Brak rządowej strategii na walkę z COVID-19, niedobory kadrowe, spowodowane pandemią ograniczenie liczby świadczeń medycznych w tym problemy z diagnostyką, wydłużenie kolejek do planowanych zabiegów, wprowadzenie systemu teleporad i rosnące zadłużenie szpitali to główne problemy ochrony zdrowia, jakie wymieniają członkowie Wojewódzkiej Rady Dialogu Społecznego.
Stanowisko WRDS reprezentowanej przez pracodawców, pracowników i samorządowców zostało przyjęte podczas posiedzenia 26 listopada 2020 r. (Stanowisko stron WRDS dotyczące aktualnych problemów ochrony zdrowia)
Rząd nie przygotował się na jesienną falę pandemii
Autorzy dokumentu podkreślają, że w okresie czerwiec – wrzesień 2020 zabrakło zdecydowanych działań na szczeblu krajowym, m.in. nie przygotowano jednolitej, strategii funkcjonowania ochrony zdrowia podczas drugiej fali pandemii. Nie zwiększono liczby łóżek covidowych tak, aby uniknąć zamykania oddziałów oraz nie uchwalono i nie wdrożono ustawy antycovidowej. Nadal jest problem z dostępem do wykonywania zawodu lekarza osobom, które uzyskały kwalifikacje poza Unią Europejską. Nie usprawniono też krajowego systemu liczenia i rejestracji zakażonych, nie udało się zapewnić szczepień przeciwko grypie pracownikom ochrony zdrowia i nie przygotowano odpowiednich zapasów sprzętu do terapii tlenowej.
Braki kadrowe, ale dobre wyposażenie
W województwie pomorskim jest 55 szpitali, które mają 8 542 łóżek. Na terenie naszego regionu jest prawie 8,4 tys. lekarzy i ponad 2,2 tys. dentystów. Średnia wieku to ponad 47 lat. Na 100 tys. mieszkańców przypada prawie 358 lekarzy. Średnia zatrudnienia to 1,6 etatu. Aktywnych zawodowo jest prawie 11 tys. pielęgniarek i prawie 1,4 tys. położnych. Już teraz szpitale mają problemy wynikające z niedoborów kadrowych.
WRDS jest zaniepokojona tym, że „niedobór kadry medycznej może spowodować, że szpitale nie podołają rosnącemu popytowi na świadczenia zdrowotne”.
Natomiast zaplecze techniczne i wyposażenie w sprzęt są ciągle modernizowane i uzupełniane. Na m.in. termomodernizacje budynków, zakupy sprzętu medycznego, budowę nowych obiektów szpitalnych oraz realizację zadania Pomorskie e-zdrowie tylko w latach 2014-2020 pomorski samorząd przeznaczył kwotę ponad 430 mln zł, w ramach funduszy unijnych prawie 554 mln zł.
Ograniczenie świadczeń
Członków WRDS zaniepokoiło, spowodowane pandemią COVID-19, ograniczenie w udzielaniu świadczeń medycznych przez NFZ. Chodzi głównie o: planowane pobyty w szpitalach, diagnostykę, leczenie i operacje. W zamian wprowadzono tzw. system teleporad. Jak podkreśla WRDS funkcjonowanie POZ w trybie zdalnym negatywnie wpływa na jakość świadczeń i trafność diagnozy. Decyzją wojewody pomorskiego wiele podmiotów przekształcono w tzw. szpitale covidowe. Ponadto, w szpitalach powiatowych na potrzeby zabezpieczenia epidemicznego utworzono łóżka intensywnej opieki medycznej lub izolatoria.
Jak czytamy w uchwale: „Szczególnie trudna jest sytuacja na oddziałach niezabiegowych: internistycznych, kardiologicznych, pulmonologicznych, gdzie duża część kadry jest zaangażowana w leczenie pacjentów z COVID-19. Wydłużają się kolejki do zabiegów ortopedycznych, neurochirurgicznych, laryngologicznych i chirurgicznych ze względu na brak anestezjologów, często skierowanych do walki z pandemią”.
Jest też problem z dostępnością do leczenia psychiatrycznego i leczenia uzależnień. Ponadto, wzrosło zadłużenie szpitali na koniec I półrocza 2020 r. w stosunku do końca 2019 r.
– Niestety w okresie letnim na szczeblu centralnym nie zrealizowano wielu wniosków i propozycji w tym m.in. zgłoszonych w maju br. przez WRDS w Gdańsku umożliwiających przygotowanie ochrony zdrowia do drugiej, jesiennej fali pandemii, przewidywanej przez epidemiologów jako wielokrotnie cięższej i trudniejszej do opanowania – alarmują członkowie WRDS.
Co zrobiono?
Chodzi m.in. o wprowadzenie przez NFZ rozwiązań pozwalających na poprawę płynności finansowej i zachowanie poziomu przychodów świadczeniodawców, przyznanie DPS-om dodatkowych środków z rezerwy budżetu państwa na opiekę nad mieszkańcami oraz dystrybucję środków ochrony osobistej przez PUW. Ponadto, dzięki samorządowi województwa pomorskiego podmioty medyczne otrzymały 61 mln zł na walkę z pandemią oraz dodatkowe środki na przystosowanie laboratoriów do badań w kierunku wykrywania SARS-CoV-2. Urząd marszałkowski oddelegował pracowników do pomocy w sanepidach.
Propozycje zmian
Członkowie WRDS przedstawili wiele sugestii dla władzy centralnej. Wskazali m.in. na konieczność przygotowania systemu dystrybucji, przechowywania i wykonania szczepień przeciw SARS-CoV-2. Zaproponowali wprowadzenie uzdrowiskowej rehabilitacji pocovidowej, rozwiązanie problemu dodatków covidowych dla personelu medycznego, przedłużenie szpitalom terminu rozliczenia ryczałtu do końca grudnia 2021 r. przez NFZ. Ważne jest też wdrożenie programu opieki nad dziećmi i młodzieżą oraz zwiększenie liczby studentów na kierunkach medycznych.
