Polskie krajobrazy, miasta i miasteczka podnoszące się ze zniszczeń wojny. Kolekcję barwnych zdjęć wykonanych przez byłego francuskiego konsula Francji Marcela Grisarda będzie można oglądać w Gdańskiej Galerii Fotografii. Wernisaż wystawy odbędzie się w czwartek, 17 stycznia 2019 r.
Aparat fotograficzny stanowi nieodzowny element dalekich i bliskich podróży. Marcel Grisard, który w latach 1956-1960 był konsulem Francji w Gdańsku, za jego pomocą dokumentował wydarzenia związane z pracą zawodową, ale także utrwalał momenty prywatnych wycieczek po Pomorzu i Polsce. Na swoich zdjęciach pokazuje głównie architekturę, pejzaże i miejsca turystycznych atrakcji oraz sceny rodzajowe ze swą rodziną – żoną Yvette i córkami: Françoise oraz Hélène. Poza Trójmiastem zwiedzali m.in. Kwidzyn, Malbork, Gniew, Łebę, Warszawę, Kraków, Zakopane, Lidzbark Warmiński, Częstochowę, Białowieżę, Bydgoszcz, Toruń, Poznań i Chęciny.
Świadectwa wojny
Tytułową podróż można rozpatrywać w różnych aspektach. W wypadku miast i miasteczek, które odwiedzał konsul, można bowiem mówić o początku nowej podróży – podróży do powojennej odbudowy. Zniszczenia dachu i murów zamku krzyżackiego w Malborku, a w Gdańsku: rusztowania i puste miejsca po oknach w kamienicach przy Długim Targu czy ruiny kościoła Świętych Apostołów Piotra i Pawła są świadectwem wojny, ale jednocześnie obrazem podnoszenia się z wojennych gruzów. Fotografie Grisarda to z jednej strony dokumentacja śladów niedawnej dramatycznej historii, a z drugiej – próba szukania polskich dróg do nowoczesności.
Marcel Grisard, kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła, Gdańsk 1956-1960. Fot. MNG/GGF/185/FG/38
Marcel Grisard interesował się fotografią hobbystycznie i nie rozstawał się z aparatem. Jego zdjęcia charakteryzują się staranną kompozycją, świadomością zasad obowiązujących w fotografii, jak również świadomego łamania tych reguł. Szukał jak najlepszego ujęcia fotografowanego obiektu, czego przykładem mogą być serie zdjęć Gdańska wykonane z brzegu Motławy.
Wiele jego zdjęć pejzażowych ukazujących walory polskiego krajobrazu wskazuje na umiejętność fotograficznego patrzenia na świat i nawiązuje do tradycji mistrzów tej dziedziny. Szczególną uwagę zwracają prace wykonane w mieście, które stanowią jego socjologiczny portret. To, co niegdyś stanowiło codzienny widok, np. budki telefoniczne czy uliczni sprzedawcy z wózkami, razem z dawną architekturą, strojami i obyczajami jest dziś okazją do nostalgicznego wspominana minionych dni.
Wszystkie zdjęcia zostały wykonane na materiałach firmy Kodak, jednych z najlepszych diapozytywów barwnych jakie kiedykolwiek produkowano. Barwne filmy fotograficzne, a tym bardziej diapozytywy to w połowie XX w. w Polsce prawdziwa rzadkość i nawet jeżeli ktoś miał do nich dostęp, to były to najczęściej materiały słabej jakości, które po latach płowiały i wybarwiały się. Natomiast zdjęcia Grisarda do dziś zachowały wysoką jakość i rzetelność w odtworzeniu kolorów.
Podarunek dla muzeum
W 2016 r. córka autora, Françoise Grisard-Bourbon podarowała Muzeum Narodowemu w Gdańsku 192 barwne diapozytywy wykonane przez jej ojca. Przekazanie zachowanych w doskonałym stanie slajdów nie byłoby możliwe bez zaangażowania Jolanty Barełkowskiej, polskiej dziennikarki we Francji i wieloletniej przyjaciółki Françoise Grisard-Bourbon.
Z ofiarodawczynią diapozytywów wiąże się też interesujący gdański wątek filmowy. Françoise Grisard-Bourbon była pierwowzorem postaci Margueritte z filmu „Do widzenia, do jutra” w reżyserii Janusza Morgensterna ze Zbigniewem Cybulskim w jednej z głównych ról. Scenariusz filmu jest oparty na kanwie prawdziwej historii znajomości Cybulskiego i aktorów Teatrzyku Bim-Bom z rodziną Grisard i nią samą. Latem 1959 r. Françoise wyjechała do Francji, ale utrzymywała i wciąż utrzymuje kontakt z Polską.
| Marcel Grisard – dyplomata, orientalista. Urodził się w 2 stycznia 1907 r. w Paryżu, zmarł tamże 7 marca 1976 r. Ukończył Inalco Institut national des langues et civilisations orientales, gdzie studiował języki turecki i arabski. Obejmował placówki dyplomatyczne głównie na Bliskim Wschodzie, m.in. w Bejrucie, Teheranie i Izmirze. W latach 1956-1960 sprawował urząd konsula Francji w Gdańsku. Wraz z żoną i córkami mieszkali w konsulacie przy al. Zwycięstwa 21 (dziś znajduje się tam Wojewódzki Sąd Administracyjny). Państwo Grisard prowadzili dom otwarty, do którego często zapraszali ludzi nauki czy sztuki. W czasie wolnym Marcel Grisard interesował się wędkarstwem oraz fotografią. Początkowo fotografował w czerni i bieli, a po pojawieniu się barwnych diapozytywów Kodaka – w kolorze. Wraz z rodziną i przyjaciółmi chętnie podróżował po Polsce i nieustannie robił zdjęcia otaczającego go krajobrazu. Po zakończeniu pracy w Gdańsku został skierowany na placówki dyplomatyczne w Turcji, Algierii i Kambodży, gdzie również intensywnie fotografował. |
W podróży. Kolekcja barwnych diapozytywów Marcela Grisarda
- wernisaż: 17 stycznia 2019 r., czwartek, godz. 18.00
- wystawa czynna: 18 stycznia – 3 marca 2019 r.
- Muzeum Narodowe w Gdańsku
- Gdańska Galeria Fotografii
- Długi Targ 24 (Zielona Brama)
- Gdańsk
Patronat honorowy nad wystawą objęli: marszałek województwa pomorskiego Mieczysław Struk, konsul honorowy Francji w Gdańsku Allain Mompert oraz Ambasada Francji w Polsce.
Program kulturalny towarzyszący wystawie:
Spotkanie z Françoise Grisard-Bourbon, Jolantą Barełkowską i Andrzejem Ciecierskim oraz pokaz filmu dokumentalnego „Dzień dobry, dziś” (reż. Andrzej Ciecierski, produkcja: TVP3, Gdańsk 2017)
- 18 stycznia 2019 r., piątek, godz. 17.00-19.00
- Muzeum Narodowe w Gdańsku
- Gdańska Galeria Fotografii
- Długi Targ 24 (Zielona Brama)
- Gdańsk
- wstęp – bezpłatny
Prelekcja i pokaz filmu fabularnego „Do widzenia, do jutra” (reż. Janusz Morgenstern, Zespół Filmowy Kadr, 1960)
- 10 lutego 2019 r., niedziela, godz. 13.00-15.30
- Muzeum Narodowe w Gdańsku
- Gdańska Galeria Fotografii
- Długi Targ 24 (Zielona Brama)
- Gdańsk
- wstęp – bezpłatny
