Marek Biernacki w trzech interpelacjach poselskich zwrócił się do ministra aktywów państwowych Jacka Sasina o wyjaśnienie wątpliwości dotyczących przejęcia Grupy Lotos SA przez PKN Orlen, okazyjnego nabycia akcji Grupy Energa przez PKN Orlen oraz decyzji Komisji Europejskiej w tych sprawach. Chodzi m.in. o zastrzeżenia dotyczące warunków przejęcia spółek przez Orlen i poprawności tłumaczenia unijnego dokumentu, wyrażającego zgodę na fuzję.
Interpelacje zostały złożone 15 września 2020 roku. Minister na odpowiedź ma 21 dni. Nie wyklucza się również debaty parlamentarnej nad treścią pisma.
Jakie są warunki fuzji Lotosu z Orlenem?
Przejęcie Grupy Lotos SA przez PKN Orlen od długiego czasu budzi wiele wątpliwości w związku z niejasnymi warunkami fuzji i brakiem jednoznacznych korzyści ekonomicznych takiego rozwiązania. Sprzeciw wielokrotnie wyrażał m.in. Sejmik Województwa Pomorskiego (pierwszy raz w 2017 roku, ostatnie stanowisko w tej sprawie radni przyjęli 27 lipca 2020 roku).
O szczegóły transakcji zapytał poseł Marek Biernacki, który złożył interpelację do ministra aktywów państwowych. W piśmie pyta m.in. o sens ekonomiczny tego rozwiązania i konkretne wyliczenia, które miałby pokazać, jaki zysk osiągnie Skarb Państwa w związku z przejęciem Lotosu przez Orlen. Pojawia się pytanie o to, czy prawdą jest, że aby Skarb Państwa otrzymywał z Lotosu przyłączonego do Orlenu tyle samo zysku (potencjalnej dywidendy) co przed połączeniem, wydajność rafinerii musiałaby zwiększyć się o 177 proc.
Wśród 14 pytań o przyszłość Lotosu pojawiają się także kwestie dotyczące konieczności prywatyzacji, czyli sprzedaży podmiotom prywatnym pięciu spółek wchodzących w skład Lotosu: Lotos Paliwa sp. z o.o., czyli stacje paliw, Lost Asfalt sp. z o.o., Lotos Terminale SA, Lotos Infrastruktura SA i Lotos Air BP Polska sp. z o.o.). Poseł Biernacki pyta również o bezpieczeństwo dostaw paliw, asfaltu na rynek krajowy i możliwości bezpiecznego składowania rezerw.
Unijne warunki przejęcia w tłumaczeniu
Poseł Biernacki w interpelacji w sprawie okoliczności uzyskania decyzji Komisji Europejskiej dotyczącej przejęcia przez PKN Orlen kontroli nad Grupą Lotos zapytał o poprawność tłumaczenia dokumentu unijnego na język polski. Jak czytamy w piśmie „proszę o przekazanie wiążącego tekstu decyzji Komisji Europejskiej i zobowiązań, jakie przyjął na siebie PKN Orlen SA. Prośba ta wynika m.in. z faktu, że informacja z 14 lipca [2020 r. –red.], którą przedstawił w komunikacie giełdowym Orlen istotnie różni się w kluczowych momentach od wersji, która została przedstawiona (wersja angielska) jako komunikat Komisji Europejskiej”. Chodzi m.in. o środki zaradcze, jakie na Orlenie wymogła Komisja Europejska, które zdaniem Marka Biernackiego mogą doprowadzić do prywatyzacji gdańskiej instalacji rafineryjnej i oddania w ręce prywatne dużej części infrastruktury logistycznej i magazynowej.
„Okazyjne nabycie” Energi przez Orlen było zyskiem czy stratą?
W kwietniu 2020 roku PKN Orlen wykupił 80 proc. akcji Grupy Energa, dzięki czemu koncern stał się formalnie właścicielem gdańskiej firmy. Przejęcie Grupy Energa przez PKN Orlen było największą tego typu transakcją na polskim rynku paliwowo-energetycznym, a sam proces zakupu trwał cztery miesiące. Kilka miesięcy po fuzji PKN Orlen w „Raporcie bieżącym nr 47/2020” (lipiec 2020) wykazał zysk w wysokości ok. 3690 mln zł w związku z nabyciem akcji Energa SA.
Poseł Marek Biernacki w interpelacji do ministra pyta, czy jeśli kupujący PKN Orlen odnotował zysk z tytułu „okazyjnego nabycia” akcji Energa SA, to sprzedający poniósł stratę. Sprzedającym był Skarb Państwa, reprezentowany przez Ministerstwo Aktywów Państwowych. Biernacki dopytuje też, czy i w jaki sposób została rozliczona ta strata. Ponadto poseł chce się dowiedzieć, czym kierował się minister przekazując Orlenowi dotację w kwocie 3,7 mld zł, by koncern mógł wykupić Energę. W interpelacji czytamy: „Dlaczego – mając taką możliwość – Ministerstwo Aktywów Państwowych nie przekazało kwoty 3,7 miliarda złotych, którą to kwotę „okazyjnie” podarowało Orlenowi, na cele znacznie bardziej istotne społecznie i gospodarczo: np. na restrukturyzację górnictwa?”. Posła Biernackiego zastanawia, czy w przeszłości ministerstwo przekazywało już takie dotacje i czy w przyszłości również w ten sposób będzie dotowało notowane na giełdzie spółki Skarbu Państwa.
Wśród dziewięciu pytań w interpelacji o Energę znalazła się też kwestia zgodności z prawem takiej fuzji. Poseł Marek Biernacki w piśmie do ministra dopytuje: „Czy Ministerstwo Aktywów Państwowych”, sprzedając Orlenowi udziały w Enerdze poniżej ich wartości, dokonał w ten sposób zakazanej przez przepisy UE „pomocy publicznej” w kwocie blisko 3,7 mld złotych dla prywatnego, notowanego na giełdzie przedsiębiorstwa? Czy minister aktywów państwowych notyfikował chęć udzielenia takiej pomocy dla PKN ORLEN Komisji Europejskiej? Czy uzyskał stosowne zgody?”.
Treść wszystkich interpelacji dostępna jest na stronie Sejmu RP:
