Wystawa „Lutry. Dokument wyobrażony" to fotograficzna dokumentacja pozostałości po społeczności protestanckiej żyjącej na Kaszubach. Wernisaż prac Leszka Żurka odbędzie się w piątek, 10 listopada 2017 r., w Gdańskiej Galerii Fotografii.
Tytuł wystawy to pogardliwe określenie ludności pochodzenia niemieckiego wyznania ewangelickiego. Tak często nazywano ich na Kaszubach, gdzie przeważali katolicy narodowości polskiej.
Coraz mniej śladów po lutrach
Kaszubi i lutry żyli obok siebie przez setki lat, zagroda w zagrodę, dom w dom. Była między nimi zarówno zgoda, jak i niechęć. Łączyły ich wspólne interesy, praca w polu na nieurodzajnej ziemi, bieda, a często także więzy krwi i szczere przyjaźnie.
Wszystko skończyło się z nadejściem II wojny światowej. Przemoc nazistów zrodziła nienawiść do ludności niemieckiej. Ostateczny kres wzajemnych kontaktów nastąpił w 1945 r., kiedy to jedną decyzją zakończono okres kilkusetletniego sąsiedztwa. Pozostały domy, gospodarstwa, świątynie, cmentarze. W opuszczonych domostwach pojawili się nowi sąsiedzi. W kościołach zamalowano wizerunki Marcina Lutra. Stopniowa pamięć miejscowych o tych, co musieli odejść, zatarła się. Pozostało coraz mniej było śladów po dawnych mieszkańcach.
W latach 70. „zniknęła” większa część miejskich cmentarzy ewangelickich. Te na wsiach powoli zarastały, ale trwały. Do dziś pozostało ich niewiele. Są świadectwem skutecznego wymazania z historii obecności innej nacji. Poprzez zawirowania dziejowe obarczonej winą, skazanej na wygnanie i wyrugowanej z pamięci zbiorowej.
Fot. © Leszek Żurek, 2015-2017
Świat stworzony we własnej pamięci
Artysta wizualny Leszek Żurek szuka sposobu na przywrócenie świata przeszłości. W swoich czarno-białych zdjęciach sięga po środki podnoszące napięcie i dramaturgię, jak na przykład wielokrotna ekspozycja czy element ruchu. Tworzy „dokument wyobrażony”, złożony z zasłyszanych historii, zapamiętanych obrazów i nastrojów. Posługując się fotografią, zadaje ważne pytanie o tożsamość minionych istnień oraz trwałość pamięci.
Leszek Żurek. Lutry. Dokument wyobrażony
- wernisaż: 10 listopada 2017 r., piątek, godz. 18.00
- wystawa czynna: 12 listopada 2017 r. – 30 stycznia 2018 r.
- Muzeum Narodowe w Gdańsku
- Gdańska Galeria Fotografii (Zielona Brama)
- Długi Targ 24
- Gdańsk
- godziny otwarcia: wtorek-niedziela, godz. 10.00-17.00
- ceny biletów:
normalny – 2 zł
ulgowy – 1 zł
Fot. © Leszek Żurek, 2015-2017
Leszek Żurek – absolwent Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku oraz Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu w dziedzinie fotografii. Wykładowca fotografii i psychofizjologii widzenia na Polsko-Japońskiej Akademii Technik Komputerowych, oddział Gdańsk. Autor fotografii dwóch publikacji albumowych „Paradissus Marie” oraz „Kościół Mariacki w Żukowie”. Twórca zdjęć do katalogów Muzeum Miasta Gdyni, a także wielu docenionych cyklów fotograficznych (m.in. „Moje ogrody”, „Powidoki”, „Sekrety”, „Niepamięci”, „Kalotypie” i „Z tego brzegu czasem widać drugi brzeg”) oraz prac wideo (filmy „Mantra” i „Powitanie” prezentowane w ramach wykładów zagranicznych Krzysztofa Jureckiego pt. „Suplement do polskiej sztuki wideo 1980-2006″). Tegoroczny stypendysta ministra kultury i dziedzictwa narodowego oraz marszałka województwa pomorskiego.
