Wydarzenie zostało zorganizowane w ramach obchodów 100. rocznicy pierwszego posiedzenia Senatu II RP.

Kiedy Polska jest demokratyczna, jest Senat

W Polsce odrodzonej po rozbiorach dwuizbowy system parlamentarny wprowadziła konstytucja marcowa z 1921 r. Było to zgodne z polską tradycją, bowiem Senat istniał już w przedrozbiorowej Rzeczpospolitej. Pierwsze posiedzenie Senatu w II RP odbyło się 28 listopada 1922 r., a otworzył je naczelnik państwa, marszałek Józef Piłsudski. Ówczesny Senat posiadał skromne uprawnienia ustawodawcze. Postrzegany był jako izba refleksji i rozwagi, korygująca projekty ustaw uchwalanych przez Sejm.

Po II wojnie światowej komunistyczne władze zlikwidowały Senat, a dokonano tego na podstawie sfałszowanych wyników referendum ludowego z 1946 r. Przez ponad 40 lat Sejm był jedyną izbą polskiego parlamentu aż do wyborów, które odbyły się 4 czerwca 1989 r. Przywrócenie Senatu było jednym z postanowień przyjętych podczas obrad Okrągłego Stołu między przedstawicielami władz PRL a opozycją demokratyczną.

– Wtedy kiedy Polska jest demokratyczna, jest w Polsce Senat, a kiedy się kończy demokracja, to Senat jest usuwany z przestrzeni publicznej – podsumował historię tej izby wicemarszałek Senatu RP Bogdan Borusewicz podczas konferencji prasowej zorganizowanej w UMWP przed posiedzeniem Komisji Budżetu i Finansów Publicznych.

„Chcemy wysłuchać samorządowców”

Senatorowie przyjechali do Gdańska na wyjazdowe posiedzenie Komisji, aby rozmawiać o sprawach budżetowych oraz stanie finansów jednostek samorządu terytorialnego. To ważna kwestia dlatego, że kondycja finansowa samorządów ma istotne znaczenie dla realizacji wielu zadań publicznych. Przykładowo: samorządy wojewódzkie w Polsce finansują organizację przewozów kolejowych, utrzymują i inwestują w szpitale czy też wpływają na rozwój regionalny i lokalny zarządzając funduszami europejskimi.

– Chcemy dziś wysłuchać samorządowców. Zapytać, jak sobie radzą i w jaki sposób będą realizować te najważniejsze inwestycje, za które są odpowiedzialni – mówił senator Kazimierz Kleina, przewodniczący Komisji Budżetu i Finansów Publicznych. – Dziś najpoważniejszym problemem całej polskiej gospodarki jest wysoka inflacja, która ma także wpływ na budżety samorządów. A do tego dochodzą jeszcze przepisy, które są często ograniczeniem dla bardziej dynamicznego rozwoju naszego kraju.

Senatorowie usłyszeli m.in. o problemach wynikających ze zmian w ramach tzw. Polskiego Ładu, który pozbawił samorządy znacznych dochodów. Ten ubytek w dochodach oraz rosnące ceny usług i energii powodują, że samorządy borykają się z realizacją zadań własnych.

– W mediach publicznych temat Polskiego Ładu jest pokazywany jako wielka szansa rozwojowa. A my chcemy pokazać jednak, że są liczne dysfunkcje wynikające z jego wprowadzenia – zaznaczył marszałek województwa pomorskiego Mieczysław Struk. – Chciałbym zainteresować senatorów tą kwestią, ponieważ już dziś wiemy, że na skutek zmian podatkowych wiele gmin nie jest w stanie z dochodów własnych finansować swoich zadań. Samorządy będą więc musiały podejmować bolesne decyzje w zakresie cięć inwestycyjnych, które będą ograniczać ich rozwój.

Posiedzenie Komisji Budżetu i Finansów Publicznych poświęcone było także energetyce wiatrowej na morzu, a po jego zakończeniu rozpoczęła się wizyta studyjna.

– Budowa farm wiatrowych na morzu to jedno z największych wyzwań, jakie w tej chwili stoi przed województwem pomorskim, ale i Polską w zakresie rozwoju energetyki. Dlatego dziś odwiedzimy port morski w Gdańsku, który ma być głównym portem instalacyjnym. Natomiast jutro spotkamy z inwestorami w Łebie, ponieważ Łeba ma być, obok Ustki, głównym portem serwisowym – wyjaśnił senator Kazimierz Kleina.

Wystawa „Senat RP wczoraj i dziś”

Z okazji 100. rocznicy pierwszego posiedzenia Senatu II RP przed salą UMWP im. Lecha Bądkowskiego otwarta została wystawa „Senat RP wczoraj i dziś”. Prezentuje ona historię tej instytucji, przede wszystkim koncentrując się na Senacie w okresie międzywojennym. Jedna z plansz tej wystawy przygotowana została w języku ukraińskim.

– Wystawa pokazuje, jak tamten Senat był zróżnicowany, m.in. pod względem reprezentacji narodowościowej i etnicznej czy statusu senatorów. Pokazuje również to, że była w nim obecna reprezentacja kobiet, co w tamtych czasach było ewenementem. Polska była krajem, który jako jeden w pierwszych w Europie dopuścił czynne i bierne prawo wyborcze dla kobiet – informuje Agata Karwowska-Sokołowska, dyrektorka Biura Analiz, Dokumentacji i Korespondencji Kancelarii Senatu.