Irlandzka autorka Sinéad Morrissey została uhonorowana Nagrodą Literacką Miasta Gdańska Europejski Poeta Wolności 2020. Uroczystość wręczenia nagrody odbyła się 31 sierpnia 2020 r. w Gdańsku w ramach obchodów 40-lecia Solidarności. Podczas gali w Polskiej Filharmonii Bałtyckiej przedstawiona została opera „ahat-ilī – siostra bogów” do libretta Olgi Tokarczuk.
Jury doceniło Sinéad Morrissey za jej tom poezji „O równowadze” w tłumaczeniu Magdy Heydel. Nagrodę poetce wręczyła prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz.
Gala w Dzień Solidarności i Wolności
Komisja zwróciła uwagę na sposób, w jaki poetka podróżuje między różnymi kulturami, jej imponującą wiedzę o świecie oraz umiejętność mówienia językami różnych form poetyckich, w których pobrzmiewa zarówno fascynacja wyobraźnią ludową, jak i nowoczesną nauką.
Sinéad Morrissey, statuetkę oraz 100 tys. złotych odebrała w Gdańsku w rocznicę 40-lecia powstania „Solidarności”. – Gdańsk jest najznamienitszym ze stoczniowych miast Europy, znanym na całym świecie z odważnego oporu „Solidarności” przeciwko nieustępliwej sowieckiej władzy – powiedziała Sinéad Morrissey. – Spośród wszystkich nagród, jakie otrzymałam, tytuł Europejskiej Poetki Wolności nadany mi teraz i w tym mieście, znaczy dla mnie więcej niż umiem wypowiedzieć – dodała poetka.
Za przekład zwycięskiego tomu na język polski Magdalena Heydel otrzymała statuetkę i 20 tys. zł. – Co niezmiernie ważne ta nagroda dotyczy zawsze pary. Doceniamy pracę dwóch osób: twórcy – magika, malarza słowa, ale i tłumacza, który przekłada to słowo na język polski – zaznaczyła prezydent Dulkiewicz.
Laudację na cześć poetki wygłosili: przewodniczący jury Krzysztof Czyżewski oraz Olga Tokarczuk, laureatka Literackiej Nagrody Nobla. Fot. Karol Stańczak
Uroczystość wręczenia nagrody autorce tomu „O równowadze” odbyła się podczas biletowanego wydarzenia, ale już 1 września 2020 r. Instytut Kultury Miejskiej zaprasza na otwarte spotkanie w Gdańsku z laureatkami – poetką i jej tłumaczką. Szczegóły wydarzenia dostępne będą na stronie internetowej www.europejskipoeatawolnosci.pl.
Dotychczasowi laureaci i laureatki
Obecna edycja Nagrody Literackiej Miasta Gdańska Europejski Poeta Wolności jest szóstą z kolei. Jury tegorocznej edycji Nagrody Europejski Poeta Wolności pracowało w składzie: Krzysztof Czyżewski (przewodniczący), Paweł Huelle, Andrzej Jagodziński (sekretarz), Zbigniew Mikołejko, Stanisław Rosiek, Anda Rottenberg, Beata Stasińska i Olga Tokarczuk.
Dotychczasowymi laureatami i laureatkami byli: Uadzimir Arłou (Białoruś) tłumaczony przez Adama Pomorskiego, Durs Grünbein (Niemcy) w przekładzie Andrzeja Kopackiego, Dorta Jagić (Chorwacja) tłumaczona przez Małgorzatę Wierzbicką, Ana Blandiana (Rumunia) w przekładzie Joanny Kornaś-Warwas oraz Linda Vilhjálmsdóttir (Islandia) tłumaczona przez Jacka Godka.
Opera „ahat-ilī – siostra bogów”
W stylistykę i rozważania wierszy Morrissey wpisuje się skomponowana przez Aleksandra Nowaka w 2018 r. opera „ahat-ilī – siostra bogów”. Powstała ona do libretta Olgi Tokarczuk na podstawie powieści polskiej noblistki „Anna In w grobowcach świata”. Opowieść interpretuje na nowo jeden z najstarszych mitów – historię o zejściu do podziemi, o stoczonej tam walce oraz o konsekwencjach tych wydarzeń. Operę przedstawiono w wersji koncertowej.
Bohaterami opowieści byli bogowie, demony i ludzie. Przedstawiciel tych ostatnich odgrywał główną rolę poprzez uwikłanie go w sprawy boskie. Człowiek za wszelką cenę chciał zapobiec zagładzie świata przez istoty wyższe. Ostatecznie, by panowanie bogów i wprowadzony przez nich ład nie został zachwiany, ofiarę ponosi śmiertelnik.
Na scenie Polskiej Filharmonii Bałtyckiej wystąpili uznani polscy artyści. W rolę tytułową Ninszubur wcieliła się Urszula Kryger. Joanna Freszel wystąpiła jako bogini życia Inanna, Ewa Biegas jako siostra Inanny, bogini śmierci Ereszkigal, a Jan Jakub Monowid jako kochanek Inanny, Dumuzi. Sebastian Szumski, Bartłomiej Misiuda i Szymon Kobyliński to w operze bogowie-ojcowie. Towarzyszył im Zespół Śpiewaków Miasta Katowice Camerata Silesia przygotowany przez Annę Szostak-Myrczek oraz AUKSO Orkiestra Kameralna Miasta Tychy pod dyrekcją Marka Mosia.
_______________________________________________________________________________________________
Sinéad Morrissey urodziła się w 1972 r. w Irlandii. To jedna z najważniejszych dziś postaci tamtejszej sceny poetyckiej, laureatka wielu krajowych i zagranicznych nagród (m.in. Nagrody im. T. S. Eliota oraz nagrody Forward Prize for Poetry – właśnie za tom „O równowadze”). Jest absolwentką Trinity College w Dublinie, mieszkała przez pewien czas w Japonii i w Nowej Zelandii, a obecnie jest profesorką kreatywnego pisania na Uniwersytecie Newcastle. W Polsce do tej pory jej wiersze znane były z antologii „Sześć poetek irlandzkich”, wydanej w 2012 roku w wyborze i przekładzie Jerzego Jarniewicza.
Magda Heydel (1969) jest tłumaczką literatur języka angielskiego. Pracuje na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie kieruje Centrum Badań Przekładoznawczych oraz przekładoznawczymi studiami magisterskimi na Wydziale Polonistyki. Ma w swoim dorobku tłumaczenia dzieł m.in. Josepha Conrada (Nagroda „Literatury na Świecie” 2011 za przekład „Jądra ciemności”), Virginii Woolf czy Seamusa Heaneya. W 2018 roku tom angielskiej poetki Alice Oswald „Zapadać w jawę” w jej tłumaczeniu był nominowany do Nagrody Europejski Poeta Wolności.
