Wojewódzki Szpital Psychiatryczny im. Bilikiewicza w Gdańsku w czwartek, 28 kwietnia 2022 r. wstrzymał przyjęcia na Oddział dla dzieci i młodzieży. Obecnie na oddziale hospitalizowanych jest 61 pacjentów na 46 miejsc (po zwiększeniu z 35). Oddział jest permanentnie przepełniony.
Mimo licznych interwencji szpitala i samorządu województwa pomorskiego oraz apeli do ministra zdrowia do dziś nie ma istotnych rozwiązań dla tej sytuacji.
Przepełnienie na oddziale
– Z powodu krytycznego przekroczenia liczby jednoczasowo hospitalizowanych pacjentów wstrzymano przyjęcia do Oddziału dla dzieci i młodzieży – informuje rzeczniczka szpitala na Srebrzysku Anna Czarnowska.
Kryzysowa sytuacja w Wojewódzkim Szpitalu Psychiatryczny w Gdańsku wpisuje się w trwający od lat ogólnopolski kryzys psychiatrii dziecięcej. W związku z brakiem zdecydowanych działań ze strony rządu, rośnie ryzyko złożenia wypowiedzeń umów kadry medycznej i zamknięcie oddziału stacjonarnego w szpitalu.
– Nie ma bowiem zgody na przenoszenie odpowiedzialności na szpital za nieefektywny system – dodaje Czarnowska.
O co chodzi? O brak wystarczającego wsparcia ambulatoryjnego tj. poradni oraz oddziałów dziennych, niską wycenę procedur medycznych, rosnącą lukę płacową między sektorem publicznym i niepublicznym, która powoduje, że psychiatria podlega stopniowej komercjalizacji. Ponadto, problemem są braki kadrowe, które powodują, że kolejne poradnie zamykają swoją działalność, a dostanie się do lekarza psychiatry w ramach NFZ jest związane z długim okresem oczekiwania. Rodzice i opiekunowie dzieci w kryzysie coraz częściej szukają pomocy w szpitalu, podczas gdy większość tych sytuacji nie miałaby miejsca, gdyby odpowiednio wcześniej została udzielona pomoc ambulatoryjna. Chodzi też o pacjentów opuszczających szpital. W ich przypadku powinna być kontynuowana dalsza terapia. Niestety, w związku z brakiem takiego wsparcia, wiele dzieci wchodzi ponownie do swojego środowiska, problem powraca i zdarzają się rehospitalizacje. Potrzebne są zatem jak najszybsze rozwiązania systemowe na poziomie ogólnopolskim.
2021 rok na Srebrzysku
W szpitalu rozpoczęła działalność poradnia psychologiczno-psychoterapeutyczna dla dzieci i młodzieży, która udzieliła wsparcia ponad tysiącu nieletnich pacjentów. Na oddziale stacjonarnym zwiększono liczbę łóżek z 35 do 46. W celu podniesienie jakości i bezpieczeństwa udzielanych nieletnim świadczeń m.in.: utworzono izolatki, powstał system przywoławczy, nowa szatnia i łazienki, laboratorium komputerowe, siłownia zewnętrzna, boiska i pawilony terapeutyczne. Oprócz inwestycji, z funduszy europejskich za prawie 5 mln zł, realizowany jest projekt pod nazwą Lepsza przyszłość. Przeciwdziałanie zaburzeniom psychicznym dzieci i młodzieży. Program wspiera działalność poradni i oddziału, a także pozwoli stworzyć internetową platformę wsparcia dla dzieci i ich rodziców. Pomimo podjętych działań, Oddział dla dzieci i młodzieży jest stale przepełniony. Z miesiąca na miesiąc sytuacja pogarsza się. Według danych za I kwartał 2022 r. w Oddziale psychiatrycznym dla dzieci i młodzieży udzielono pomocy 252 pacjentom (hospitalizacje stacjonarne). Średni czas pobytu nieletniego chorego wyniósł prawie 16 dni. Gdy na oddziale przebywa ponad 60 osób, utrudnione jest zapewnienie bezpieczeństwa oraz należytej hospitalizacji. Jednocześnie nie ma miejsc, gdzie odesłać pacjentów zgłaszających się na Izbie Przyjęć.
Potrzebne systemowe rozwiązania
W Polsce pracuje około 500 specjalistów w zakresie psychiatrii dzieci i młodzieży. Natomiast szacuje się, że dzieci potrzebujących pomocy psychiatrycznej może być ponad 400 tys. Niezbędnym jest, aby jak najszybciej i kompleksowo została wprowadzona zapowiadana od wielu lat reforma opieki psychiatrycznej dzieci i młodzieży, która miałaby funkcjonować na trzystopniowym podziale udzielania świadczeń. Pierwszym poziomem są ośrodki środowiskowej opieki psychologicznej i psychoterapeutycznej dla dzieci i młodzieży. Drugi stanowią centra zdrowia psychicznego dla dzieci i młodzieży, a ostatni ośrodki wysokospecjalistycznej, całodobowej opieki psychiatrycznej. Warto podkreślić, że funkcjonuje tylko pierwszy poziom. Pomimo to, w wielu powiatach i gminach na Pomorzu dzieci i młodzież nadal nie mają bliskiego dostępu do pomocy oferowanej w ramach ośrodków środowiskowej opieki psychologicznej i psychoterapeutycznej. Obecnie na terenie województwa istnieją zaledwie 24 takie placówki, w tym 6 stworzonych w ubiegłym roku przez samorząd województwa pomorskiego w odpowiedzi na galopujący kryzys zdrowia psychicznego szczególnie najmłodszych.
Pomorski samorząd pomaga jak może
Co ważne, samorząd województwa pomorskiego od 2017 r. do 2023 r. przeznaczył dla: Szpitala dla Nerwowo i Psychicznie Chorych im. St. Kryzana w Starogardzie Gdańskim, Wojewódzkiego Szpitala Psychiatrycznego im. prof. T. Bilikiewicza w Gdańsku oraz Centrum Zdrowia Psychicznego w Słupsku ponad 52 ml zł, w tym 6 mln zł z Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych, ponad 1,3 mln zł funduszy europejskich na przeciwdziałanie skutkom pandemii COVID-19 oraz 190 tys. zł z budżetu Gdańska.
