Stanowisko w sprawie funkcjonowania rynku wydawnictw oświatowych

Członkowie Wojewódzkiej Rady Dialogu Społecznego zapoznali się z problemami w zakresie funkcjonowania rynku podręczników, optymalnego wyboru podręczników w szkołach oraz postępującej monopolizacji tego rynku. Wskazano na zagrożenie, jakie dla funkcjonowania wydawnictw podręcznikowych niosą wprowadzone w 2014 roku zmiany w art. 22ae ustawy o systemie oświaty. Przewidują one całkowite finansowanie podręczników oraz materiałów ćwiczeniowych (do kwot 75 zł w klasach I–III SP, do 165 zł w klasach IV–VI SP i do 275 zł w gimnazjach). Nie przewidują one jednak rozbicia kwoty dotacji przypadającej na ucznia na poszczególne przedmioty nauczania. Brak takiego rozbicia na rynku w 100% dotowanym wykorzystywane jest przez największe wydawnictwa do szybkiego jego monopolizowania poprzez stosowanie agresywnych strategii cenowych.

Zwrócono uwagę, że obecne zapisy promują wydawców największych, grożą monopolizacją
i umiędzynarodowieniem kapitału wydawnictw.

Wysoka koncentracja wyboru podręczników szkolnych w ramach oferty koncernów zagraża znacznym zubożeniem oferty podręcznikowej i postawieniem MEN w trudnej sytuacji w zakresie wydatków publicznych w przyszłości.

W tej sytuacji proponuje się dopisanie do art. 22ae nowego ust. 5b o treści: „W ramach kwot,
o których mowa w ust. 5 pkt 1, 2, 3, 3a, 3b i 4, minister właściwy do spraw oświaty i wychowania,
a w przypadku podręczników do kształcenia w zawodach szkolnictwa artystycznego  – minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, określi w drodze rozporządzenia maksymalne kwoty dotacji celowej dla poszczególnych zajęć edukacyjnych w poszczególnych klasach”.

Zapis ten umożliwiłby wydawcom mniejszym i specjalistycznym oferowanie szkołom podręczników do wybranych przedmiotów, a co za tym idzie uwolnienie szkół od często obecnie występującej konieczności wyboru całego pakietu jednego wydawcy.

Jednocześnie ze względu na reformę edukacji w 2017 roku oraz termin wyboru nowych podręczników do sierpnia br., który to wybór będzie obowiązywał szkoły bezwzględnie na kolejne trzy lata (bez możliwości zmiany), WRDS w Gdańsku zwraca się do Rządu RP o wprowadzenie powyższych zmian do czerwca br.