Od marszu dawnych działaczy „Solidarności” i symbolicznego otwarcia historycznej bramy nr 2 Stoczni Gdańskiej rozpoczął się w poniedziałek rano ostatni dzień rocznicowych obchodów. Odbyło się też posiedzenie senackiej Komisji Kultury.
Obchody Święta Wolności i Demokracji w Gdańsku rozpoczęły się 14 sierpnia 2020 r., w 40. rocznicę wybuchu strajku w Stoczni Gdańskiej. Najważniejsze rocznicowe wydarzenia odbyły się 31 sierpnia. Tego dnia czterdzieści lat temu Lech Wałęsa w Sali BHP Stoczni Gdańskiej podpisał z przedstawicielami rządu Porozumienia Sierpniowe.
Rocznica Sierpnia ’80. Frasyniuk: „Dlaczego plujecie na historię?”
W poniedziałek rano po godzinie 9.00 marszałek Senatu Tomasz Grodzki spotkał się z Lechem Wałęsą w Europejskim Centrum Solidarności. Potem marszałek i senatorowie, Lech Wałęsa, dawni działacze „Solidarności”, przedstawiciele władz samorządowych, prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz, marszałek województwa pomorskiego Mieczysław Struk i politycy złożyli kwiaty przed Pomnikiem Poległych Stoczniowców. Następnie symbolicznie otwarta została historyczna brama nr 2 Stoczni Gdańskiej.
Tomasz Grodzki pod bramą nr 2: „Lider był tylko jeden. On tu stoi. To jest Lech Wałęsa. I czy się komuś to podoba, czy nie, nie damy tego zanegować.”
Po nim głos zabrał Władysław Frasyniuk, polityk i działacz „Solidarności”, który ostro skrytykował działalność polityków PiS: – Spotkanie robotników i inteligencji sprawiło, że mamy fundamenty nowoczesnego państwa. Państwa, które słucha i jest z obywatelami. I można byłoby powiedzieć, że odnieśliśmy pełny sukces, gdyby nie to, że trzeba zapytać polityków PiS: dlaczego plujecie na historię? Dlaczego dialog zamieniliście na walkę? Rozliczy was z tego młodsze pokolenie.
40-lecie „Solidarności” pełne podziałów
Podczas Forum Obywatelskiego, które odbyło się w Europejskim Centrum Solidarności o godz. 11.00 uczestnicy porównywali wydarzenia sprzed 40 lat do tego, co dzieje się dzisiaj w Polsce. Lech Wałęsa podkreślił, że w obecnych warunkach politycznych budować nowy ład jest bardzo trudno.
Lider „Solidarności” wspominał strajk z 1980 r. i to jak rozpoczęła się walka o wolność. – W 1980 r. przestaliśmy się bać. Zobaczyliśmy, że jest nas dużo. Byliśmy w stanie poprowadzić do boju o zwycięstwo. Postulaty to było ultimatum: albo je spełnicie, albo będziemy niegrzeczni. “Solidarność” to był monopol, który zmierzył się z monopolem komunistycznym. I zwyciężył – mówił Wałęsa.
Podczas forum głos zabrał również marszałek Mieczysław Struk. Podkreślał, że sierpień ’80 to najważniejszy akt założycielskiej III RP. – Szkoda, że zamiast wspólnie świętować polskie zwycięstwa, wyrywamy sobie z rąk narodowe święta i żałoby. Tym bardziej powinniśmy się odwołać do przesłania Sierpnia ’80 i solidarności przez małe „s”, które buduje, a nie zniewala – mówił Mieczysław Struk.
Natomiast marszałek Senatu Tomasz Grodzki w swojej wypowiedzi podczas forum odniósł się do uroczystości zaplanowanych na jutro na Westerplatte. Uznał, że to niedopuszczalne, by zabraniać prezydent Gdańska przemawiać podczas tak ważnych obchodów. – Musimy porzucić małostkowość i nienawiść – apelował.
Gala wręczenia Nagrody Europejskiej Poetce Wolności
Wieczorem, 31 sierpnia 2020 r. o godz. 19.00 w Polskiej Filharmonii Bałtyckiej w Gdańsku odbędzie się uroczystość wręczenia Nagrody Literackiej Miasta Gdańska Europejski Poeta Wolności 2020. Laureatką jest Irlandzka autorka Sinéad Morrissey za tom wierszy „O równowadze” w przekładzie Magdaleny Heydel. Nagrodę wręczy jurorka oraz tegoroczna laureatka Literackiej Nagrody Nobla Olga Tokarczuk.
Podczas gali w Polskiej Filharmonii Bałtyckiej przedstawiona zostanie również opera „ahat-ilī – siostra bogów” do libretta Olgi Tokarczuk.
Ponadto na godzinę 20.00 na Placu Trzech Krzyży zaplanowano organizowany przez ECS wiec solidarności z Białorusią.