Pomorska Nagroda Literacka Wiatr od Morza została ustanowiona przez samorząd województwa pomorskiego w 2017 r. z okazji 100-lecia odzyskania niepodległości i 20-lecia powołania samorządu wojewódzkiego. To nagroda m.in. dla pisarzy, dziennikarzy, autorów książek i opracowań humanistycznych, historycznych, regionalnych, dramatopisarzy i scenarzystów, wydawców książek i czasopism, bibliotekarzy i księgarzy. Laureaci otrzymują statuetki zaprojektowane przez prof. Jacka Zdybla i nagrody pieniężne.

Wiatr od Morza rok temu

W ubiegłym roku pandemia pokrzyżowała plany spotkania się w Centrum św. Jana, a ogłoszenie wyników odbyło się w niekonwencjonalnej formie on-line. Do grona laureatów  Pomorskiej Nagrody Literackiej za rok 2019 dołączyli: Izabela Morska za książkę „Znikanie” w kategorii Literacka Książka Roku oraz prof. Józef Borzyszkowski i prof. Cezary Obracht-Prondzyński za monografię „Historia Kaszubów w dziejach Pomorza – tomy III-V” w kategorii Pomorska Książka Roku. Nagrodę za Całokształt Twórczości otrzymał prof. Zenon Ciesielski, natomiast siostrzaną – Kaszubską Nagrodą Literacką uhonorowany został prof. dr hab. o. Adam Sikora.

Nominacje 2021

Samorząd Województwa Pomorskiego oraz Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Gdańsku po raz czwarty zaprosiły wydawnictwa, stowarzyszenia literackie, instytucje kultury, redakcje czasopism literackich, wyższe uczelnie humanistyczne, biblioteki i media do zgłoszenia kandydatur do Pomorskiej Nagrody Literackiej za rok 2020. Nagrodę przyznaje się autorom zamieszkałym i tworzącym na Pomorzu bądź twórcom dzieł w istotny sposób związanych z tematyką pomorską oraz za całokształt dokonań twórczych lub pracy na rzecz literatury, książki i czytelnictwa w roku poprzedzającym jej wręczenie. Miejsce publikacji książek nie ma znaczenia. Jury Pomorskiej Nagrody Literackiej na posiedzeniu 6 września 2021 r. ogłosiło nominacje do Pomorskiej Nagrody Literackiej za rok 2020 w dwóch kategoriach:

Literacka Książka Roku:
Tadeusz Dąbrowski, „Scrabble” (poezja). Warszawa 2020, PIW;
Dariusz Filar, „Szklanki żydowskiej krwi” (powieść). Gdańsk 2020, Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna;
Antoni Pawlak, „Ale bez rozgrzeszenia” (poezja). Mikołów 2020, Instytut Mikołowski;
Barbara Szczepuła, „W domu wroga” (reportaże). Sopot 2020, Wydawnictwo Arche.

Pomorska Książka Roku:
Janusz Dargacz, „Od Sopotu po Stogi. Początki kąpielisk morskich w okolicach Gdańska (1800-1870)”. Gdańsk 2020, Muzeum Gdańska;
Dorota Karaś, Marek Sterlingow, „Walentynowicz: Anna szuka raju”. Kraków 2020, Wydawnictwo Znak;
Michał Ślubowski, „Czarownice mieszczki pokutnice: gdańskie szkice herstoryczne”. Gdańsk 2020, Wydawnictwo Marpress;
„Wrzeszcz! Mikołaj Trzaska – autobiografia”, rozmawiają: Tomasz Gregorczyk, Janusz Jabłoński. Kraków 2020, Wydawnictwo Literackie.

Laureata nagrody za całokształt pracy literackiej poznamy podczas uroczystej gali, która odbędzie się 27 października w Centrum św. Jana w Gdańsku (obowiązują zaproszenia). Jury ocenia dorobek pracy twórczej – wartość intelektualną, artystyczną, oddziaływanie krajowe, znaczenie dla regionu i dokonania w dziedzinach pozaliterackich.

Spotkanie z nominowanymi autorami

W Teatrze Wybrzeże, na scenie Starej Apteki, 13 października 2021 r. odbędzie się wieczór literacki z autorami wszystkich nominowanych książek. Rozmowę z autorami poprowadzi Jarosław Zalesiński, dyrektor WiMBP Gdańsk. Wstęp na wieczór literacki jest wolny, będą obowiązywały zapisy poprzez stronę internetową Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Gdańsku.

Kategorie konkursowe

Nagroda jest przyznawana w trzech kategoriach:

  • Literacka Książka Roku – oceniane są poezja, proza, reportaż literacki, esej, monografia, rozprawa krytyczno-literacka o wysokich wartościach estetycznych, a także scenariusz, utwór dramatyczny;
  • Pomorska Książka Roku – oceniane są publikacje związane tematycznie z Pomorzem: opracowania historyczne, monografie, biografie, studia regionalne, przewodniki, albumy, rozprawy naukowe;
  • Całokształt pracy literackiej – oceniany jest dorobek pracy twórczej: jego wartość intelektualna, artystyczna, oddziaływanie krajowe, znaczenie dla regionu, dokonania w dziedzinach pozaliterackich: edukacji, życiu kulturalnym i społecznym oraz popularyzacji literatury, książki i czytelnictwa.

Jury

Na liście książek wydanych w 2020 roku, które spełniły wymagania regulaminu nagrody, znalazło się przeszło 400 pozycji. Trudne zadanie zaproponowania tylko 8 kandydatów miało jury w składzie:

  • prof. dr hab. Zbigniew Majchrowski – przewodniczący jury – literaturoznawca, krytyk literacki i teatrolog, członek Komitetu Nauk o Literaturze PAN;
  • Bożena Orczykowska – zastępca dyrektora Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Josepha Conrada-Korzeniowskiego w Gdańsku, wieloletni pracownik biblioteki;
  • Elżbieta Pękała – redaktor, organizator i promotor czytelnictwa;
  • dr hab. Katarzyna Szalewska, prof. nadzw. UG – adiunkt na Uniwersytecie Gdańskim, autorka i współredaktorka książek naukowych;
  • Władysław Zawistowski – dyrektor Departamentu Kultury UMWP, poeta, pisarz, dramaturg, radiowiec.

Organizatorami konkursu są Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego i Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. J. Conrada w Gdańsku. Fundatorem Pomorskiej Nagrody Literackiej jest Marszałek Województwa Pomorskiego.