Bazuna to instrument ludowy, którego dawniej na Kaszubach używali pasterze i rybacy do komunikowania się na duże odległości. Ustalone sygnały alarmowały np. o pożarach lasu czy ataku wilków na stado owiec, a każdy młodzieniec, któremu powierzano opiekę nad stadem zwierząt, musiał zdać egzamin ze znajomości sygnałów bazunowych. Dźwiękami bazun nawoływano się też we mgle na jeziorze, przywoływało podróżnych po zmroku, w czasie ulewy czy zamieci.

Bazuna miała też na Kaszubach znaczenie jako instrument obrzędowy. Gra na niej nadawała uroczysty, a zarazem pewien magiczny charakter weselom, świętowaniu Sobótki czy powitaniu Nowego Roku. Wiadomo, że dźwięk bazuny rozlegał się również w kościele podczas pasterki na Boże Narodzenie.

Powrót do tradycji

W Chmielnie i okolicach od kilku lat gra coraz więcej bazunistów. Z inicjatywy cieśli i artysty Janusza Świątkowskiego udało się wrócić do zwyczaju grania na bazunach na powitanie Nowego Roku. W niedzielę, 1 stycznia 2023 r. punktualnie o godz. 12.00 w Parku Kamiennym w Chmielnie ponownie zabrzmią więc donośne dźwięki tych instrumentów, na których zagrają członkowie zespołu Pleskota.

Co ciekawe, na Kaszubach przybywa młodych muzykantów, którzy zaopatrują się w instrumenty powstające na specjalnych warsztatach. W 2021 r., przy wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego dotacją z programu Kultura ludowa i tradycyjna, Gminny Ośrodek Kultury Sportu i Rekreacji w Chmielnie zrealizował dla 10 osób warsztaty budowy bazuny. Pod okiem Tadeusza Makowskiego, każdy z uczestników warsztatów samodzielnie wykonał bazunę. Projekt miał na celu międzypokoleniowe przekazanie umiejętności wykonywania tego tradycyjnego kaszubskiego instrumentu.

*  *  *

O dawnych kaszubskich zwyczaj związanych z nadejściem nowego roku możecie przeczytać TUTAJ.