużo lepiej niż inne państwa – mówił Lewandowski. – Z dotacji czerpiemy pełnymi garściami, a nasz człowiek został przewodniczącym Rady Europejskiej. Wolne granice i brak wojen to sukces. Nie możemy tego zmarnować, dlatego tak ważne jest uczestnictwo w nachodzących unijnych wyborach – tłumaczył Lewandowski.

Mniej parkingów w centrum?

Drugi dzień obrad to tematyka czystego powietrza i walki ze smogiem. – Przespaliśmy ostatnie 15 lat – powiedział Piotr Borawski, zastępca prezydenta Gdańska ds. przedsiębiorczości i ochrony klimatu. – Politycy chcieli w pierwszej kolejności rozwiązać problemy, które najbardziej dotykały naszych społeczności: wysokie bezrobocie, zacofana infrastruktura, niska stopa ekonomiczna. To naturalna sprawa. Powoli odchodzimy od lania betonu na rzecz klimatu. Czyste powietrze jest jedną z najistotniejszych potrzeb – podkreślił Borawski. W dyskusji padały propozycje ograniczenia miejsc parkingowych w centrach miast i wyprowadzenia aut ze śródmieścia na rzecz transportu publicznego czy chodzenia pieszo. Zastanawiano się także nad podniesieniem opłat za palenie w piecach śmieciami i materiałami niedozwolonymi.

Konferencję zorganizowali „Gazeta Wyborcza” (w ramach projektu Przyszłość jest Teraz), koalicja pro-europejskich organizacji pozarządowych Front Europejski oraz inicjatywa Demokracja Ilustrowana.