Portal Samorządu Województwa Pomorskiego
Artystka wizualna tworząca obiekty rzeźbiarskie oraz instalacje. Zajmuje się także sztuką wideo i fotografią. W swej twórczości podejmuje trudne problemy dotyczące m.in. tożsamości, religii czy relacji społecznych i politycznych w kontekście przemocy.
Absolwentka Wydziału Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku. Mieszka i pracuje w Gdańsku. Brała udział w ponad 200 wystawach zbiorowych i indywidualnych w kraju i za granicą. W 2012 roku otrzymała Stypendium Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego za wybitne osiągnięcia artystyczne. Rok później uzyskała stopień doktora na Wydziale Rzeźby, Kierunek Intermedia w Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku. W latach 2010-2017 wykładowczyni na Wydziale Rzeźby i Intermediów.
Realizuje dzieła z zakresu rzeźby, instalacji, fotografii oraz wideo. W swoich wczesnych pracach wykorzystywała między innymi symbole religijne. Problem silnej tradycji katolickiej panującej w Polsce łączyła z męską dominacją w społeczeństwie. Poruszała także tematy tożsamości, seksualności oraz stereotypowych ról kobiet i mężczyzn. Obecnie interesują ją zagadnienia relacji społecznych i politycznych w kontekście przemocy. Realizuje projekty badawcze dotyczące miejsc pamięci, śladów pamięci/zapomnienia oraz historii.
Główną ideą badań SRV oprócz ujawnienia i upublicznienia mało znanych archiwów powstałych podczas II wojny światowej, znajdujących się obecnie w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, jest próba krytycznego przyjrzenia się ich „naukowej” wartości równocześnie upamiętnienie dziedzictwa kulturowego badanych w tamtym czasie regionów. Użyte archiwalne materiały fotograficzne pochodzą z sekcji rasowo-ludoznawczej, krajoznawczej Institut für Deutsche Ostarbeit (IDO). Instytut miał w intencji Hansa Franka (generalnego gubernatora na okupowanych terenach Polski) zostać przekształcony w niemiecki uniwersytet w Krakowie. Fotografie ukazywać miały walory przyrodnicze Generalnego Gubernatorstwa, zacofanie kulturowe ziem podbitej Polski, jak również dowodzić odwiecznej niemieckiej obecności na „Wschodzie” tłumaczonej jako „niemiecka misja cywilizacyjna”.
Zrealizowany projekt jest również refleksją nad wykorzystaniem metod antropologii i etnografii oraz historii sztuki przez narodowy socjalizm. Ukazuje uwikłanie nauki w totalitaryzm, a także dwuznaczny status neutralnych i niewinnych na pierwszy rzut oka krajoznawczych i etnograficznych fotografii. Zdjęcia przedstawiające ludność łemkowską, polską, ukraińską, góralską nie różnią się przeważnie od tradycyjnej dokumentacji fotograficznej o walorze etnograficznym czy krajoznawczym. Jest oczywiste, że wszystkie czynności związane z badaniem ludności na okupowanych podczas II wojny światowej terenach, tj. fotografie twarzy, poszczególnych części ciała, wywiady medyczne, ankiety psychologiczne, socjologiczne, antropologiczne były obowiązkowe, miały charakter przymusowy.
Instalacja składa się z obszernej, stalowej konstrukcji, symbolicznie odwołującej się do formy ikonostasu z regionu podkarpacia. Obiekt posiada symetryczny układ ram w których znajdują się różnej wielkości cyfrowe kopie archiwów nadrukowane na stalową blachę. Wybrane zdjęcia pochodzą z sekcji rasowo-ludoznawczej i krajoznawczej IDO. Forma ikonostasu w tym wypadku jest odwołaniem do kultury, obyczajów, religii greckokatolickiej, ludności: Górali Ruskich, Łemków, Ukraińców. W miejsca wizerunków świętych, apostołów, proroków umieszczone zostały wizerunki ludności wiejskiej. Gest przemieszczenia, zmiany hierarchii miał na celu upamiętnienie i skierowanie uwagi na grupy społeczne, które w wyniku działań wojennych i czystki etnicznej z 1947 r. znanej jako Akcja „Wisła”, zostały wyludnione z obszarów Roztocza, Pogórza Przemyskiego, Bieszczadów i Beskidu Niskiego. Tym samym dziedzictwo kulturowe tych regionów zostało bezpowrotnie unicestwione.
Wystawa „Przemoc i Pamięć. Badania SRV Sektion Rassen- und Volkstumsforschung”. Fot. Bogna Kociumbas
