Spektakle z Japonii, Ukrainy, Wielkiej Brytanii, Hiszpanii oraz Polski będzie można zobaczyć podczas 29. międzynarodowego Festiwalu Szekspirowskiego. W programie m.in. „Ryszard II”, „Burza” oraz awangardowa wersja „Makbeta” w wykonaniu The Tiger Lillies i La Perla 29. Do tego aż dziewięć premier. Będzie też wiele nowych do tej pory wydarzeń towarzyszących m.in. kolacja z ośmioma degustacyjnymi daniami z epoki Szekspira.
Festiwal rozpocznie się 25 lipca i potrwa do 3 sierpnia 2025 r. Pełen program na stronie 29. międzynarodowego Festiwalu Szekspirowskiego.
Spektakle pozakonkursowe
Festiwal Szekspirowski rozpocznie się 25 lipca ukraińską „Burzą” w reżyserii Oksany Dmitrievej z Narodowego Akademickiego Ukraińskiego Teatru Dramatycznego im. Marii Zankovetskiej we Lwowie. Światowej sławy szekspirolog, dyrektor Shakespeare Institute w Stratford-upon-Avon, Michael Dobson napisał o spektaklu:
„Burza” Oksany Dmitrievej to po prostu najinteligentniejsza, najbardziej pomysłowa i logicznie spójna interpretacja tej sztuki, jaką widziałem w ciągu półwiecza oglądania takich przedstawień”.
To smutna bajka dla dorosłych o niezdolności ludzkości do dorastania, o megalomanii i szalonym świecie. Dano nam raj, a my zamieniamy go w piekło. Kto jest właścicielem wyspy? Nie należy do nikogo a priori. Nie jesteśmy na to gotowi. Musimy wyznaczyć granice, zwłaszcza dziś. Jeśli ich nie określimy, zostaną wyznaczone za nas. Idealny świat to taki, który nie należy do nikogo. Ale nasz świat nie jest idealny.
Garage Shakespeare-dô Company z Japonii 27 lipca zaprezentuje „Ryszarda II” w reżyserii Kochi Yamato. Spektakl ten idealnie wpisuje się w motto tegorocznego festiwalu.
W języku japońskim, „dō” (道) oznacza „drogę” lub „ścieżkę”. Jest to pojęcie, które odnosi się do filozoficznego i duchowego podejścia do różnych dziedzin życia, takich jak sztuki walki, sztuki piękne czy ceremonie.W Japonii istnieje wiele ścieżek „dō”, które są pielęgnowane i przekazywane z pokolenia na pokolenie od czasów starożytnych. „Dō” (道) to droga, która eksploruje nie tylko widoczne techniki i praktyki, ale także duchowość, fundamentalną prawdę i piękno, które je przenikają. Zespół G. Garage Shakespeare-dô dąży do tego, aby świat Szekspira został głębiej i piękniej oddany na scenie właśnie poprzez japońskiego ducha „dō”. Rezygnując ze wszystkiego, co zbędne, tworzą minimalistyczne, skromne, lecz wyraźnie zarysowane piękno. Reżyseria Yamato Kochi, który ma bogate doświadczenie w wystawianiu dzieł Szekspira w stylu teatru noh, oraz liryczna muzyka zespołu Mama!milk i Emi Eleonola, japońskie kostiumy autorstwa słynnego Shingo Tokihiro, pozwalają Ryszardowi II na reinkarnację we współczesnym świecie.
The Tiger Lillies, mistrzowie awangardowego kabaretu i katalońscy aktorzy: Màrcia Cisteró, Enric Cambray i Andrew Tarbet (pochodzący z Nowego Jorku), przeprowadzą widzów przez ironiczną wersję „Makbeta” już 31 lipca.
The Tiger Lillies wnoszą charakterystyczny sznyt do nieśmiertelnej tragedii, jaką jest „Makbet”. Martyn Jacques, lider zespołu, stworzył 22 nowe piosenki specjalnie na potrzeby spektaklu. Są one grane na żywo, pełne mrocznego liryzmu i przeszywającej ironii, która będzie ścigać Makbeta z każdą nutą, każdą przepowiednią, każdym kłamstwem. Makbet w wykonaniu La Perla 29 i The Tiger Lillies jest złamaną, groteskową postacią, a jego historia przedstawiona została jako wielka pieśń: „A Macbeth Song” (reż. Oriol Broggi).
Laureat konkursu ShakeSpheare zorganizowanego przez Europejską Sieć Festiwali Szekspirowskich (ESFN*) zostanie zaprezentowany 2 i 3 sierpnia.
Co się stanie, gdy szekspirowski „Król Lear” zostanie na nowo przedstawiony oczami czterech młodych kobiet? „Learlike”, w reżyserii Cecilii Thoden van Velzen, to opowieść o królu Learze z perspektywy jego córek. Te niestrudzone córki-tyranki dopiero co przejęły władzę, lecz w sztuce manipulacji i intryg są zadziwiająco doświadczone.
Greensleeved to europejski zespół prowadzony przez kobiety, o międzynarodowym składzie: Amber Frances (Belgia), Ariela Nazar-Rosen (Polska/USA), Lucy Doig (Szkocja), Julia Vredenberg (Norwegia) oraz Cecilia Thoden van Velzen (Holandia). Artystki poznały się podczas studiów w Royal Conservatoire of Scotland, a po ich ukończeniu założyły wspólnie kolektyw, by reinterpretować klasykę przez współczesną, kobiecą perspektywę.
„Wchodzi Duch” w reżyserii Weroniki Szczawińskiej to propozycja Teatru im. Stefana Jaracza w Olsztynie i Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego. Festiwalowa publiczność będzie miała okazję zobaczyć 2 sierpnia gdańską premierę tego autorskiego spektaklu.
Eksperyment teatralny balansujący między poezją a popkulturą, osobistym wyznaniem, a wspólnotowym doświadczeniem, odchodzący od klasycznej interpretacji tekstu Szekspira. Punktem wyjścia dla twórczyń i twórców (Weroniki Szczawińskiej, dramaturga Piotra Wawra jr oraz aktorki i aktorów olsztyńskiego Teatru) stał się pierwszy akt „Hamleta” Szekspira, w którym dwukrotnie pojawia się Duch ojca.
„Wchodzi Duch” bierze na warsztat temat dziedziczenia, konfrontacji z przeszłością i wpływu autorytetów – zwłaszcza ojcowskich – na nasze życie i tożsamość. Twórcy nie szukają winnych, lecz starają się zrozumieć wewnętrzne mechanizmy, które kształtują nasze działania i emocje.
A po ogłoszeniu werdyktów festiwalowych konkursów 3 sierpnia wystąpi ponownie The Tiger Lillies, tym razem z koncertem.
Konkurs o Złotego Yoricka
Konkurs na najlepszą polską inscenizację dzieł dramatycznych Williama Szekspira oraz utworów inspirowanych dziełami Williama Szekspira odbywa się od 1994 r. To wybór najlepszych polskich realizacji szekspirowskich danego sezonu artystycznego.
Do konkursu o Złotego Yoricka podczas 29. Festiwalu Szekspirowskiego zakwalifikowały się:
- „Sen nocy letniej”, reż. Michał Zadara, Teatr Komedia w Warszawie
- „Opowieść zimowa”, reż. Pamela Leończyk, Teatr Powszechny im. Zygmunta Hübnera w Warszawie
- „Juliusz Cezar”, reż. Błażej Biegasiewicz, Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Legnicy
Zwycięski teatr otrzyma statuetkę Złotego Yoricka oraz nagrodę finansową w wysokości 40 tys. zł.
Konkurs o Nowego Yoricka
Do konkursu wpłynęły 22 zgłoszenia od studentów reżyserii ze wszystkich szkół w Polsce, reżyserów na początku s drogi zawodowej i kolektywów artystycznych. Wyboru finalistów dokonali dyrektorzy teatrów zaproszonych przez organizatorów festiwalu do współpracy. Scenami partnerskimi konkursu o Nowego Yoricka 2025 są: Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie, Teatr im. Jana Kochanowskiego w Opolu oraz Teatr Polski im. Hieronima Konieczki w Bydgoszczy.
Wyłonieni laureaci zrealizują pomysły z zespołami aktorskimi partnerskich teatrów w formule „work in progress”. Każda z realizacji zostanie sfinansowana przez organizatorów międzynarodowego Festiwalu Szekspirowskiego kwotą 25 tys. zł. Jako „work in progress” właśnie zaprezentowane zostaną one podczas festiwalu i ocenione przez międzynarodowe jury.
Laureaci konkursu o Nowego Yoricka 2025:
- Jadwiga Klata, „Koriolan” (wybór Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie)
- Ewa Platt, „Poskromienie złośnicy” (wybór Teatru im. Jana Kochanowskiego w Opolu)
- Patrycja Wysokińska, „Ryszard III: Tron we krwi” (wybór Teatru Polskiego im. Hieronima Konieczki w Bydgoszczy).
Konkurs SzekspirOff
Konkurs SzekspirOff odbywa się od ponad 10 lat, ale w formule produkcyjnej realizowany jest po raz szósty. Jego celem jest finansowe wsparcie produkcji najbardziej wartościowych projektów artystycznych opartych na twórczości Williama Szekspira lub nią inspirowanych. W tegorocznym naborze wzięły udział offowe, niezależne zespoły teatralne oraz twórcy indywidualni. Kwota wsparcia dla każdej nagrodzonej produkcji wynosi 25 tys. zł. Nagrodzone projekty zaprezentowane zostaną podczas 29. Festiwalu Szekspirowskiego, a oceni je międzynarodowe jury i przyzna nagrody SzekspirOff łącznej puli 15 tys. zł.
Finaliści konkursu zostali wyłonieni przez kuratorkę nurtu SzekspirOFF 2025 Katarzynę Knychalską oraz organizatorów Festiwalu Szekspirowskiego.
Finaliści konkursu SzekspirOff Produkcje 2025:
- „Wszyscy jesteśmy Ryszardami. Ekshumacja 2000” – AZBEST (Aleksandra Bielewicz, Krysia Bednarek, Maria Bijak, Stanisław Bulder, Kornelia Dzikowska-Demirska, Jan Kwapisiewicz, Tomasz Nosinski)
- „Pieśni Mirandy” – Krzysztof Cicheński
- „Wesołe Kumoszki” – Kalina Jagoda Dębska / Maja Michnacka / Agnieszka Kijewska
- „Ryszardzie!” – Daria Holovchanska & Marcin Tomkiel
- „Makbet – studium snu” – Walny-Teatr
Posmakuj dań epoki Szekspira, a nocą poznaj zakamarki teatru
Festiwalowi, w ramach programu „Innymi słowy”, towarzyszyć będzie wiele wydarzeń. Wśród nich zaplanowano: warsztaty, spotkania z festiwalowymi twórcami, retransmisje spektakli, podcasty „Szekspir: Spoiler”, silent disco i koncert . W tym roku będzie można m.in. podążyć szlakiem roślin u Szekspira, zwiedzić nocą teatr, po którym oprowadzi elf Puk, posmakować dań z epoki elżbietańskiej w restauracji Sztuczka wyróżnionej przez przewodnik Michelin, wziąć udział w warsztatach gry na pile i tarce muzycznej czy posłuchać legendarnego brytyjskiego tria The Tiger Lillies. Będzie się wiele działo
O festiwalu
Festiwal Szekspirowski organizowany jest przez Gdański Teatr Szekspirowski i Fundację Theatrum Gedanense od 28 lat. Wydarzenie odbywa się co roku latem. Do tej pory na festiwalu zaprezentowało się ponad 250 różnych zespołów teatralnych z ponad 40 krajów. Pokazywano realizacje takich twórców, jak: Peter Brook, Luk Perceval, Romeo Castellucci, Elizabeth LeCompte, Lew Dodin, Eimuntas Nekrošius, Oskaras Koršunovas, Tiago Rodrigues, Jan Lauwers, Roberto Ciulli, Robert Sturua. Festiwal jest międzynarodową platformą wymiany doświadczeń, praktyk teatralnych i dyskusji środowisk związanych z twórczością Williama Szekspira oraz fanów teatru.
Jest też wydarzeniem promującym Pomorze na forum krajowym i międzynarodowym. Wyrazem tego jest m.in. zainicjowana w 2010 r. Europejska Sieć Festiwali Szekspirowskich, zrzeszająca obecnie 11 partnerów – z Polski, Niemiec, Węgier, Czech, Rumunii, Wielkiej Brytanii, Armenii, Danii, Macedonii, Serbii, mająca swoją siedzibę w Gdańsku.
Festiwal Szekspirowski łączy prezentacje spektakli z całego świata z konkursami na najlepsze polskie spektakle szekspirowskie (konkursy o Złotego Yoricka i SzekspirOff), a także działaniami artystycznymi, edukacyjnymi, warsztatami i spotkaniami z twórcami z różnych stron świata.
Więcej informacji na stronie Festiwalu Szekspirowskiego.