W piątek, 28 marca 2025 r. na Długim Targu upamiętniona zostanie 80. rocznica powrotu Gdańska w granice Polski. Symbolem tamtego wydarzenia było podniesienie polskiej flagi na maszt Dworu Artusa.
Uroczystości rocznicowe rozpocznie przemarsz ulicą Długą (od budynku Poczty Polskiej) Kompanii Reprezentacyjnej Marynarki Wojennej i Orkiestry Reprezentacyjnej Marynarki Wojennej w kierunku Długiego Targu. O godz. 14.00, przy dźwiękach Mazurka Dąbrowskiego, na Dwór Artusa podniesiona zostanie biało-czerwona flaga. W programie znalazły się także m.in. oficjalne przemówienia, pokaz musztry paradnej i śpiewanie pieśni patriotycznych.
Polska administracja przejmuje miasto
Podniesienie polskiej flagi na Dworze Artusa 28 marca 1945 r. było symbolicznym momentem przejęcia miasta przez nową administrację. Tego dnia podporucznik Bronisław Wilczewski i chorąży Zbigniew Michel, dwaj 19-letni polscy żołnierze, wspięli się na maszt, by zawiesić biało-czerwoną flagę w miejsce hitlerowskiego sztandaru.
Miasto było wtedy w ruinie – zniszczeniu uległo niemal 90 proc. historycznego śródmieścia, a tysiące budynków zostało zburzonych w wyniku sowieckiego bombardowania. Pożary strawiły zabytkowe budowle m.in. Ratusz Głównego Miasta, Zbrojownię, Wielki Młyn czy Żuraw.
– Powrót Gdańska do Polski nie był prostym procesem. Skomplikowane dzieje miasta zastępowane były komunistyczną propagandą o „odwiecznej polskości”. Dopiero przemiany polityczne, rozpoczęte strajkiem w Stoczni Gdańskiej w sierpniu 1980 r. zainicjowały proces budowania nowej tożsamości mieszkańców – przypomina dr Andrzej Gierszewski z Muzeum Gdańska.