Reprezentacyjna sala pomorskiego urzędu marszałkowskiego przez jeden wieczór będzie miejscem, gdzie rozegra się święto kaszubskiego teatru. Wydarzenie „Teatr w krajobrazie kulturowym Luzina i Kaszub (1934-2024)” poświęcone będzie dziewięćdziesiątej rocznicy powstania ruchu teatralnego w Luzinie i czterdziestej rocznicy powstania Regionalnego Teatru Dramatycznego Luzino. Z tej okazji wystąpi on ze spektaklem „Jo”, a działacze kulturalni odbiorą odznaczenia „Gloria Artis” i „Zasłużony dla Kultury Polskiej”.
Uroczystość rozpocznie się 13 grudnia o godz. 18.00 w sali „Niebo Polskie” w budynku przy ulicy Augustyńskiego 1 w Gdańsku.
Luzino i teatr
Nie ma chyba drugiej takiej miejscowości na Kaszubach, w której tradycje przedstawień teatralnych byłyby tak żywe i charakteryzujące się wieloletnią ciągłością. Zaczęło się w latach trzydziestych ubiegłego wieku, a w repertuarze pierwszych zespołów dominowały utwory dramatyczne w języku kaszubskim, w tym teksty autorstwa ks. Bernarda Sychty. Dzisiejszy Regionalny Teatr Dramatyczny Luzino rozpoczął działalność w 1982 roku. Swoje istnienie zawdzięcza przede wszystkim Marii Krośnickiej, jej talentowi i zapałowi organizacyjnemu. Zespół tworzą aktorzy kilku pokoleń, od dzieci w wieku nastoletnim po niemal osiemdziesięciolatków. Misją teatru jest kultywowanie języka kaszubskiego, popularyzacja jego kultury i przede wszystkim rozwój kaszubskiej sztuki scenicznej.
Jest co wystawiać
Kaszubi mogą się pochwalić dosyć bogatą spuścizną twórczości dramatycznej. Utwory scenicznie po kaszubsku zostawiło po sobie wielu kaszubskich literatów tworzących w XX wieku. W czasach współczesnych ta forma artystycznej wypowiedzi nie odchodzi do lamusa i jest chętnie wybierana przez kaszubskich mistrzów słowa. W repertuarze luzińskiego teatru były i są obecne teksty klasyczne, jak również dzieła powstałe niedawno, o tematyce bardzo bliskiej osobistemu doświadczeniu przedstawicieli całych pokoleń rdzennych Pomorzan. Opowiadają one na nowo tradycyjne wątki kultury i obrzędowości Kaszubów, a także próbują nazwać i opisać istotne zjawiska ostatnich dziesięcioleci, niejednokrotnie bolesne w osobistym przeżywaniu.
Spektakl „Jo”
Jednym z najbardziej znanych współczesnych kaszubskich pisarzy jest Roman Drzeżdżon. Znany przede wszystkim jako poeta i znakomity felietonista, jest również autorem tekstów scenicznych. Spektakl „Jo” dotyka losu osób posługujących się językiem kaszubskim, problemu trwania i zachowania języka w obliczu wyzwań współczesności oraz dramatu osobistych wyborów. Tytuł wybrany jest nieprzypadkowo, „jo” to bodaj najbardziej kojarzone z językiem kaszubskim słowo. W zależności od kontekstu i intonacji może oznaczać więcej, niż zwyczajne potwierdzenie. Może stać się afirmacją własnego zdania, wyrazem pogodzenia z losem, bądź fatalistycznego rozczarowania rzeczywistością.
Nagrodzeni
Nie byłoby ani teatru, ani dzisiejszego wydarzenia gdyby nie energia, pasja i determinacja ludzi, którzy działają na rzecz kultury kaszubskiej. Maria Krośnicka, założycielka i reżyserka Regionalnego Teatru Dramatycznego Luzino otrzyma medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Nie jest to jej pierwsze publiczne wyróżnienie za działalność na rzecz kultury kaszubskiej. W 2022 zdobyła Medal Stolema, nagrodę nazywaną mianem kaszubskiego nobla. Odznaczenie „Zasłużony dla Kultury Polskiej” trafi do Mieczysława Bistronia, ekspert w zakresie edukacji kaszubskiej, popularyzator języka, jurora wielu konkursów autor monografii „80-lecie Regionalnego Teatru z Luzina”. Tym samym odznaczeniem uhonorowany zostanie Teofil Sirocki, działacz NSZZ „Solidarność”, jedna z czołowych postaci kultury kaszubskiej z Luzina.
