Światowy Dzień Walki z AIDS z inicjatywy Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) od 1988 r. obchodzony jest 1 grudnia. Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Słupsku zaprasza na dodatkowe dyżury Punktu Konsultacyjno-Diagnostycznego HIV. Zupełnie za darmo będzie można przebadać się 3 i 4 grudnia.

Wirtualny znicz i prelekcje

Czerwona kokardka, towarzysząca obchodom Światowego Dnia Walki z AIDS, jest symbolem solidarności z osobami zakażonymi HIV, chorymi na AIDS i ich bliskimi. Chodzi o przypomnienie, że osoby żyjące z HIV są pełnoprawnymi członkami społeczeństwa i powinny mieć możliwość życia i pracy w swoim środowisku, pamiętając równocześnie o obowiązku ochrony innych przed zakażeniem.

Od kilku lat członkowie, działającego przy Urzędzie Marszałkowskim Województwa Pomorskiego, Zespołu ds. Realizacji Krajowego Programu Zapobiegania Zakażeniom HIV i Zwalczania AIDS na terenie województwa pomorskiego spotykali się, aby zapalić symboliczne znicze ułożone w kształcie Czerwonej Kokardki. W tym roku, ze względu na sytuację epidemiczną, obchody Światowego Dania AIDS odbędą się w formule on-line na profilu Samorządu Województwa Pomorskiego na Facebooku.

Oprócz zapalenia symbolicznego, wirtualnego znicza, będzie też okazja do zapoznania się z cyklem wykładów on-line dotyczących tematyki związanej z HIV i AIDS.

  • HIV/AIDS – Fakty i mity – dr hab. n. med. Tomasz Smiatacz, konsultant wojewódzki w dziedzinie chorób zakaźnych
  • HIV i SARS-CoV-2 – dwa wirusy RNA – podobieństwa i różnie – prof. dr hab. Krystyna Bieńkowska-Szewczyk, kierownik Zakładu Biologii Molekularnej Wirusów Międzyuczelnianego Wydziału Biotechnologii UG-GUMed w Gdańsku
  • Chemsex – Agata Stola – Fundacja Edukacji Społecznej, Instytut Studiów Społecznych im. Profesora Roberta Zajonca UW
  • Punkty Konsultacyjno-Diagnostyczne – zasady funkcjonowania – Małgorzata Paliwoda – Fundacja Pomorski Dom Nadziei
  • Rozmowa z pacjentem potencjalnie zakażonym/z potwierdzonym zakażeniem HIV – Małgorzata Paliwoda – Fundacja Pomorski Dom Nadziei
  • Pracownik ochrony zdrowia po ryzykownym kontakcie z zakażoną osobą – postępowanie – dr hab. n. med. Tomasz Smiatacz, konsultant wojewódzki w dziedzinie chorób zakaźnych
  • Diagnostyka HIV na poziomie POZ – prof. Dr hab. n. med. Miłosz Parczewski, kierownik Kliniki Chorób Zakaźnych, Tropikalnych i Nabytych Niedoborów Immunologicznych, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
  • Q&A z ekspertami – dr n. med. Robert Kowalczyk, kierownik Zakładu Seksuologii Wydziału Psychologii i Nauk Humanistycznych Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Agata Stola – Fundacja Edukacji Społecznej, Instytut Studiów Społecznych im. Profesora Roberta Zajonca UW.

HIV i AIDS w liczbach

Według danych Światowej Organizacji Zdrowia pod koniec 2019 r. na świecie z HIV żyło 38 mln osób, z czego 7,1 mln nie wiedziało o zakażeniu. W Polsce w latach 2017-2019 było 4577 nowych przypadków zakażenia wirusem HIV, z czego 256 w województwie pomorskim. W tym samym okresie potwierdzono AIDS u 355 Polaków, w tym 19 Pomorzan. Z powodu choroby zmarły 43 osoby, w tym 2 w naszym regionie. Dla przykładu, według wstępnych danych w kraju w 2019 r. wykryto 1763 nowych zakażeń, w tym 117 na Pomorzu. W tym samym roku rozpoznano 126 zachorowań na AIDS, a w naszym województwie 10. W Polsce wskaźnik zapadalności na HIV wzrasta i w 2019 r. wynosił 4,59 przypadków na 100 tys. osób. Co niepokojące, w województwie pomorskim był powyżej średniej i wyniósł 5. Dla porównania, 2018 r. wskaźnik ten dla Polski był 3,53, a dla Pomorza – 2,96.

Z danych Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny, od wdrożenia badań w kierunku HIV (1985 r.) do końca 2019 r., w Polsce zdiagnozowano 25 544 przypadki zakażenia HIV. Odnotowano też 3 768 zachorowań na AIDS, z czego 1 429 chorych zmarło.

Wirus atakuje układ immunologiczny

HIV jest wirusem, który atakuje i niszczy układ odpornościowy. Zakażenie HIV po kilku latach doprowadza do upośledzenia odporności i sprzyja występowaniu tzw. zakażeń oportunistycznych, czyli wywołanych przez drobnoustroje znajdujące się zawsze w otoczeniu, ale nieszkodliwe dla ludzi tak długo, dopóki sprawnie działa układ odpornościowy. AIDS jest ostatnią fazą zakażenia HIV, gdy już występują takie zakażenia, a także np. niektóre nowotwory wykorzystujące brak odporności.

Jak można się zarazić?

Do zakażenia HIV może dojść poprzez trzy drogi. Chodzi o kontakty seksualne i w ten sposób zakaża się większość ludzi. Inną drogą są zakażenia matczyno-płodowe, czyli przeniesienie HIV z zakażonej matki na dziecko w trakcie ciąży i porodu. Ta droga jest ważna, gdyż istnieje bardzo skuteczna profilaktyka takich zakażeń, która polega na badaniu serologicznym wykonanym dwukrotnie w 10. oraz 33-37 tygodniu ciąży. Trzecim sposobem jest kontakt z zakażoną krwią. W Polsce dotyczy to przetaczania krwi w szpitalach oraz kontaktu z krwią podczas wypadku.

Gdzie można się zbadać?

Badania na obecność wirusa wykonywane są bezpłatnie, anonimowo i bez skierowania. Można je zrobić w jednym z punktów konsultacyjno-diagnostycznych (PKD). Trzeba być osobą pełnoletnią. W PKD można porozmawiać z doradcą, który pomoże ustalić, czy rzeczywiście wystąpiło ryzyko zakażenia i potrzebne jest badanie. Doradca odpowie też na pytania dotyczące HIV i AIDS oraz innych chorób przenoszonych drogą płciową.

Lista punktów konsultacyjno-diagnostycznych na Pomorzu dostępna jest na stronie programów zdrowotnych

Z badań Instytutu Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej wynika, że co 7. Polak nie wykonał testu wykrywającego wirusa HIV, a 15 proc. uważa, że wirusem można zakazić się poprzez ukąszenie komara. Ponad 80 proc. badanych twierdzi, że przygodny kontakt seksualny powinien skłonić do wykonania testu w kierunku HIV. Jednak mniej niż co 10. badany w takiej sytuacji zrobił test. Ponad 50 proc. respondentów jest zdania, że takie badanie powinno być wykonane po użyciu strzykawki lub narzędzia operacyjnego, a 46 proc. wskazuje na wykonanie tatuażu. Wśród respondentów zdecydowana większość (72,6 proc.) nigdy takiego badania nie wykonała, jedynie co 5. wykonał kiedykolwiek test wykrywający zakażenie HIV. Co czwarty (24,6 proc.) wskazał, że wystarczy kontakt ze śliną, aby zarazić się wirusem HIV. Tylko co 4. ankietowany uważa, że ciąża powinna skłonić do wykonania takiego testu.