Pierwszy w Polsce pomnik wybitnego polityka i naukowca profesora Władysława Bartoszewskiego został odsłonięty w niedzielę 5 lipca 2020 r. w Sopocie. Monument stanął na placu przed budynkiem Sopot Centrum i ma 2,3 m wysokości.
Władysław Bartoszewski – wybitny mąż stanu, więzień Auschwitz, powstaniec warszawski, zasłużony działacz społeczny, pisarz, dyplomata i honorowy obywatel Sopotu – zmarł 24 kwietnia 2015 roku. Miał 93 lata.
Uroczyste odsłonięcie
Podczas uroczystości odsłonięcia pomnika profesora, przemawiał jego syn Władysław Teofil Bartoszewski. – Tata był jednym z niewielu ludzi, którzy w sytuacjach ekstremalnych potrafią zachować się przyzwoicie- mówił. – Kiedy jako nastolatek był w obozie w Auschwitz i jak sam mówił: nie mógł pomagać, ale nie chciał szkodzić, mimo tego, że mówił płynnie po niemiecku, nie przyznawał się do tego przed władzami obozowymi po to, żeby nie zostać funkcyjnym, żeby nie dostać jakiejś roli, w której musiałby szkodzić innym więźniom – wspominał ojca Bartoszewski.
Pomnik został sfinansowany z publicznej zbiórki, którą po śmierci profesora Bartoszewskiego w 2015 roku zorganizowało stowarzyszenie „Warto Być Przyzwoitym”. Inicjatywę od początku wspierał prezydent Sopotu Jacek Karnowski. W uroczystościach udział wzięło kilkaset osób mieszkańców Sopotu oraz gości z całej Polski jak i zza granicy, obecna była rodzina profesora Bartoszewskiego.
W wydarzeniu uczestniczył m.in. marszałek województwa Pomorskiego Mieczysław Struk, samorządowcy, posłowie i posłanki Platformy Obywatelskiej, marszałek Senatu Tomasz Grodzki oraz były przewodniczący Rady Europy, sopocianin Donald Tusk.
Debata o przyzwoitości
Odsłonięcie pomnika Władysława Bartoszewskiego poprzedziła debata „Autorytet i przyzwoitość w polityce”, która odbyła się w muszli koncertowej przy sopockim molo. Prelegentami debaty byli prezydenci RP Aleksander Kwaśniewski i Bronisław Komorowski oraz wicemarszałek Sejmu Małgorzata Kidawa-Błońska. Politycy wspominali zmarłego profesora. Mówili o swoich doświadczeniach i o tym, jak zapamiętali Bartoszewskiego. Debatę moderował Mikołaj Chrzan, zastępca redaktora naczelnego „Gazety Wyborczej”.
Oprócz monumentu profesora Bartoszewskiego, w Sopocie można obejrzeć wystawę poświęconą jego pamięci. Od 3 lipca 2020 r. plansze ze zdjęciami i opisami życiorysu oraz zasług Władysława Bartoszewskiego znajdują się na Placu Przyjaciół Sopotu.
