„Miasto romantyków. Idee i motywy w twórczości XIX-wiecznych artystów w Gdańsku” to tytuł nowej wystawy czasowej otwartej w Muzeum Gdańska, która ma przybliżać fenomen malarstwa romantycznego. Do 29 października 2023 r. w Galerii Palowej będzie można podziwiać dzieła XIX-wiecznych artystów związanych z Gdańskiem. Część z nich pochodzi z kolekcji prywatnych i do tej pory nigdy nie była prezentowana publicznie.
Na wystawie zaprezentowano ponad 80 obrazów, grafik i rysunków kilkunastu XIX-wiecznych artystów ze zbiorów Muzeum Gdańska, Muzeum Narodowego w Poznaniu, Muzeum Narodowego w Gdańsku, Narodowego Muzeum Morskiego, Muzeum Archeologicznego w Gdańsku, a także kolekcji prywatnych.
– Zgromadzone dzieła sztuki są niezwykle ciekawe m.in. z tego względu, że część to perły spod ręki mało znanych artystów, które nigdzie nie były prezentowane – mówi Waldemar Ossowski, dyrektor Muzeum Gdańska. – Do dość pokaźnej ilości tych dzieł dotarliśmy dzięki Sandrze i Andrzejowi Walasom, trójmiejskim kolekcjonerom dzieł sztuki oraz Sopockiemu Domowi Aukcyjnemu.
W podziękowaniu, Sandra i Andrzej Walasowie oraz Jacek Kucharski, prezes SDA otrzymali Medale Muzeum Gdańska.
XIX-wieczne, a jednak wciąż aktualne
Pomysł na wystawę jest efektem wzrostu zainteresowania XIX-wiecznym malarstwem. Nazwiska gdańskich artystów nie są jeszcze powszechnie rozpoznawalne, ale zdecydowanie zasługują na przypomnienie.
– Ich dzieła, pod względem pojmowania idei i zjawisk kształtujących wyobraźnię o świecie, w niczym nie ustępowały temu, co prezentowano wówczas w całej Europie – mówi Dorota Powirska z Muzeum Gdańska, kuratorka wystawy. – Wiele z poruszanych dawniej tematów jest aktualnych do dziś, np. obecnie postrzegamy zabytki jako powód do dumy z tradycji i historii, chcemy je chronić. Podobnie postępowali w XIX wieku malarze, graficy i rysownicy. To oni mieli wpływ na kształtowanie postaw i zachowanie wielu lokalnych dziedzictwa materialnego i kulturowego.
Ekspozycja jest podzielona na kilka sekcji tematycznych prezentujących XIX-wieczne motywy w sztuce, które artyści przenosili na rodzimy grunt. Na obrazach można zobaczyć m.in. portrety mieszkańców, ulice i budynki dawnego Gdańska, podmiejskie krajobrazy, sceny z życia mieszkańców, np. zabawę flisaków na ul. Piwnej, oraz widoki z podróży.
Mało znanym, ale ciekawym obrazem zaprezentowanym na wystawie są „Małe fryzjerki”, na którym Maximilian Bernhard Sturmhoefel namalował siebie z dwiema wnuczkami próbującymi rozczesać mu włosy. Był on również jednym z założycieli Muzeum Miejskiego, pierwszego gdańskiego muzeum, które zostało otwarte w 1872 r. Po ponad 150 latach, przedstawiony na tym dziele, artysta wraca do muzealnych wnętrz.
Czy nadal jesteśmy romantykami?
Wiek XIX był czasem dużych zmian w Gdańsku. Wyniszczone skutkami wojen napoleońskich miasto zaczęło powoli zmierzać ku nowoczesności dzięki postępowym decyzjom władz miejskich w drugiej połowie stulecia. Myśl romantyczna, w której kierowano się emocjami i wyobraźnią, znalazła wyraz we wszystkich dziedzinach sztuki. W malarstwie przejawiała się przede wszystkim w doborze tematów oddających nastrój epoki.
– Romantycy zachwycali się potęgą przyrody i egzotyką dalekich krajów. Fascynowali się przeszłością i obyczajami ludowymi, które postrzegali jako bliskie naturze. Buntowali się przeciw niesprawiedliwym podziałom klasowym i wspierali ruchy narodowe – mówi Izabela Jastrzembska-Olkowska z Muzeum Gdańska, kuratorka wystawy. – Wszystkie te motywy obecne w prezentowanych dziełach są dziś ważne, a punkty odniesienia nadal aktualne. I tu warto postawić pytanie: czy to XIX wiek był tak nowoczesny, a może to nasz styl życia jest romantyczny? Każdy z nas może odpowiedzieć na nie na wystawie.
.
Miasto romantyków. Idee i motywy w twórczości XIX-wiecznych artystów w Gdańsku
- wystawa czynna: do 29 października 2023 r.
- Muzeum Gdańska: oddział Ratusz Głównego Miasta, Galeria Palowa
- Długa 46, Gdańsk
Bilety wstępu do Galerii Palowej w cenie: 10 zł (normalny), 6 zł (ulgowy) lub w cenie biletu wstępu do Ratusza Głównego Miasta.
Wystawie „Miasto romantyków…” towarzyszyć będzie organizowana przez Muzeum Gdańska oraz Muzeum Narodowe w Gdańsku konferencja naukowa „Sztuki piękne w »długim« XIX wieku”. W dwudniowych otwartych obradach w Ratuszu Głównego Miasta oraz NOMUS-ie przewidziano 20 wystąpień naukowców i specjalistów z zakresu historii i historii sztuki.
Dodatkowo, 28 czerwca 2023 r. w Zielonej Bramie – oddziale Muzeum Narodowe w Gdańsku otwarta zostanie wystawa czasowa „Marzyciele epoki industrialnej. Malarstwo w Gdańsku w XIX wieku”, która podobnie jak wystawa w Muzeum Gdańska, ma przybliżać fenomen malarstwa romantycznego.
