Wydarzenie jest organizowane w ramach Dni Morza w Ustce.

Co to za pomnik?

Joanna Dudek, przebywając na dwumiesięcznej rezydencji artystycznej w Bałtyckiej Galerii Sztuki Współczesnej Praktyki ekologiczne na polu artystycznych działań, nawiązała kontakt z oddziałami Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku. Przeprowadziła warsztaty dedykowane mieszkankom i mieszkańcom Ustki. Po rozmowach i konsultacjach z pracownikami muzeów i eksploracji historii związanej ze Słowińcami, artystka postanowiła użyć do wykonania rzeźby materiału właściwego Słowińcom, czyli torfu oraz ziemi. Wykonała około 5-7 prostopadłościanów z torfu o wysokości postury człowieka zarówno dziecka i dorosłego (90-170 cm). Na powstałych obiektach zostaną zasiane zioła i kwiaty rosnące na tych terenach i uprawiane przez Słowińców. Rzeźba może zmieniać swoje kształty pod wpływem czasu i warunków atmosferycznych.

O projekcie

Artystce, podczas realizacji projektu, zależało na tym, aby natura i sztuka postawione zostały na równi, tworząc żywą procesualną instalację, zmieniającą się pod wpływem czasu i warunków atmosferycznych.

 – Chciałam, aby stała się manifestem relacji człowieka z otaczającą go naturą i zaproszeniem widza do refleksji nad miejscem rasy ludzkiej w ekosystemie i jej odpowiedzialności za środowisko naturalne. Chcąc zwrócić uwagę na problemy mniejszości etnicznych oraz na troskę o środowisko naturalne, zgłębiałam tradycje i zwyczaje dawnych mieszkańców Pomorza Środkowego – Słowińców – wyjaśniała Joanna Dudek.

Słowińcy to grupa etniczna, która została wysiedlona wskutek polityki repatriacyjnej po II wojnie światowej.

– Przy projekcie otrzymałam wsparcie merytoryczne etnografek i etnografów z Muzeum Wsi Słowińskiej w Klukach – Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku. Moją pierwotną ideą było skupienie się na zielarskich zwyczajach Słowińców, jednak zachowało się bardzo niewiele informacji na ten temat. Natomiast jeden ze zwyczajów Słowińców, został bardzo dobrze udokumentowanym i do tej pory odtwarzane jest wydobywanie torfu zwane czarnym weselem. Torf użyźniał piaszczyste ziemie oraz w okresie zimowym służył jako opał – dodała Dudek.

Zależało jej na upamiętnieniu całej grupy społecznej, nie pojedynczych jednostek, stąd rzeźba składa się z dziesięciu prostopadłościanów ludzkich wymiarów wypełnionych torfem i ziemią. Z biegiem czasu i pod wpływem czynników atmosferycznych, takich jak opady czy wiatr poszczególne elementy będą ulegać degradacji, aż z czasem mogą zmienić kształty. Pozostanie na ich powierzchni wysiana łąka kwietna zawierająca rośliny występujące na tych ziemiach.

– W realizacji „projektu odwołuję się do idei rzeźby społecznej – terminu wprowadzonego przez Josepha Beuysa odnoszącego się do pracy „7000 Dębów” powstałych w 1982 r. na documenta 7 w Kassel. Artysta chciał spowodować rewolucję społeczną oraz zwrot ku ekologii i zwrócić uwagę na narastający problem urbanizacji. Drugą ważną dla mnie pracą była instalacja Agnes Denes „Pole pszenicy – konfrontacja ” z 1980 roku, gdzie artystka zasadziła zboże na terenie wysypiska w Nowym Jorku, sprzeciwiając się odejściu człowieka od natury, nierównościom społecznym oraz spowodowanemu przez działalność człowieka kryzysowi klimatycznemu – wyjaśniła Joanna Dudek.

 O autorce

Joanna Dudek –  artystka wizualna, doktora sztuki (2023 r. w ASP w Warszawie), wykładowczyni (od 2020 r. na ASP w Warszawie). Obroniła dyplom magisterski w wyróżnieniem rektorskim (2019 r. ) oraz ukończyła Szkołę Letnią w Bauhausie (2019 r.). W praktyce artystycznej skupia się na relacjach człowieka i natury, wykorzystuje naturalne i ekologiczne materiały. Uczestniczyła w wielu wystawach indywidualnych i zbiorowych (Bałtycka Galeria Sztuki Współczesnej, Bauhaus w Waimarze, Rondo Sztuki w Katowicach, MBWA w Lesznie, Salon Akademii w Warszawie) oraz rezydencjach artystycznychw Bałtyckiej Galerii Sztuki Współczesnej (Centrum Aktywności Twórczej w Ustce 2020 r.) oraz BWA Krosno (2023 r.).

„Zielniki słowińskie – rzeźba społeczna” Joanny Dudek

  • 29 czerwca 2024 r., sobota, godz. 12.00 – odsłonięcie pomnika
  • park Chopina
  • Ustka