Portal Samorządu Województwa Pomorskiego
Równo 81 lat temu do portu w Gdyni wpłynął MS Batory. To był pierwszy rejs słynnego statku pasażerskiego. Choć już dawno został zezłomowany, muzyk z Gdyni przygotowuje muzyczną podróż do czasów świetności Batorego.
MS Batory został wybudowany we Włoszech, jako brat bliźniak statku MS Piłsudski. Mógł pomieścić 760 pasażerów i 1200 ton ładunku. 21 kwietnia 1936 r. wyruszył w swój pierwszy rejs wycieczkowy na trasie: Wenecja – Dubrownik – Barcelona – Casablanca – Funchal – Lizbona – Londyn – Kanał Kiloński – Gdynia. Do Gdyni zawinął 11 maja. Potem wyruszył w dziewiczy rejs do Nowego Jorku. Słynny transatlantyk w 1971 r. został zezłomowany.
Czarny fortepian
Fortepian z transatlantyku trafił do Gdyni. – Ten instrument, to niezwykła pamiątka. Grałem na nim jako nastolatek w latach 80., w starym klubie Bukszpryt – opowiada Maciek Łyszkiewicz muzyk i kompozytor. Od początku zafascynowany był transatlantykiem za sprawą taty, Jerzego Łyszkiewicza, który przez dziesiątki lat pływał na statkach Polskich Linii Oceanicznych. – Wtedy dowiedziałem się więcej o tym niezwykłym instrumencie. W czasie rejsu w 1938 r. przy dźwiękach fortepianu zakochana Ordonka tańczyła z Janem Strzemboszem do rana śpiewając „Miłość ci wszystko wybaczy…” . Podczas II wojny światowej w czasie podróży Batorym grał na tym fortepianie m.in. Henryk Wars, po wojnie MS Batory i wieczorowe dźwięki fortepianu doceniali m.in Kalina Jędrusik, Hanka Bielicka, Adolf Dymsza, Magdalena Zawadzka, Anna German, Alibabki, zespół Mazowsze. Dziś instrument stoi przykryty pokrowcem w gdyńskim klubie Bukszpryt. Fortepianem od lat opiekuje się Akademia Morska, która będzie starała się go odrestaurować – mówi Łyszkiewicz.
MS Batory. Mat. ze zbiorów Muzeum Emigracji w Gdyni
Projekt Transatlantyk
Historyczny fortepian znowu zabrzmi. Powstaje muzyczny album, który będzie hołdem dla polskich statków i ich marynarzy. – To będzie podróż wyimaginowanym statkiem po muzyce XX w.: od lat 30. i swingu do lat 80. i muzyki dyskotekowej – zdradza Maciek Łyszkiewicz. W utworach skomponowanych przez siebie będzie grał na czarnym fortepianie. Zaśpiewają Ada Fijał, Iza Kowalewska i Maciej Miecznikowski. Płyta będzie wzbogacona niezwykłym albumem ze zdjęciami polskich transatlantyków. Planowana jest też na 2018 r. wersja sceniczna z wykorzystaniem zarówno materiałów archiwalnych, jak i tego fortepianu z MS Batory.
|
Historia MS Batory Na czas wojny Batory został przystosowany do wykonywania zadań bojowych dla wojska – pływał w konwojach. W 1940 r. został przebudowany w celu przewożenia większej liczby osób. W 1946 r., po okresie dzierżawy przez Wielką Brytanię, na Batorym podniesiono ponownie polską banderę. 30 kwietnia 1947 r. powrócił (po raz pierwszy po wojnie) do Gdyni. Batory otrzymał przydomek „Lucky Ship”, ponieważ szczęśliwie unikał ataków niemieckich bombowców i zwinnie omijał wrogie U-Booty. W 1951 r. Batory został przystosowany do warunków tropikalnych. Kursował na linii pakistańsko-indyjskiej, na trasie Gdynia – Southampton – Gibraltar – (czasami La Valletta) – Port Said-Suez – Aden – Karaczi – Bombaj, na której odbył 25 rejsów. W 1957 r. zakończył ostatni rejs na tej linii. Od 1969 r. Batory pełnił funkcję hulku hotelowego w Gdyni. Rok później, w związku z nieopłacalnością eksploatacji jako pływający hotel, został zwrócony Polskim Liniom Oceanicznym. W 1971 r., wbrew protestom wielu miłośników transatlantyków, sprzedano go na złom stoczni w Hongkongu. |
