Dwa pożółkłe, odręcznie napisane przez Floriana Ceynowę 145 lat temu listy do Stefana Ramułta zostaną przekazane do Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej w Wejherowie. Niezwykły dar otrzymał marszałek województwa pomorskiego od anonimowego ofiarodawcy. Te artefakty są cenne nie tylko dla Kaszubów, ale całej pomorskiej społeczności.
Przekazanie listów marszałkowi Mieczysławowi Strukowi odbyło się 6 lutego 2025 r. Inicjatorem spotkania był tygodnik „Zawsze Pomorze”.
Epokowe odkrycie
Listy są stare i pożółkłe, mają wartość nie tylko sentymentalną, ale także badawczą. Można z nich uzyskać wiele ciekawych informacji. Jakich? Po pierwsze, zostały napisane 2 i 29 listopada 1880 r. do Stefana Ramułta. Oznacza to, że z tym młodym wówczas człowiekiem Ceynowa, mimo sędziwego wieku, miał kontakt. Po drugie, zawarte w nich informacje dotyczą ortografii słowiańskiej i kaszubskiej, czyli tego, nad czym pracował Florian Ceynowa. Dzięki temu Ramułt zainteresował się kaszubszczyzną i kilka lat później opracował słownik języka pomorskiego, czyli kaszubskiego. Z tego słownika do dziś korzystają wszyscy tych, którzy zajmują się językiem kaszubskim.
– Dla mnie jako Kaszuby to dowód troski o zachowanie tożsamości regionalnej. Ta niezwykła pamiątka o ojcu narodu kaszubskiego i budzicielu Kaszub jest wyrazem głębokiego poczucia odpowiedzialności za spuściznę przodków, którą chcemy przekazać potomnym – podkreślił marszałek Struk, dziękując za ten niezwykły podarunek.
Wkrótce listy będzie można oglądać Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej w Wejherowie.
Fot. Łukasz Tokarczyk
Są prawdziwe
Florian Cenowa listy napisał cztery miesiące przed śmiercią. Ich autentyczność potwierdził prof. Dušan-Vladislav Paždjerski, dyrektor Instytutu Studiów Klasycznych i Slawistyki Uniwersytetu Gdańskiego. Głos w sprawie odręcznie napisanych listów Ceynowy zabrali, m.in. prezes Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego Jan Wyrowiński, socjolog prof. Cezary Obracht-Prondzyński oraz dziennikarz i aktywista kaszubski, badacz języka i tożsamości Kaszubów Artur Jabłoński.
Jak zauważył współzałożyciel i prezes Instytutu Kaszubskiego prof. Cezary Obracht-Prondzyński: „To, że one są przedziurkowane oznacza dla mnie to, że pochodzą one z jakiegoś zbioru, czyli musiały być gdzieś zgromadzone”.
– O ile w przypadku kręgu Młodokaszubów, mamy bardzo bogate spuścizny Aleksandra Majkowskiego i Jana Karnowskiego, rękopisy i różne inne rzeczy, tak w przypadku Ceynowy do tej pory było, to dość ubogie i każde takie znalezisko jest ciekawe – stwierdził prof. Obracht-Prondzyński.
Kim był?
Florian Ceynowa żył w XIX w. Był pierwszym kaszubskim działaczem społecznym i narodowym, pisarzem, publicystą, wydawcą, badaczem folkloru i języka kaszubskiego. Popularyzował wiedzę o języku i Kaszubach, w tej kwestii współpracował z uczonymi z Moskwy, Petersburga i Niemiec. Był też twórcą pisowni kaszubskiej i pierwszych kaszubskich utworów literackich nazywany był budzicielem Kaszub. Do tej pory nazwany jest budzicielem Kaszub.
