O tym, jakie są możliwości zdobycia funduszy unijnych na „zielone inwestycje” rozmawiali pomorscy samorządowcy oraz przedstawiciele rządu podczas specjalnej konferencji zorganizowanej z inicjatywy marszałka województwa pomorskiego Mieczysława Struka i posłanki Magdaleny Kołodziejczak w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Pomorskiego.

Żuławski problem

Żuławy to wyjątkowy obszar, którego część leży poniżej poziomu morza. Zagrożenie powodzią jest tu bardzo wysokie. Według kontrolerów NIK-u utworzona 1 stycznia 2018 roku państwowa spółka Wody Polskie, po przejęciu zadań realizowanych wcześniej przez samorządy, nie podjęła wielu niezbędnych działań, a przez lata zaniedbań część urządzeń hydrotechnicznych jest niesprawna. Brak jest również nowych inwestycji.

– Takich niezrealizowanych inwestycji było aż 89 na 95 uznawanych za priorytetowe i wpisanych pierwotnie do Programu Inwestycji Wód Polskich. Chodzi np. o zaniechanie odbudowy ostróg na Dolnej Wiśle – mówił Mieczysław Struk, marszałek województwa pomorskiego, przytaczając raport Najwyższej Izby Kontroli, która wiosną 2024 r. opublikowała wyniki swojej kontroli. – A problem jest palący. Panuje susza, a za chwile grożą nam nawalne deszcze – dodawał marszałek.

Jest jednak szansa na zmianę. Z pomocą przyjdą fundusze unijne.

Na problemy – Feniks i Krajowy Plan Odbudowy

Pod koniec października mają zostać ogłoszone konkursy w ramach środków europejskich.

– To 410 mln zł. z programu Feniks. Z kolei Krajowy Plan Odbudowy przewiduje w skali kraju prawie 250 mln euro– mówił Jacek Karnowski, wiceminister funduszy i polityki regionalnej. – Pozwoli to utrzymać, to co było przez lata zaniedbane. To program dla rolników, gmin, dla wszystkich którzy chcą ratować Żuławy – podkreślał.

Efektywną ochronę rejonu mają także ułatwić planowane zmiany administracyjne dotyczące zarządów zlewni.

Będzie wsparcie na wodociągi i kanalizację

Kwestie dotyczące retencji i zabezpieczenia Żuław to nie jedyne zagadnienia poruszone podczas konferencji. Poprawa infrastruktury wodno – kanalizacyjnej to nadal jeden z ważniejszych priorytetów wielu samorządów gmin wiejskich. O możliwościach w tym zakresie w ramach KPO mówiła Lidia Kostańska, dyrektor Departamentu Nieruchomości i Infrastruktury Wsi w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi.  Jeszcze w tym roku planowane jest uruchomienie konkursu w ramach którego gminy będą mogły aplikować o wsparcie inwestycji związanych z budową sieci kanalizacyjnych, wodociągowych czy stacji uzdatniania wody. Gminy będą mogły uzyskać nawet do 5 mln zł.  Dla województwa pomorskiego przeznaczonych będzie ok. 40 mln zł. Nabór wniosków będzie prowadzony przez Urząd Marszałkowski.

Ważne informacje dla samorządów

Podczas spotkania była również mowa o rządowych programach związanych z polityką rodzinna i społeczną. Przedstawiciele ministerstwa rodziny, pracy i polityki społecznej omówili założenia ustawy o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka. Opisane zostały standardy opieki żłobkowej, jakie będą wprowadzane od 2026 r. Z kolei Marcin Fuchs, dyrektor Departamentu Europejskiego Funduszu Społecznego UMWP przedstawił zebranym gościom harmonogram naboru wniosków o dofinansowanie EFS+.