Dogonowie, na pozór niczym się niewyróżniający spośród innych ludów Afryki, od lat fascynują zarówno uczonych, jak i podróżników. Sztuce dogońskiej poświęcona zostanie nowa wystawy czasowa w Muzeum Archeologicznym w Gdańsku. Jej wernisaż odbędzie się w czwartek, 29 marca 2018 r.
Bohaterami wystawy będą Dogonowie – lud zamieszkujący środkowo-południową część Republiki Mali. Ich liczebność szacuje się na 500-600 tys. Zamieszkują oni kilkaset wiosek ulokowanych na masywie Bandiagary, równinie rozpościerającej się wokół niego oraz na tzw. rumowisku, czyli kamienistych zboczach i wąwozach tego masywu.
Dogonowie na pozór niczym się nie wyróżniają spośród innych ludów Afryki. Cechuje ich jednak niezwykle skomplikowana struktura społeczna i bogata kultura duchowa. Posiadają dużą znajomość planet i gwiazd, a w swojej tradycji przechowują ezoteryczną wiedzę na temat powstania wszechświata, Ziemi i pochodzenia swoich przodków. Ich sztuka, uznawana jest za jedną z bardziej autentycznych i nieskażonych wpływami europejskimi.
Odbicie świata znanego Dogonom
W sztuce dogońskiej uwagę zwracają przede wszystkim maski związane z ceremonią pogrzebową. Są one odbiciem świata znanego Dogonom. Wśród nich pojawiają się przedstawienia zwierząt żyjących w buszu, wyobrażenia sąsiednich ludów i reprezentanci zawodów spotykanych u Dogonów. Można też dostrzec postaci mityczne oraz symboliczne przedstawienia przedmiotów materialnych. Maski dogońskie, w części oddającej twarz są zgeometryzowane i abstrakcyjne. Tworzą całość dopiero ze strojem wykonanym z barwionych włókien roślinnych.
Wśród przedstawień figuralnych dominują wyobrażenia przodków, prawdziwych i mitycznych. Dogonowie zazwyczaj rzeźbią postacie ludzkie w sposób uproszczony. Są one najczęściej smukłe, mają nieproporcjonalnie duże głowy i tułowie. Szczegóły anatomiczne zaznaczone są symbolicznie, a sposoby zdobienia ciała oddane starannie. Na szczególną uwagę zasługują figury kobiet z dziećmi, które odnoszą się do kultu pramatki. Nawiązują symbolicznie do niezwykle cenionej w Afryce miłości macierzyńskiej i kobiecej płodności.
W twórczości Dogonów pojawiają się również wyobrażenia zwierząt, zwłaszcza tych szczególnie ważnych w ich mitologii: szakala obdarzonego darem jasnowidzenia, krokodyla, żółwia i dzioborożca. Wizerunki zwierząt powtarzają się np. w zestawach wróżebnych – popularnych przykładach sztuki dogońskiej.
Zapatrzeni w niebo. Dogonowie i ich sztuka
- wernisaż: 29 marca 2018 r., czwartek, godz. 13.00
- wystawa czynna: 30 marca – 8 lipca 2018 r.
- Muzeum Archeologiczne w Gdańsku
- Dom Przyrodników
- ul. Mariacka 25/26
- Gdańsk
Wydarzenie na Facebooku
Zabytki prezentowane na wystawie pochodzą ze zbiorów Muzeum Narodowego w Szczecinie.
