Jak wygląda rozpoczynanie życia w nowym kraju? Czy, jak mówią słowa piosenki, można "wyzerować czas"? Czy przeszłość to wróg czy sojusznik? Na te pytania w spektaklu „10 godzin w linii prostej do domu” próbują odpowiedzieć artystki z Białorusi, które rezydują od października w Gdańskim Teatrze Szekspirowskim. Są to: Iryna Kupczanka, Elizawieta Milintsewicz i Żenia Dawidenka. Przedstawienie odbędzie się w czwartek, 14 grudnia 2023 r.
Gdański Teatr Szekspirowski bierze udział w, organizowanym przez Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego, programie rezydencji artystycznej dla twórców i twórczyń z Białorusi i Ukrainy. Sztuka zostanie wystawiona w języku białoruskim z polskimi napisami.
„10 godzin w linii prostej do domu”
Bohaterki sztuki pochodzą z Białorusi. Mieszkały za naszą wschodnią granicą, od Polski dzieliło je zaledwie 10 godzin drogi. Spektakl to opowieść o ich nowym życiu. Bohaterki poznają się i spotykają regularnie na plaży w Gdańsku. Rozmawiają, dzielą się przeżyciami, wzruszają do łez i śmieją. To historia o: zaczynaniu od nowa, nawiązywaniu przyjaźni, poszukiwaniach domu, mimo bagażu trudnych, często traumatycznych, doświadczeń z poprzedniego życia.
– Temat sztuki jest w tej chwili bardzo aktualny. Jako emigrantki z Białorusi obracamy się w kręgach emigranckich i ciągle słyszymy różne historie związane z przeprowadzką, asymilacją z miejscową ludnością. Dlatego postanowiłyśmy zrobić sztukę na ten temat – mówi reżyserka spektaklu, Żenia Dawidenka.
Artystka tłumaczy, że w procesie emigracji najbardziej intryguje ją pewnego rodzaju wyzerowanie, taki nowy początek.
– Mające jakieś tło, jak to nazywamy, »przeszłe życie«. Można traktować ten początek na różne sposoby, jest on z pewnością konfliktogenny i trudny, ale istnieje. Chcę go traktować – jak wszystko co trudne – pozytywnie, ponieważ w procesie asymilacji jest wiele komicznych sytuacji, które na początku mogą się takie nie wydawać. Dlatego nie jest to sztuka o bólu i skarga na los emigranta, ale okazja do spojrzenia na niełatwe okoliczności jako na możliwość rozpoczęcia od nowa, znalezienia sojuszników i przyjaciół w tej trudnej podróży – wyjaśnia artystka.
- obsada: Iryna Kupczanka, Elizawieta Milintsewicz, Żenia Dawidenka
- głos: Kiryl Maszeka
- muzyka: Żenia Dawidenka
- reżyseria: Żenia Dawidenka
O białoruskich artystkach
Żenia Dawidenka – reżyserka teatralna i autorka piosenek. Ukończyła Białoruską Państwową Akademię Sztuk Pięknych. Na Białorusi tworzyła spektakle, skecze teatralne i pracowała jako aktorka na państwowych i niezależnych scenach oraz reżyserka w Centrum Białoruskiej Dramaturgii przy Republikańskim Teatrze Białoruskiej Dramaturgii. W Polsce kontynuuje działalność artystyczną.
Iryna Kupczanka – aktorka, ukończyła Białoruską Państwową Akademię Sztuk Pięknych. Przez 10 lat pracowała w Teatrze Dramatycznym w Garadzeńsku, była nauczycielką emisji głosu i wystąpień publicznych. Obecnie pracuje w Polsce jako nauczycielka aktorstwa i rozwija projekt „Teatr bez imion”.
Elizawieta Milintsewicz – aktorka dramatyczna i filmowa. Ukończyła Grodzieńską Wyższą Szkołę Artystyczną oraz Białoruską Państwową Akademię Sztuk Pięknych. Pracowała w Teatrze Dramatycznym w Grodnie. W Gdańsku wystawia sztuki Teatru „beznazwy” oraz organizuje imprezy dla dzieci.
Białorusini w Polsce
W Polsce mieszka 79 030 obywateli Białorusi posiadających ważne zezwolenie na pobyt (wg gov.pl, dane z marca 2023 r.). Od początku 2021 r. liczba obywateli Białorusi posiadających ważne dokumenty pobytowe wzrosła o ok. 90 proc. Jednym z najczęściej wybieranych regionów do zamieszkania w Polsce jest województwo pomorskie.
„10 godzin w linii prostej do domu”
- 14 grudnia 2023 r., czwartek, godz. 18.00 i 20.00
- Gdański Teatr Szekspirowski
- ul. Bogusławskiego 1
- Gdańsk