Historia kościoła garnizonowego w Gdańsku-Wrzeszczu będzie tematem konferencji naukowej, która odbędzie się w piątek, 20 kwietnia 2018 r. W spotkaniu mogą także wziąć udział mieszkańcy Gdańska zainteresowani najnowszymi dziejami miasta.
Neogotycki kościół garnizonowy pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Gdańsku (dawny Lutherkirche), zaprojektowany przez Gotthilfa Ludwiga Moeckela, konsekrowano 6 października 1899 r. Świątynia powstała dzięki staraniom gminy protestanckiej, głównie dzięki wsparciu cesarzowej Augusty Wiktorii – żony Wilhelma II. Korzystali z niego m.in. czarni husarzy, czyli żołnierze elitarnej jednostki pruskiej kawalerii, stacjonujący w koszarach we Wrzeszczu. Jako jeden z nielicznych gdańskich kościołów przetrwał II wojnę światową. Od 1 lipca 2009 r. kościół pełni także funkcję parafii cywilnej pw. Matki Odkupiciela.
Nie tylko dla parafian
– Wszyscy, którzy widzieli kościół garnizonowy we Wrzeszczu, przypatrywali się jego wyposażeniu, zgodzą się bez wahania, że jest piękny. Do tego ma ciekawą historię i proboszcza, który postawił sobie za cel odkryć jego tajemnice i ocalić tę perłę dla potomnych. Udało się wokół tej idei skupić grono świetnych badaczy, dokumentalistów i konserwatorów – mówi dr Janusz Marszalec, organizator konferencji z ramienia Muzeum Gdańska.
Podczas konferencji pokazane zostaną różne aspekty dziejów tej świątyni, zarówno te związane ze społecznością niemiecką, ale również te dotyczące polskich mieszkańców. W 1945 r. przejęli oni kościół i rozpoczęli budowanie wokół niego nowej wspólnoty, mimo nacisku władz komunistycznych, usiłujących kontrolować wszelkie przejawy życia w powojennym Gdańsku. To jeden z bardziej fascynujących momentów w historii tego miejsca, a opowie o nim m.in. dziennikarka Barbara Szczepuła, która przeprowadziła rozmowy z wieloma mieszkańcami najbliższej okolicy kościoła.
– Konferencję adresujemy nie tylko do parafian z ulicy Sobótki czy mieszkańców Wrzeszcza, ale do wszystkich, którzy interesujących się dziejami i architekturą naszego miasta – dodaje dr Janusz Marszalec. – Będzie możliwość podzielenia się z historykami swoimi wspomnieniami i uzupełnienia ich badań o swoje relacje.
|
Organizatorami konferencji są: kościół garnizonowy Wojska Polskiego pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Gdańsku, Muzeum Gdańska, Instytut Maszyn Przepływowych PAN oraz Zarząd Transportu Miejskiego w Gdańsku. Patronat honorowy nad wydarzeniem objęli: ordynariusz polowy Wojska Polskiego ks. bp gen. brygady Józef Guzdek, naczelny kapelan wojskowy – ewangelicki biskup wojskowy ks. bp płk Mirosław Wola, prezydent Gdańska Paweł Adamowicz, marszałek województwa pomorskiego Mieczysław Struk, wojewoda pomorski Dariusz Drelich oraz konsul Republiki Federalnej Niemiec w Gdańsku Cornelia Pieper. |
Program konferencji naukowej „Kościół Garnizonowy Wojska Polskiego pw. Św. Apostołów Piotra i Pawła w Gdańsku. Architektura, ludzie, historia”
Cześć I – Historia
- 20 kwietnia 2018 r., piątek, godz. 10.00-12.00
- Instytut Maszyn Przepływowych PAN
- ul. Fiszera 14
- Gdańsk-Wrzeszcz
Prowadzenie: dr Janusz Marszalec
- Państwo pruskie a kościół ewangelicki w Prusach Zachodnich na przełomie XIX i XX wieku z gdańskiej perspektywy (dr hab. Sławomir Kościelak, prof. UG)
- Życie parafii od powstania do 1945 r. (dr Jan Daniluk)
- Pod znakiem komunizmu. Dzieje parafii po II wojnie światowej (dr Daniel Gucewicz)
- Nowe życie w poniemieckich domach (Barbara Szczepuła)
- Ksiądz ppłk Tadeusz Błoński SDB, kapelan Wojska Polskiego i internowanych (dr Andrzej Drzycimski)
Część II – Architektura
- 20 kwietnia 2018 r., piątek, godz. 12.30-14.30
- Kościół Parafialny pw. Matki Odkupiciela
- ul. Sobótki 20
- Gdańsk-Wrzeszcz
Prowadzenie: prof. Jakub Szczepański
- Od wsi do miasta – urbanistyczny i architektoniczny rozwój Wrzeszcza (Aurelia Bladowska)
- Kościoły gdańskie w XIX i na początku XX wieku. Przegląd Architektury (Maja Mociewicz)
- Kościół na tle architektury XIX- wiecznych kościołów garnizonowych Prus Zachodnich (dr hab. Piotr Birecki, prof. UMK)
- Konserwacja polichromii kościoła garnizonowego w Gdańsku Wrzeszczu (Anna Żychska)
- Od Malborka do Wrzeszcza, czyli o witrażach w kościołach ewangelickich Prus Zachodnich (dr hab. Piotr Birecki, prof. UMK)
- Organy kościoła garnizonowego w Gdańsku Wrzeszczu – rys historyczny w kontekście działań organmistrzowskich E. Kempera (dr Błażej Musiałczyk)
- Mini koncert organowy (dr Błażej Musiałczyk)
- Podsumowanie (prof. Andrzej Januszajtis)
