Chcesz zaplanować urlop na Pomorzu? Przejrzyj ten kalendarz. Oto lista najpopularniejszych cyklicznych imprez folklorystycznych w województwie pomorskim:
STYCZEŃ/LUTY
Sierakowice
Przegląd Zespołów Kolędniczych Województwa Pomorskiego
W przeglądzie biorą udział laureaci eliminacji powiatowych z całego województwa.
MARZEC/KWIECIEŃ
Gdańsk
Pomorski Jarmark Wielkanocny
Na Targu Węglowym można zaopatrzyć się w wielkanocne specjały i ozdoby. To niepowtarzalna okazja do nabycia tradycyjnych pomorskich produktów przygotowanych przez lokalnych twórców, do podpatrzenia dekoracji stołów i potraw. Na Pomorski Jarmark Wielkanocny zaprasza samorząd województwa pomorskiego.
Weekend przed świętami
Wdzydze Kiszewskie
Od Palmowej Niedzieli do Wielkanocnego Poniedziałku
Muzeum – Park Etnograficzny im. Teodory i Izydora Gulgowskich we Wdzydzach Kiszewskich
Chaty w skansenie mają świąteczny wystrój, w Wielką Sobotę we wdzydzkim kościółku można poświęcić pokarmy, w czasie trwania wystawy (około dwóch tygodni) przypominane są dawne zwyczaje i tradycje wielkanocne.
Stare Pole
Pomorski Stół Wielkanocny
Przegląd-wystawa potraw wielkanocnych przygotowywanych przez koła gospodyń wiejskich.
Zazwyczaj w czwartek dwa tygodnie przed Wielkanocą
Swołowo
Palmowa Niedziela
Muzeum Kultury Ludowej Pomorza w Swołowie
Pomorski Konkurs na Tradycyjną Palmę i Pisankę Wielkanocną, a także IV Powiatowy Pokaz Stołu Wielkanocnego pozwolą uchwycić nastrój zbliżających się świąt Wielkiej Nocy. W muzealnej kuchni będzie można spróbować potraw wielkopostnych, m.in. żuru postnego, parowanych ziemniaków okraszonych cebulą i olejem lnianym.
Żukowo
Wojewódzki Turniej Kół Gospodyń Wiejskich
Wśród konkurencji pojawiały się dotąd: skecz „Bezpieczny strój w rolnictwie”, „Moda wojskowa na wesoło”, „Wiejskie wesele”, „Moja miejscowość w starej fotografii”
Pierwsza sobota po Wielkiej Nocy
Co roku w innym mieście
Dzień Jedności Kaszubów wraz z biciem rekordu w jednoczesnym graniu na akordeonie
Święto obchodzone na pamiątkę pierwszego zapisu słowa „Kaszuby”, które pojawiło się w bulli papieża Grzegorza IX z 19 marca 1238 roku. Najwięcej osób jednocześnie zagrało na akordeonie w 2016 roku w Bojanie – 371 .
MAJ
Kluki
Czarne Wesele
Muzeum Wsi Słowińskiej
Do rozpoczęcia II wojny światowej w Klukach istniała tradycja wspólnego kopania torfu, zwana Czarnym Weselem (Schwarze Hochzeit). Prezentacja prac związanych z wydobywaniem torfu – impreza otwierająca sezon turystyczny w Klukach – odbywa się od 1995 roku.
1-3 maja
Wdzydze Kiszewskie
Majówka w muzeum
Muzeum – Park Etnograficzny im. Teodory i Izydora Gulgowskich we Wdzydzach Kiszewskich
Od lat majówce w skansenie przyświeca hasło „Witamy wiosnę zabawą, tańcem i śpiewem”.
1-3 maja
Zielone Świątki – Ścinanie kani
Przypomnienie dawnych zwyczajów wiosennych, majenia zielenią domów i obejść. Ścianie kani to niegdyś powszechny rytuał polegający na symbolicznej egzekucji drapieżnego ptaka, obwinianego o wszelkie nieszczęścia dotykające wiejską społeczność.
CZERWIEC
Gdańsk-Oliwa
Święto Produktu Tradycyjnego
Konkurs potraw znajdujących się na liście produktów tradycyjnych, prowadzonej przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Czerwcowa niedziela
Nowy Dwór Gdański
Dni Żuław i Jarmark Żuławski
Stoiska z rękodziełem ludowym, wystawy dawnego wyposażenia gospodarstwa domowego, turniej gmin.
Swołowo
Muzeum Kultury Ludowej Pomorza w Swołowie
Dzień Dziecka
Wiejskie zabawy, spektakle teatralne, warsztaty taneczno-ruchowe, gry plenerowe, wyścigi w taczkach, plucie na odległość, chodzenie po linie, szczudlarze z cukierkami, przejażdżki konne, malowanie twarzy, gra wielkoformatowa, konkursy i wiele innych szalonych konkurencji, a wszystko dla maluchów z okazji ich święta.
Szparagowe Święto
Celem imprezy jest popularyzacja szparagów – niedocenianego dziś warzywa, niegdyś powszechnie wykorzystywanego w kuchni pomorskiej. W programie imprezy: tradycyjne potrawy ze szparagów, konkurs dla kół gospodyń wiejskich na najsmaczniejsze danie szparagowe, kiermasz i pokazy rękodzielników, występy kapel.
Kluki
Dzień Dziecka
Muzeum Wsi Słowińskiej
Atrakcje specjalnie dla dzieci: tradycyjne gry i zabawy (m.in. wyścigi w workach, serso, wykonywanie laleczek z sitowia, lnu i szmatek), konkursy z nagrodami, szukanie cukierków w stogu siana, malowanie, zabawa z gliną, ozdabianie płótna pieczątkami. Możliwość wzięcia udziału w tradycyjnych pracach w zagrodzie: przy cięciu drewna, budowie ściany chałupy, wypieku chleba w wolno stojącym piecu.
Jastarnia, Kuźnica, Władysławowo, Puck
Morska Pielgrzymka Rybaków
Jedyna w Polsce pielgrzymka na łodziach, na odpust św. Piotra i Pawła, z Jastarni, Kuźnicy i Władysławowa do Pucka.
Złota Góra koło Kartuz
Truskawkobranie
Największa na Kaszubach impreza plenerowa związana z bogactwem regionu – truskawką kaszubską, odbywająca się od 1971 roku.
Ostatnia niedziela czerwca lub pierwsza niedziela lipca
CZERWIEC/WRZESIEŃ
Gdańsk-Oliwa
Letni Jarmark Etnograficzny
Ogród przed Oddziałem Etnografii Muzeum Narodowego w Gdańsku – kiermasz prac twórców ludowych z Kaszub, Kociewia, Powiśla i Żuław oraz rękodzieła artystycznego i użytkowego. Pokazy tradycyjnych rzemiosł, sztuki ludowej i rękodzieła. Sprzedaż wydawnictw promujących regiony i potrawy kuchni regionalnej, a także spotkania tematyczne.
LIPIEC
Co roku w innym mieście
Zjazd Kaszubów
Impreza organizowana przez Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie, integrująca tę mniejszość etniczną i prezentująca kulturę materialną i duchową Kaszubów szerokiej publiczności.
Swołowo
Dziecięca Zagroda
Muzeum Kultury Ludowej Pomorza w Swołowie
W każdą niedzielę lipca, w ogrodzie na terenie Zagrody Albrechta, odbywają się edukacyjno-artystyczne spotkania z baśniami, rzemiosłem, śpiewem i wiejskimi zabawami.
Bytów (Zamek)
Jarmark Pomorski
Podczas jednodniowej imprezy prezentowane są m.in. rzemiosło artystyczne, muzyka ludowa, potrawy kuchni regionalnej.
Lipiec lub sierpień
W kilku miejscowościach na Kaszubach jednocześnie
Międzynarodowy Festiwal Folkloru „Kaszubskie Spotkania z Folklorem Świata”
Na trwającym około tygodnia festiwalu występują zespoły ludowe z całej Polski, pojawiają się też egzotyczni goście z innych kontynentów, m.in. obu Ameryk, Azji i Afryki. Koncerty obywają się m.in. w Charzykowych, Wielu, Chojnicach, Brusach, Kościerzynie, Czersku, Karsinie.
Przełom lipca i sierpnia
Kluki
W niedzielę u Klicków
Muzeum Wsi Słowińskiej
Niedzielne aranżacje stołów w chałupach, melodie wygrywane na akordeonie, pokazy wyplatania koszy, tkania krajek i szycia sieci rybackich. Wypiek słowińskiego chleba oraz bab drożdżowych. Tradycyjne gry i zabawy dla najmłodszych.
Każda niedziela lipca
W słowińskiej zagrodzie
Pokazy tradycyjnych prac w chałupach i zagrodach, m.in. przędzenie na kołowrotku, tkanie krajek, szycie sieci rybackich, mielenie ziaren zbóż na mąkę w żarnach, wyplatanie koszy z wikliny, maglowanie, prasowanie żelazkiem na duszę, pranie dzwonem. Oprócz tego, gotowanie kartoflanki i barszczu, smażenie dżemów, wafli drożdżowych i placków ziemniaczanych, wyrób twarogu, ubijanie masła. Tradycyjny słowiński chleb ze smalcem oraz żur.
Cztery tygodnie na przełomie lipca i sierpnia, od wtorku do soboty
Chmielno
Festiwal Tradycji Kaszubskich i Mistrzostwa Polski w Zażywaniu Tabaki, czyli Chmieleńska Biesiada z Tabaką
Tabaka jest symbolem odrębności Kaszubów. Zażywają ją od wieków, a poczęstunek tabaką jest wyrazem szacunku dla częstowanej osoby, okazaniem radości ze spotkania i symbolem pogłębienia przyjaźni.
Kartuzy
Jarmark Kaszubski
Występy zespołów ludowych, rękodzieło, kuchnia regionalna, kabarety i koncerty dla młodzieży.
Wdzydze Kiszewskie
Jarmark Wdzydzki
Muzeum – Park Etnograficzny im. Teodory i Izydora Gulgowskich we Wdzydzach Kiszewskich
Występy zespołów folklorystycznych, koncerty muzyki poważnej, pokazy dawnych zawodów, wiejskich rzemiosł i tradycyjnych zajęć, połączone z możliwością ich nauki i zakupu gotowych wyrobów. Rodzinne gry i zabawy ludowe, konkursy z nagrodami, a także spotkania z twórcami, rzemieślnikami i artystami.
Trzecia niedziela lipca
Słupsk
Jarmark Gryfitów
Zamek Książąt Pomorskich – Muzeum Pomorza Środkowego
Wakacyjny targ rękodzieła, bursztynu, antyków, wyrobów kolekcjonerskich, połączony z występami artystycznymi, atrakcjami dla najmłodszych, prezentacjami organizacji pozarządowych, turystyczną promocją ziemi słupskiej.
Każda niedziela lipca i sierpnia
Nadole
Nadolski Festyn Folklorystyczny Krancbal
Muzeum Ziemi Puckiej im. Floriana Ceynowy
Impreza odbywa się w skansenie Zagroda Gburska i Rybacka w Nadolu nad Jeziorem Żarnowieckim: rękodzieło (rzeźba, rogarstwo, malarstwo na szkle, haft), pokaz dawnych zajęć (mielenie tabaki, przędzenie wełny, „czerznienie” masła, kręcenie batów…).
Lipiec/sierpień
SIERPIEŃ
Dzierzgoń
Festiwal 3 Kultur
W festiwalu co roku biorą udział przedstawiciele innych narodowości: oprócz polskiej, także żydowskiej, ukraińskiej, białoruskiej, niemieckiej, rosyjskiej.
Swołowo
Muzeum Kultury Ludowej Pomorza w Swołowie
Plener Kowalski
Przez trzy dni muzealna kuźnia będzie najgorętszym miejscem na Pomorzu. Na plener kowalski do Swołowa zjeżdża bowiem kilkudziesięciu kowali z całego kraju, by kuć żelazo póki gorące!
Pomorskie Święto Ziół
W kalendarzu ludowym 15 sierpnia to święto Matki Boskiej Zielnej. Z tej okazji odbędzie się całodniowy festyn ziołowy. W programie: msza święta ze święceniem ziół, bukietów i wianków, a także jarmark ziołowy. Na straganach będzie można kupić świeże zioła, pachnące kwiaty, miody, warzywa i owoce prosto od rolników oraz działkowców.
15 sierpnia
Wdzydze Kiszewskie
Święto Matki Boskiej Zielnej
Muzeum – Park Etnograficzny im. Teodory i Izydora Gulgowskich we Wdzydzach Kiszewskich
Święcenie ziół, bukietów, plecenie wianków.
15 sierpnia
Kluki
W niedzielę u Klicków
Muzeum Wsi Słowińskiej
Niedzielne aranżacje stołów w chałupach, melodie wygrywane na akordeonie, pokazy wyplatania koszy, tkania krajek i szycia sieci rybackich. Wypiek słowińskiego chleba oraz bab drożdżowych. Tradycyjne gry i zabawy dla najmłodszych.
Każda niedziela sierpnia
W słowińskiej zagrodzie
Muzeum Wsi Słowińskiej
Pokazy tradycyjnych prac w chałupach i zagrodach, m.in.: przędzenie na kołowrotku, tkanie krajek, szycie sieci rybackich, mielenie ziaren zbóż na mąkę w żarnach, wyplatanie koszy z wikliny, maglowanie, prasowanie żelazkiem na duszę, pranie dzwonem. Oprócz tego gotowanie kartoflanki i barszczu, smażenie dżemów, wafli drożdżowych i placków ziemniaczanych, wyrób twarogu, ubijanie masła. Tradycyjny słowiński chleb ze smalcem oraz żur.
Cztery tygodnie na przełomie lipca i sierpnia, od wtorku do soboty
Wkoło ryby
Muzeum Wsi Słowińskiej
Prezentacja codziennych czynności rybaków i ich rodzin, m.in. szycie sieci rybackich, wyplatanie koszy na ryby z wikliny, robienie na drutach wełnianych ocieplaczy na kolana i skarpet dla rybaków, wędzenia węgorzy, pokazy kulinarne. Dzieci robią łódki z kory, znakuję je merkami (charakterystyczne dla kaszubskich rybaków symbole) i puszczają je w drewnianej bali z wodą, łowią drewniane rybki w bali wypełnionej wodą.
Trzecia niedziela sierpnia
Wiele
Dom Kultury
Turniej Gawędziarzy Ludowych Kaszub i Kociewia
Konkurs Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej w Wejherowie dla gawędziarzy, bajarzy i wszystkich, którzy lubią snuć opowieści i zjednują sobie słuchaczy. Biorą w nim też udział przedstawiciele folkloru spoza Kociewia i Kaszub.
Przodkowo
Jarmark Przodkowski
Występy zespołów tanecznych i kapel ludowych, rękodzieło, kuchnia regionalna.
SIERPIEŃ/WRZESIEŃ
miejscowość na terenie gminy Ustka
Międzynarodowy Plener Rzeźbiarski „Pasje w drewnie ukryte”. Legendy słowińskie
Międzynarodowy plener rzeźbiarski 10 artystów nieprofesjonalnych, którzy tworzą dzieła nawiązujące do legend słowińskich (rzeźby przedstawiają postacie i sceny z książki „Legendy słowińskie”).
Trutnowy
Jarmark Żuławski
Realizowane jest w domu podcieniowym w Trutnowach i jego najbliższym otoczeniu, w ramach Dni Otwartych Żuławskich Zabytków. Odwiedzający mogą zwiedzać dom podcieniowy z 1720 r., a także zaangażować się w różne działania twórcze, tj. wyrób świec z węzy, wyplatanie wikliny, malowanie żuławskich fliz itd. Muzeum ożyje dzięki mansjonom, ustawionym wokół domu – w każdym z nich będzie można nauczyć się czynności gospodarczej, która odeszła już w zapomnienie, czyli prania na tarze, posługiwania się maglem itp.
WRZESIEŃ
Swołowo
Babie Lato i Święto Miodu
Muzeum Kultury Ludowej Pomorza
Podczas plenerowej imprezy rozgrywany jest konkurs na pomorską nalewkę. Tradycją wrześniowej imprezy jest wspólna degustacja konkursowych napitków, oczywiście przy akompaniamencie folkowych kapel.
Pierwsza sobota września
Pelplin
Jarmark Cysterski
Koncerty, kociewskie jadło i napitki, targ staroci, bogata oferta wyrobów rzemieślniczych, inscenizacje historyczne, rycerskie turnieje i zabawy plebejskie.
Osieczna
Święto Grzyba u Lasaków
Święto obchodzą lasacy, czyli mieszkańcy lasów, a konkretniej Borów Tucholskich. W Święto Grzyba w Osiecznej można kupić grzyby suszone, marynowane, solone, a także przetwory z innych produktów runa leśnego.
Kluki
Jesień się pyta, co lato zrobiło. Pożegnanie lata
Muzeum Wsi Słowińskiej
Prezentacja dawnych jesiennych zajęć na wsi i przygotowań mieszkańców do zimy.
Trzecia niedziela września
Żukowo
Zjazd Śpiewaków Kaszubskich
Impreza zespołów wokalnych i wokalno-instrumentalnych zrzeszonych w Radzie Chórów Kaszubskich.
Wdzydze Kiszewskie
Z motyką na bulwy
Muzeum – Park Etnograficzny im. Teodory i Izydora Gulgowskich we Wdzydzach Kiszewskich
Wykopki kartofli i topinambura, degustacja placków, baby ziemniaczanej z pieca chlebowego, kartofelzupy, targ owocowo-warzywny, przetwory i nalewki, miody stałe i pitne, muzyka i tańce przy ognisku, gry i zabawy.
Trzecia niedziela września
Brzeźno Szlacheckie
Kaszubi pod Wiedniem
Uroczystości organizowane na pamiątkę udziału oddziału chłopów kaszubskich z wojskami króla Jana III Sobieskiego w bitwie przeciwko Turkom pod Wiedniem.
PAŹDZIERNIK
Karżniczka
Słupskie Pokopki
Powiatowe Święto Ziemniaka – Słupskie Pokopki odbywa się na terenie Stacji Doświadczalnej Oceny Odmian w Karżniczce, w gminie Damnica. Nie brakuje stoisk z warzywami, owocami, lokalnymi produktami takimi jak miód, pieczywo i wędliny. Jest również szeroka oferta ogrodnicza i rękodzieło, a także stanowiska kół gospodyń wiejskich z przysmakami kulinarnymi.
LISTOPAD
Co roku w innym mieście
Kaszubskie Dyktando
Organizowany przez Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie konkurs dla miłośników kaszubszczyzny w każdym wieku.
Swołowo
Gęsina w Swołowie
Muzeum Kultury Ludowej Pomorza w Swołowie
Impreza „Na św. Marcina najlepsza pomorska gęsina” w Swołowie to jedyna okazja, by skosztować pomorskiej gęsiny, gdyż to właśnie w okolicy Dnia św. Marcina (11 listopada) dawniej biło się i spożywało gęsi na Pomorzu.
Debrzno
Pomorski Przegląd Zespołów Folklorystycznych, Biesiadnych i Kapel Podwórkowych im. Świętego Andrzeja
Jesienne spotkania chórów i kapel ludowych śpiewających gwarą i występujących w ludowych strojach.
GRUDZIEŃ
Stare Pole
Wojewódzki Przegląd „Pomorski Stół Bożonarodzeniowy”
Koła gospodyń wiejskich z całego regionu przygotowują potrawy związane z Wigilią i Bożym Narodzeniem.
Zazwyczaj w czwartek dwa tygodnie przed Bożym Narodzeniem
Łeba
Festiwal Pomuchla
Konkursy kulinarne, degustacje ryb, kiermasz świąteczny, wszystko związane z pomuchlem, czyli dorszem, a na zakończenie koncert.
Puck, Rumia, Kosakowo
Festiwal Kolęd Kaszubskich i Pieśni Adwentowej
Wydarzenie ma na celu przybliżenie szerokiej starych i nowych kolęd i pieśni adwentowych, śpiewanych przez chóry z Kaszub i w różnej aranżacji.
Wdzydze Kiszewskie
Gwiazdka we Wdzydzach
Muzeum – Park Etnograficzny im. Teodory i Izydora Gulgowskich
Prezentacja ręcznie wykonywanych ozdób choinkowych, przypomnienie zwyczajów i obrzędów związanych z Bożym Narodzeniem i Nowym Rokiem w tradycji ludowej.
Swołowo
Jarmark Bożonarodzeniowy
Muzeum Kultury Ludowej Pomorza
Msza święta z pieśniami adwentowymi w swołowskim kościółku, a w muzeum: stragany ze świeżą rybą, pierogami, zakwasem buraczkowym, przetworami, piernikami, grzanym winem. Stoiska z rękodziełem ludowym, ozdoby świąteczne, stroiki, prezentacja dawnych tradycji kolędniczych, zwierzyniec betlejemski.
Opracowanie: Ludmiła Jezierska, Aneta Konopacka, Bożena Micun-Gusman
Fot. repozytorium ISIT, UMWP