Portal Samorządu Województwa Pomorskiego
Jeszcze kilkanaście lat temu do urzędów pracy ustawiały się długie kolejki bezrobotnych, a urzędnicy starali się pozyskać jak najwięcej ofert pracy i minimalizować skutki ogromnego bezrobocia. Dziś sytuacja jest zupełnie inna. Historycznie niskie bezrobocie na poziomie ok 5 proc. to rynek pracownika, a publiczne służby zatrudnienia wspierają pracodawców w poszukiwaniu rąk do pracy. Jak zmieniały się zadania urzędów pracy na przestrzeni lat?
Publiczne służby zatrudnienia zostały powołane 100 lat temu przez Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego. 27 stycznia 1919 r. podpisał „Dekret o organizacji państwowych urzędów pośrednictwa pracy i opieki nad wychodźcami”. Natomiast 20 lat temu, 1 stycznia 1999 r. powstał samorząd terytorialny, w struktury którego wpisano zadania publicznych służb zatrudnienia. W Gdańsku 24 stycznia 2019 r. odbyła się konferencja podsumowująca działalność urzędów pracy i wyznaczająca nowe kierunki działań.
Zmiana akcentów
W czasie Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej bezrobocie praktycznie nie istniało. Stało się problemem dopiero po 1989 r., kiedy zaczęły się pojawiać prywatne przedsiębiorstwa, które potrzebowały wykształconych i wykwalifikowanych pracowników. Urzędy pracy w 1999 r. znalazły się w strukturach samorządu terytorialnego. Gwałtownie rosło bezrobocie, by w 2003 r. osiągnąć na Pomorzu najwyższą wartość – bez pracy pozostawało 200 tys. osób. Pracownicy publicznych służb zatrudnienia w tym czasie skupiali się przede wszystkim na wysokiej stopie bezrobocia, małej ilości ofert pracy, niestabilnej koniunkturze gospodarczej i nieprzychylnym nastawieniu pracodawców do inwestowania w pracowników.
Zmianę przyniosło wejście Polski do Unii Europejskiej w maju 2004 r. i włączenie publicznych służb zatrudnienia w struktury Europejskich Służb Zatrudnienia (EURES). Urzędy pracy odeszły od działań osłonowych, a skupiły się na działaniach aktywizujących. Głównymi zadaniami urzędników stały się promocja zatrudnienia, szersza współpraca z pracodawcami i aktywizacja bezrobotnych. Dzięki funduszom unijnym otworzyły się nowe możliwości dofinansowania wielu przedsięwzięć, poszerzyła się też oferta dostępnych form aktywizacji (m.in. bezpłatne kursy, szkolenia czy staże).
Historycznie niskie bezrobocie
Praca publicznych służb zatrudnienia i dobra koniunktura gospodarcza w ostatnich latach zmieniły rynek pracy. Obecnie urzędnicy mają do czynienia z najniższą w historii stopą bezrobocia (na Pomorzu stopa bezrobocia rejestrowanego w grudniu 2018 r. wyniosła 5,1 proc.), wciąż rosnącą liczbą ofert pracy i dynamicznie wzrastającym zapotrzebowaniem pracodawców na nowe kadry. W województwie pomorskim jest prawie 50 tys. osób bezrobotnych i jednocześnie około 300 tys. firm tworzących miejsca pracy. – W ostatnich latach obserwujemy dynamiczny wzrost nowych miejsc pracy w regionie – mówi Mieczysław Struk, marszałek województwa pomorskiego. – Wiąże się z poprawą warunków zatrudnienia Pomorzan. Dlatego też coraz więcej z nich chce i może pracować. W 2017 r. pracowało milion Pomorzan. To o sto tysięcy więcej niż jeszcze cztery lata wcześniej – podkreśla marszałek Struk.
Wsparcie dla tysięcy osób
Pojawiły się nowe grupy, które potrzebują wsparcia. Chodzi o cudzoziemców, osoby młode i seniorów. Przed urzędami jest też kolejne zadanie – pomoc pracodawcom w znalezieniu odpowiedniej kadry oraz wsparcie mieszkańców Pomorza w doskonaleniu ich kompetencji.
Między innymi w tym celu Wojewódzki Urząd Pracy w Gdańsku wdraża fundusze europejskie. W projektach realizowanych w latach 2014-2018 uczestniczyło ponad 34,5 tys. osób, z czego ponad 6,5 tys. mieszkańców województwa pomorskiego otrzymało środki na rozpoczęcie działalności gospodarczej. W Programie Operacyjnym Wiedza Edukacja Rozwój ponad 165 mln zł przeznaczono na aktywizację zawodową osób młodych, a w Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa Pomorskiego, dzięki ponad 133 mln zł, aktywizowane są osoby powyżej 30. roku życia.
Z inicjatywy samorządu powstało też Pomorskie Obserwatorium Rynku Pracy, które monitoruje sytuację i jest kompleksowym źródłem informacji o pomorskim rynku pracy.
Oferta dla wszystkich
Wojewódzki Urząd Pracy współpracuje z pracodawcami, partnerami otoczenia biznesu, stowarzyszeniami, szkołami i organizacjami pozarządowymi. Jednym z efektów tej współpracy jest Pomorski System Poradnictwa Zawodowego (PSPZ). To sieć doradców zawodowych, którzy oferują wsparcie z zakresu poradnictwa zawodowego. Oferta pomorskich doradców dedykowana jest wszystkim grupom społecznym – uczniom, osobom pracującym, poszukującym pracy, długotrwale bezrobotnym i seniorom.
Nowe stulecie, nowe wyzwania
W związku z ogromną liczbą nowych ofert pracy, przed publicznymi służbami zatrudnienia nowe zadania. Chodzi o trudności pracodawców związane ze znalezieniem wykwalifikowanych pracowników oraz aktywizacją osób długotrwale bezrobotnych. – Najbardziej aktualnym wyzwaniem dla publicznych służb zatrudnienia wydaje się być równoważenie zapotrzebowania pracodawców na kompetentnych pracowników i dostępności takich osób na naszym regionalnym rynku pracy – tłumaczy Mieczysław Struk. – Trzeba będzie zmierzyć się ze zjawiskami, które dotychczas nie występowały lub skala ich oddziaływania na pomorski rynek pracy była niewielka. Chodzi tu m.in. o postępującą globalizację procesów gospodarczych, rozwój nowoczesnych technologii i zachodzącą właśnie zmianę pokoleniową – wymieniał Struk.
W jubileuszowym roku pomorskie urzędy pracy chcą skupić się przede wszystkim na ułatwieniu mobilności mieszkańców, aktywizacji osób pozostających poza rynkiem pracy i partnerstwie w tworzeniu dobrych miejsc pracy. Publiczne służby zatrudnienia będą też działać w zakresie dopasowania kompetencji pracowników do potrzeb pracodawców. A grupami, które mogą liczyć na szczególne wsparcie, są kobiety, młodzież oraz pracodawcy.
