Audyt krajobrazowy:

  • sporządzany jest dla obszaru całego województwa, nie rzadziej niż raz na 20 lat
  • identyfikuje krajobrazy występujące na całym obszarze województwa, określa ich cechy charakterystyczne oraz dokonuje oceny ich wartości
  • wyznacza krajobrazy priorytetowe, czyli krajobrazy szczególnie cenne dla społeczeństwa ze względu na wartości przyrodnicze, kulturowe, historyczne lub estetyczno-widokowe i jako takie wymagające zachowania
  • określa zagrożenia dla możliwości zachowania wartości wybranych krajobrazów (priorytetowych oraz objętych określonymi formami ochrony), a także rekomendacje i wnioski dotyczące ich kształtowania i ochrony

PO CO NAM AUDYT KRAJOBRAZOWY?

– Jaki tu piękny widok! Niejednokrotnie zdarza nam się zachwycić otaczającą nas przestrzenią. Zdarza się niestety również refleksja: – Taki piękny widok tu kiedyś był…

Naturalną konsekwencją rozwoju jest przekształcanie przez człowieka potrzebnej mu do realizacji swoich potrzeb przestrzeni – zarówno tej dotychczas „dziewiczej”, ukształtowanej przez przyrodę, jak i przestrzeni, która nosi już w sobie ślady historii działalności ludzkiej i często jest cennym elementem dziedzictwa kulturowego. Aby rozwój ten postępował bez szkody albo z minimalnymi negatywnymi skutkami dla krajobrazu,  potrzebna jest świadoma polityka krajobrazowa prowadzona na wszystkich poziomach zarządzania i przy szerokim udziale społeczeństwa. Istotnym narzędziem tej polityki może stać się właśnie audyt krajobrazowy.
 

  
                Bory Tucholskie. Fot. PBPR                          Cyganek, gm. Nowy Dwór Gdański. Fot. PBPR

JAK AUDYT KRAJOBRAZOWY ZNALAZŁ SIĘ W PORZĄDKU PRAWNYM?

Audyt krajobrazowy – jako istotny element systemu gospodarowania, planowania i ochrony zasobami krajobrazowymi jest konsekwencją ratyfikacji przez Polskę Europejskiej Konwencji Krajobrazowej (EEK) – dokumentu przyjętego przez Radę Europy 20 października 2000 r. we Florencji. Definiuje ona krajobraz jako obszar, postrzegany przez ludzi, którego charakter jest wynikiem działania i interakcji czynników przyrodniczych i/lub ludzkich. EEK wprowadza pojęcie „gospodarowania krajobrazem”, które oznacza działanie, z perspektywy trwałego i zrównoważonego rozwoju, w celu zapewnienia regularnego podtrzymania krajobrazu tak, aby kierować i harmonizować jego zmianami wynikającymi z procesów społecznych, gospodarczych i środowiskowych. Innowacyjność podejścia polega na tym, że dotychczas mówiono o ochronie cennych krajobrazów, tymczasem zgodnie z EKK każdy krajobraz powinien zostać rozpoznany i stać się przedmiotem działań perspektywicznych mających na celu powiększenie, odtworzenie lub utworzenie krajobrazów.

Wprowadzenie postanowień EKK do przepisów polskiego prawa dokonano ustawą z dnia 24 kwietnia 2015 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wzmocnieniem narzędzi ochrony krajobrazu  – tzw. ustawą krajobrazową. Ustawa ta wprowadziła zmiany w 19 ustawach – najważniejsze dla samorządu województwa zmiany dotyczą ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. W konsekwencji tych zmian w obowiązujących przepisach umocowane zostały nowe narzędzia zarządzania krajobrazem:

  • na poziomie regionalnym – audyt krajobrazowy, zobowiązujący zarząd województwa do sporządzenia, a sejmik województwa do uchwalenia dokumentu kompleksowo określającego politykę krajobrazową dla obszaru całego województwa, 
  • na poziomie gminnym – tzw. uchwała reklamowa, dająca radzie gminy możliwość uregulowania kwestii związanych z kształtowaniem małej architektury, ogrodzeń oraz tablic i urządzeń reklamowych.

Okolice Grabówka
                                    Okolice Grabowa Kościerskiego, gm. Nowa Karczma. Fot. PBPR

AUDYT W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM

Zgodnie z art. 38 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym organy samorządu województwa zobligowane są do sporządzenia audytu krajobrazowego.

Zarząd Województwa Pomorskiego w dniu 4 września 2018 r. podjął uchwałę (nr 940/360/18) w sprawie przystąpienia do sporządzenia projektu audytu krajobrazowego dla województwa pomorskiego, powierzając jednocześnie jej wykonanie Dyrektorowi Pomorskiego Biura Planowania Regionalnego. Termin uchwalenia Audytu przez Sejmik Województwa Pomorskiego, zgodnie z wytycznymi Wojewody Pomorskiego, upłynie 8 marca 2022 r.

Sposób prowadzenia prac nad audytem szczegółowo reguluje rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 stycznia 2019 r. w sprawie sporządzania audytów krajobrazowych.