Prowadzone od 2022 r. wykopaliska miały wyjątkową skalę. Archeolodzy z Muzeum Archeologicznego w Gdańsku przebadali obszar ponad 6 tys. m kw., dokumentując ponad 200 obiektów archeologicznych. Odkrycia potwierdziły, że już ponad 2 tys. lat temu, w czasach funkcjonowania szlaku bursztynowego, teren, na którym położony jest dzisiejszy Pruszcz Gdański był ważnym ośrodkiem wymiany handlowej i kulturowej.

Setki niezwykłych zabytków

Wśród setek wydobytych przedmiotów znalazły się artefakty świadczące o rozwiniętej kulturze, handlu i życiu codziennym dawnych mieszkańców. Do najważniejszych należą:

  • naczynia – luksusowa ceramika importowana (terra sigillata), lokalne popielnice, misy i pucharki, jak również fragmenty naczyń szklanych oraz wykonanych ze stopów miedzi, w tym kociołki i czerpaki,
  • militaria – liczne elementy uzbrojenia, takie jak miecze, groty włóczni oraz części tarcz,
  • stroje i ozdoby – biżuteria ze szkła i bursztynu, w tym kolie z paciorków, a także żelazne i miedziane zapinki do ubrań, klamry do pasów, bransolety i pierścienie,
  • przedmioty codziennego użytku – narzędzia, takie jak igły i szpile, a także grzebienie i przęśliki.

Znaleziska pochodzą z okresu od I w. p.n.e. do III w. n.e. i są związane z kulturami oksywską oraz wielbarską.

– Zadokumentowaliśmy liczne ślady życia codziennego, wierzeń i kontaktów handlowych dawnych mieszkańców Pomorza. Każdy wydobyty grot włóczni, zapinka do stroju czy paciorek z naszyjnika opowiada historię – mówi Ewa Trawicka, dyrektorka Muzeum Archeologicznego w Gdańsku.

Przedmioty te są obecnie zabezpieczane i przygotowywane do konserwacji. Niektóre z nich, ze względu na delikatną strukturę, zostały wydobyte w całych bryłach ziemi. Na ich szczegółowe opracowanie naukowe i publiczną ekspozycję trzeba będzie jeszcze poczekać.

– Po zakończeniu badań archeologicznych planowane jest stworzenie ekspozycji, która przybliży mieszkańcom i turystom historię tego wyjątkowego miejsca – informuje Marcin Fedoruk, kierownik Działu Promocji i Komunikacji Wizualnej MAG.

Współpraca biznesu z nauką

Odkrycia w Pruszczu Gdańskim są częścią większego projektu rewitalizacji terenu dawnej cukrowni, realizowanego przez NDI Development.

– Jako odpowiedzialna firma czujemy się strażnikami historii miejsc, w których realizujemy nasze projekty. Chcemy, aby przeszłość tego terenu stała się fundamentem dla jego przyszłości i nowej, wielofunkcyjnej dzielnicy – zaznacza Jarosław Bator, prezes NDI Development.

Co ciekawe, pierwsze wzmianki o tutejszych odkryciach archeologicznych pochodzą już z lat 80. XIX w. Na kolejne natrafiono w 1910 r. Duże wykopaliska prowadzono też w latach 1925 i 1935. Jednak obecne badania są bezprecedensowe pod względem skali i znaczenia naukowego.

– Wiedząc o tym, że cukrownia w Pruszczu Gdańskim już w XIX w. wzbudzała zainteresowanie naukowców, od lat liczyliśmy na to, że uda się ten teren przebadać archeologicznie. Stąd też ogromnie się cieszę, że NDI Development podjęło współpracę z Muzeum Archeologicznym – mówi burmistrz Pruszcza Gdańskiego, Janusz Wróbel. – To bardzo istotne, że dzięki współpracy biznesu z nauką możemy dziś lepiej poznać nasze korzenie.

*  *  *

Jednym z wydarzeń tegorocznej edycji Europejskich Dni Dziedzictwa będzie festyn historyczny „Pruszcz Gdański na bursztynowym szlaku” zorganizowany w weekend, 13-14 września na terenie Cukroteki przy ul. Chopina 17 przez Muzeum Archeologiczne w Gdańsku i Faktorię w Pruszczu Gdańskim. Podczas tej imprezy każdy będzie mógł poczuć się jak archeolog: poznać historię wykopalisk prowadzonych na terenie Pruszcza Gdańskiego, zbadać zabytki ukryte w ziemi oraz skorzystać z interaktywnych warsztatów. Wstęp – wolny.