W pomorskiej debacie „Europa – zróbmy to razem” wzięli udział między innymi marszałek województwa pomorskiego Mieczysław Struk, prof. Danuta Hübner, posłanka do Parlamentu Europejskiego i profesor Adam Bodnar Rzecznik Praw Obywatelskich.

Świadomi i aktywni obywatele Europy

Jedną z pierwszych prelegentek była prof. Danuta Hübner, która była pierwszą reprezentującą Polskę komisarz w Unii Europejskiej (ds. polityki regionalnej).

– Europa stoi dziś przed wyzwaniami, które nie przestrzegają żadnych granic administracyjnych. Są to m.in. kryzys klimatyczny, emigracja czy pandemia. Potrzebujemy debaty, bo świat przyspieszył, jest coraz więcej zmian, a wewnątrz Unii jest potrzeba wzmocnienia więzi w obszarze wartości, demokracji i praworządności. Ważne jest to, ze w Europie narasta coś, co ja nazywam obywatelskością unii. To potrzeba zaangażowania się w debaty, ujawniania pomysłów na Europę, to szansa na autentyczne zaangażowanie. Szczególnie ważne jest, gdy debaty odbywają się na poziomie lokalnym, jak ta. Musimy dać szanse Europie na ukształtowanie nowego modelu kontroli, ale tego bez obywateli nie da się zrobić – mówiła Hübner.

Marszałek województwa pomorskiego Mieczysław Struk podziękował uczestnikom za liczną obecność i ekspertom za udział w debacie. Podkreślił, że najważniejszy jest dialog i chęć współpracy w tworzeniu świadomego społeczeństwa europejskiego.

– Pod koniec ubiegłego roku, w ramach swoich badań, eurobarometr zadał pytanie mieszkańcom Unii Europejskiej, z kim chcieliby rozmawiać o przyszłości Europy. Polacy na to pytanie odpowiadali najczęściej, że o przyszłości chcą rozmawiać z politykami szczebla lokalnego i regionalnego. To dla mnie, i licznie tu obecnych przedstawicieli władz lokalnych i regionalnych, duże wyróżnienie, a zarazem wyzwanie. W imieniu wszystkich samorządowców, dziękuję za Państwa zaufanie i obiecuję pełne zaangażowanie z naszej strony w budowanie silnego społeczeństwa obywatelskiego w Polsce, mocno zakorzenionego we wspólnotowych wartościach. Społeczeństwa świadomego swoich praw i obowiązków, włączającego osoby wykluczone – społeczeństwa odpowiedzialnego – mówił Struk.

W debacie wzięło udział kilkaset osób, w tym wielu uczniów pomorskich szkół średnich, a także przedstawicieli organizacji pozarządowych, uczelni i studentów.

Jak sobie radzić z kryzysem wartości wspólnotowych?

Pierwszy panel z udziałem prof. Hübner, marszałka Struka i Rzecznika Praw Obywatelskich profesora Adama Bodnara dotyczył wyzwania, jakim jest kryzys wartości wspólnotowych. W czasie debaty odbywały się ankiety. Pytania na które odpowiadali uczestnicy dotyczyły tego, za co cenią Unię Europejską, jakie wartości są najważniejsze i kto powinien strzec tych wartości. Najwięcej, bo aż 26 proc. uczestników ceni UE za środki unijne zapewniające rozwój Polski, na drugim miejscu jest swobodny przepływ osób na obszarze UE (24,8 proc.). Dla Pomorzan biorących udział w debacie najważniejsza wartość, na których opiera się UE to wolność (24,8 proc.) i poszanowanie praw człowieka, w tym praw mniejszości  (24,1 proc.).

W kolejnych pytaniach okazało się, że zdecydowana większość uczestników debaty (aż 81,1 proc.) uważa, że UE powinna lepiej chronić prawa obywateli, europejskiego stylu życia i wspólnych wartości. Aż 72 proc. debatujących chce mieć więcej możliwości zabierania głosu w sprawach UE i prawie 90 proc. uczestników jest zdania, że po doświadczeniu pandemii Unia powinna ściślej współpracować w zakresie ochrony zdrowia. Do ankiet odniosła się profesor Hübner.

– Te odpowiedzi potwierdzają to, co nie jest tajemnicą, że Polacy od początku naszego członkostwa mają świadomość, że Unia Europejska to coś więcej niż pieniądze – mówiła. – Mamy świadomość tego, jak niedoskonała jest Unia jeśli chodzi o ochronę obywateli. Unia się uczy. To co przebija wśród tych pytań to świadomość tego, że Unia to przestrzeń, w której mogą się rozwijać ambicje i marzenia ludzi, i to jest ważne, bo ta wspólnota daje nam możliwość poznania jak ludzie myślą. Po zakończeniu debaty nie można zamknąć się w domu, tylko trzeba działać. To że w Polsce większość społeczeństwa ufa Unii mimo kłamliwych informacji ze strony m.in. mediów publicznych oznacza, że te wartości są głęboko zakorzenione u Polaków – podsumowała Hübner.

Kolejny panel debaty dotyczył dezinformacji w kontekście zagrożenia dla demokracji w Europie. Jedną z prelegentek była posłanka Parlamentu Europejskiego Magdalena Adamowicz. Eksperci uczulali na to, by sprawdzać źródła informacji, nie wierzyć tylko jednej internetowej wiadomości, lecz posprawdzać w różnych źródłach i być czujnym na stronniczość. Uczestnicy mogli dowiedzieć się na czym polegają fakenewsy i czym jest dezinformacja. Wybrzmiało bardzo to, że dezinformacja to nie fałszywa informacja, tylko często fakt użyty w innym celu, niż pierwotnie zakładano. Nierzadko w celu manipulacji.

Cała Europa debatuje

Konferencja w sprawie przyszłości Europy to seria debat i dyskusji prowadzonych przez obywateli, które umożliwią mieszkańcom całej Europy podzielenie się pomysłami i pomogą kształtować wspólną przyszłość. Sama idea debat to pomysł Komisji Europejskiej i jej przewodniczącej Ursuli von der Leyen.

– We wszystkich naszych strategiach politycznych musi chodzić przede wszystkim o ludzi. Dlatego chciałabym, aby wszyscy Europejczycy wzięli aktywny udział w konferencji w sprawie przyszłości Europy i odgrywali wiodącą rolę w określeniu priorytetów Unii Europejskiej. Przyszłość Unii możemy zbudować tylko, działając wspólnie – mówiła von der Leyen.

Dzięki serii debat będzie możliwe lepsze zrozumienie opinii i oczekiwań mieszkańców Europy  na temat jej przyszłości. To też okazja do podniesienia świadomości mieszkańców i promowania zaangażowania obywatelskiego. Wydarzenie było otwarte dla szerokiej publiczności, w szczególności dla młodzieży i seniorów.

Debatę zorganizowało Stowarzyszenie Pomorskie w Unii Europejskiej we współpracy z Europejskim Komitetem Regionów w ramach zainaugurowanego 9 maja 2021 r. projektu Komisji Europejskiej „Konferencja w sprawie przyszłości Europy” („Conference on the Future of Europe”). Zobacz więcej informacji o projekcie.