Koncerty zaplanowano w trzech gdańskich świątyniach – kościele św. Trójcy, Centrum św. Jana i kościele św. Jana Bosko na gdańskiej Oruni. Festiwal jest wyjątkową okazją do posłuchania muzyki w sposób jak najbardziej zbliżony do oryginału. Na melomanów czeka premiera nowatorskich opracowań Litanii Stanisława Moniuszki na dawnych instrumentach podczas festiwalu ORGANy Plus.
Wiosenna edycja odbędzie się w dniach 27-30 maja 2022 r. pod hasłem MONIUSZKO_150. W programie – cztery monograficzne koncerty poświęcone twórczości wybitnego artysty – od wielkich kompozycji symfonicznych po małe i kameralne opracowania na chór z towarzyszeniem organów. Artyści i słuchacze mają niepowtarzalną możliwość kontaktu z muzyką mistrza w takiej formie, w jakiej była prezentowana po raz pierwszy.
Wyjątkowe miejsca
Gdy słuchamy muzyki dawnych mistrzów, zastanawiamy się, jak to było, gdy prezentowano ją po raz pierwszy? Jak ona brzmiała? Jakich emocji doznawali odbiorcy? Teraz nadarza się okazja, by przenieść się do tamtych czasów, a to za sprawą festiwalu ORGANy Plus.
Oryginalne dawne instrumenty, dawne techniki wykonawcze, niezmieniona od stuleci akustyka gotyckiego kościoła św. Trójcy, oryginalne umiejscowienie muzyków na jedynym w Polsce lektorium (przegroda oddzielająca duchowieństwo od wiernych) i muzyka niesłyszana gdzie indziej w Polsce, pomogą słuchaczom wejść w sytuację uczestnika wydarzeń muzycznych sprzed lat. To muzyczna podróż w czasie. A głównym towarzyszem podróży będą unikatowe w skali europejskiej wielkie barokowe organy. Koncerty tylko z nazwy będą wydarzeniami, do których przyzwyczaiły nas sale koncertowe. W rzeczywistości są to artystyczne eksperymenty, próba odtworzenia nie tylko samej muzyki w kształcie jak najbardziej zbliżonym do pierwowzoru, ale również próba przywołania pewnej tradycji i sytuacji estetycznej, które miały miejsce w dawnym Gdańsku.
Centrum św. Jana powstało w 1995 r. w gotyckim kościele (XIV w.), dawniej parafialnym, położonym w Głównym Mieście w Gdańsku, przy ul. Świętojańskiej 50. To jeden z najcenniejszych zabytków. Pierwsze wydarzenia z cyklu Otwarcie Centrum św. Jana, podczas którego wystąpiła Basia Trzetrzelewska, odbyło się 24 czerwca 2011 r. Kościół zachwyca akustyką oraz wieloma możliwościami aranżacji różnych wydarzeń. Odbywają się w nim koncerty, pokazy, przedstawienia, wystawy i inne wydarzenia artystyczne. Jest to miejsce otwarte na różnorodne projekty i przedsięwzięcia artystyczne, łącząc dziedzictwo historyczno-kulturowe i współczesność.
Zabytkowy kościół św. Jana Bosko pierwotnie był świątynią ewangelicką, a od 1945 r. zarządzają nim salezjanie. Kościół posiadał wystrój neogotycki, ale w 1975 r. wnętrze zostało przebudowane. Zniknęły ambona, ołtarz neogotycki i dwa ołtarze boczne. Zbudowano nowy ołtarz, a płaskorzeźby stworzył lokalny artysta Wawrzyniec Samp. Na wieży znajdowały się cztery dzwony, z czego najstarszy powstał w 1656, ale dzisiaj są tam 3 dzwony odlane ze stali w 1921.
Stanisław Moniuszko
W roku 2022 przypada 150. rocznica śmierci polskiego kompozytora, autora wielkich oper narodowych Stanisława Moniuszki (1819-1872). Z tej okazji zostanie przedstawiona mniej znana twórczość sakralna artysty. Zbliżona do pierwowzoru forma – instrumentarium, umiejscowienie i wielkości zespołów śpiewaczych i instrumentalnych – nada kompozycjom niezwykły wyraz i głębię, świadcząc o świetnym i nierzadko nowatorskim warsztacie. Wiele utworów zabrzmi po raz pierwszy w nowej, ale maksymalnie zbliżonej do pierwowzoru formie. Wstęp wolny – obowiązują wejściówki rozdawane na miejscu na godzinę przed koncertem.
Inauguracja
Festiwal rozpocznie się mocnym gdańsko-wileńskim akcentem nawiązującym do ścisłej współpracy Gdańska z miastem partnerskim – Wilnem. W piątek, 27 maja 2022 r. o godz. 19.00 we franciszkańskim kościele Świętej Trójcy w Gdańsku, gdańscy artyści Maciej Jachimowicz przy organach, dyrygenci Beata Śnieg i Michał Kozorys, a także chóry Akademii Muzycznej im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku: Chór Żeński „Gaudium per Canto” oraz Chór Mieszany Wydziału Dyrygentury Chóralnej, Muzyki Kościelnej, Edukacji Artystycznej, Rytmiki i Jazzu przedstawią utwory z czasów wileńskich, m.in. dwie msze na chór żeński i organy, które gdańskie studentki wykonują od wielu już lat z ogromną dbałością o kształt artystyczny.
Pieśni do domowego użytku
Moniuszko jest znany również jako autor Śpiewnika Domowego – zbioru niewielkich pieśni do domowego użytku, rzadko jednak jest okazja, aby posłuchać pieśni sakralnych, które swoją melodyką wzbudzają wielkie emocje. Taka okazja nadarzy się w czasie drugiego koncertu, w sobotę, 28 maja 2022 r. o godz. 19.30 w kościele oo. Salezjanów pw. św. Jana Bosko na gdańskiej Oruni. Młodym śpiewakom Nikolinie Gąsior – sopran, Karolinie Borowczyk – alt, Adamowi Brusznickiemu – tenor i Dominikowi Mazanowi – bas, będzie towarzyszyć wybitny i doświadczony organista ze Śląska, rektor Akademii Muzycznej w Katowicach – Władysław Szymański, który okrasi program wokalny kompozycjami organowymi z czasów Moniuszki.
Niedziela w Centrum św. Jana
W niedzielę, 29 maja 2022 r. o godz. 19.00 w międzynarodowej obsadzie będzie można posłuchać wielkich dzieła kompozytora. Będą to „Litanie Ostrobramskie”, hymny, „Requiem Aeternam” oraz „Marsz Żałobny” w zupełnie nowym opracowaniu bazującym na materiałach źródłowych przygotowanych przez Polskie Wydawnictwo Nutowe. Wśród wykonawców – słowacka sopranistka Ingrida Gapova, niemiecka alcistka Marion Eckstein, polski tenor Sebastian Mach oraz niemiecki bas baryton Tobias Berndt. Solistom towarzyszyć będzie gdański zespół Goldberg Baroque Ensemble poszerzony o instrumentalistów z Litwy i Niemiec grających na romantycznych instrumentach oraz chór kameralny z Lipska Gellert Ensemble. Koncert poprowadzi Andrzej Szadejko.
Finisz
Ostatni akcentem będzie koncert monograficzny poświęcony sakralnym dziełom kameralnym Stanisława Moniuszki. Kompozytor pisał utwory o treściach religijnych z potrzeby serca. Dlatego są one najgłębszym wyrazem jego artystycznej duszy. Oprócz chóru i organów bardzo często grał w nich kwintet smyczkowy w pojedynczej obsadzie. Taki oryginalny zestaw wykonawców usłyszymy w poniedziałek, 30 maja 2022 r. o godz. 19.00. W wykonaniu litewskiego organisty Vidasa Pinkeviciusa, który będzie również improwizował w stylu kompozytora, oraz dwóch zespołów polskiego Goldberg String Quintet oraz niemieckiego Gellert Ensemble pod kierunkiem Andreasa Mitschke z Lipska, zabrzmi między innymi przepiękna rozbudowana msza łacińska Des-dur, jedno z ostatnich dzieł kompozytora.
Program
27 maja 2022 r., piątek, godz. 19.00, kościół św. Trójcy
Moniuszko I: Wilno
- Maciej Jachimowicz (Gdańsk) – organy
- Beata Śnieg (Gdańsk) – dyrygent
- Michał Kozorys (Gdańsk) – dyrygent
- Chóry Akademii Muzycznej im. St. Moniuszki w Gdańsku:
Chór żeński „Gaudium per Canto”
Chór Mieszany Wydziału Dyrygentury Chóralnej, Muzyki Kościelnej, Edukacji Artystycznej, Rytmiki i Jazzu
28 maja 2022 r., sobota, godz. 19.30, kościół św. Jana Bosko
Moniuszko II: Pieśni
- Władysław Szymański (Katowice) – organy
- Nikolina Gąsior (Gdańsk) – sopran
- Karolina Borowczyk (Gdańsk) – alt
- Adam Brusznicki (Gdańsk/Frankfurt) – tenor
- Dominik Mazan (Gdańsk) – bas
29 maja 2022 r., niedziela, godz. 19.00, Centrum św. Jana
Moniuszko III: Litanie
- Ingrida Gapova (Słowacja/Polska) – sopran
- Marion Eckstein (Niemcy) – alt
- Sebastian Mach (Polska) – tenor
- Tobias Berndt (Niemcy) – bas
- Goldberg Baroque Ensemble (Gdańsk)
- Gellert Ensemble (Niemcy)
- Andrzej Szadejko (Gdańsk) – kierownictwo artystyczne, dyrygent
30 maja 2022 r., poniedziałek, godz. 19.00, Centrum św. Jana
Moniuszko III: Ne Memineris
- Vidas Pinkevicius (Litwa) – organy
- Andreas Mitschke (Niemcy) – dyrygent
- Goldberg String Quintet (Polska)
- Gellert Ensemble (Niemcy)
Więcej informacji znajduje się na stronie Festiwalu ORGANy Plus
Fot. mat. prasowe festiwalu
