Organizatorami uroczystości rocznicowych są miasto Gdańsk, samorząd województwa pomorskiego i Europejskie Centrum Solidarności.

Pamięć o dwóch tragicznych grudniach

Pierwszy grudzień to grudzień 1970 r., tragiczny szczególnie na Wybrzeżu. Uzbrojeni żołnierze i milicjanci, na zlecenie komunistycznej władzy, strzelali ostrą amunicją do ludzi, którzy wyszli na ulicę w sprzeciwie wobec przedświątecznej podwyżki cen żywności i braku gotowości rządzących do dialogu z narodem. Zginęło 45 osób, a 1165 odniosło rany.

Drugi grudzień to grudzień 1981 r. Władzę w kraju przejęła Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego z gen. Wojciechem Jaruzelskim na czele. Pod osłoną nocy z soboty na niedzielę, 12-13 grudnia mundurowi wyposażeni w broń i łomy wyprowadzili z domów 3392 ludzi, których władza uznała za niebezpiecznych dla ustroju państwa. Solidarność została zdelegalizowana. Zamknięto granice, na ulice wyjechały czołgi, zamilkły telefony, cenzurowano korespondencję, zamknięto większość gazet, wszystkie kina. Zawieszono zajęcia w szkołach i na uczelniach. Żeby przemieszczać się między miastami, potrzebna była przepustka. Gromadzenie się było surowo karane, a za rozpowszechnianie informacji poza mediami reżimowymi groziło więzienie.

– Pamięć, szacunek i wdzięczność należą się wszystkim imiennym i bezimiennym ofiarom Grudnia ’70 i Grudnia ’81, a także tysiącom bohaterów, którzy nie bacząc na konsekwencje nie zaprzestali starań o niepodległość i demokrację – mówi Basil Kerski, dyrektor ECS. – Pamięć to wspólnotowe zobowiązanie wobec tych, którzy dla naszej wolności poświęcili tak wiele, ale i wyzwanie, bo w wielu miejscach na świecie wciąż toczy się walka o wolność, a prawa człowieka wciąż są łamane.

 

Program:

Konferencja naukowa „Ikonografia protestu. Wizualne emanacje sprzeciwu od XIX wieku do dzisiaj”

  • 5-6 grudnia 2024 r., czwartek-piątek
  • biblioteka ECS (1 piętro)
  • wstęp – wolny, ale obowiązuje rejestracja

Celem konferencji jest przyjrzenie się ikonografii protestów na przestrzeni ostatnich 200 lat. Uczestnicy konferencji chcą prześledzić, jak zmieniała się ikonosfera oporu, a także jakie motywy i symbole są w niej powtarzalne i adaptowane do nowych celów.

Więcej informacji: https://ecs.gda.pl/wydarzenia/ikonografia-protestu/

 

Wręczenie Medal Wdzięczności

  • 10 grudnia 2024 r., wtorek, godz. 12.00
  • wystawa stała ECS, sala G – Kultura pokojowych przemian
  • wstęp – wolny

W Międzynarodowym Dniu Praw Człowieka tradycyjnie wręczone zostaną Medale Wdzięczności – honorowe odznaczenia dla przyjaciół Solidarności z Węgier. W tym roku odznaczonych zostanie 21 osób, w tym 11 pośmiertnie.

 

Koncert carillonowy upamiętniający ofiary rewolty grudniowej w Gdańsku

  • 13 grudnia 2024 r., piątek, 11.00-11.40
  • wieża kościoła św. Katarzyny
  • ul. Wielkie Młyny 10 (okolice skweru Heweliusza)
  • wstęp – wolny

W programie m.in. utwory „Stocznia” Jonathana Bradleya i „Lacrimosa” Wolfganga Amadeusza Mozarta, które zagra Monika Kaźmierczak, gdańska carillonistka. Koncert będzie transmitowany online na FB Muzeum Gdańska.

 

Gdańsk pamięta – złożenie kwiatów i zapalenie zniczy przed Bramą nr 2 Stoczni Gdańskiej

  • 13 grudnia 2024 r., piątek, 12.00
  • plac Solidarności
  • wstęp – wolny

Celebra pamięci ofiar w 43. rocznicę wprowadzenia stanu wojennego w Polsce.

 

Dwa grudnie – spacery subiektywne po wystawie stałej ECS

Każdy z przewodników po wystawie stałej ECS opowie swoją własną, bardzo osobistą historię. W rolę oprowadzających wcielą się bohaterowie i świadkowie dwóch polskich grudniów 1970 i 1981: Mirosław Chojecki (godz. 12.00), Krzysztof Król (godz. 14.00) i Seweryn Blumsztajn (godz. 16.00). Zwiedzanie potrwa ok. 1,5 godz.

 

Gdańsk pamięta – zapalenie zniczy w miejscach śmierci ofiar Grudnia ’70

  • 15 grudnia 2024 r., niedziela, godz. 10.00

Tradycyjnie w rocznicę rewolty grudniowej zapalone zostaną znicze w miejscach, gdzie życie stracili robotnicy oraz na ich grobach.

 

Dwa grudnie – spacery subiektywne po wystawie stałej ECS

Każdy spacer będzie inny, bo oprowadzający dzielić się będą swoimi indywidualnymi przeżyciami. Osobiste opowieści składają się na wielką historię dwóch polskich grudniów – 1970 i 1981. W roli przewodników: Henryk Majewski (godz. 12.00), Stanisław Gierada (godz. 14.00) i Stanisław Grzyb (godz. 16.00). Zwiedzanie potrwa ok. 1,5 godz.

 

Gdańsk pamięta – złożenie wieńców i zapalenie zniczy przed pomnikiem Poległych Stoczniowców 1970

  • 16 grudnia 2024 r., poniedziałek, godz. 10.00
  • plac Solidarności
  • wstęp – wolny

W sierpniu 1980 r., kiedy przez kraj przetoczyła się wielka fala strajków, jednym z pierwszych postulatów protestujących było upamiętnienie zamordowanych. 16 grudnia 1980 r., zaledwie po trzech miesiącach prac, na placu Solidarności w Gdańsku uroczyście odsłonięto pomnik Poległych Stoczniowców 1970 – pierwszy w komunistycznym imperium pomnik ofiar reżimu, symbol walki o niepodległą i demokratyczną Polskę.

 

Konferencja naukowa „Studenci w Polsce Ludowej w latach 1945-1989”

  • 17-18 grudnia 2024 r., wtorek-środa
  • pierwszy dzień: budynek wydziałów Filologicznego i Historycznego UG, ul. Wita Stwosza 55
  • drugi dzień: biblioteka ECS (1. piętro)
  • wstęp – wolny

Celem konferencji jest wieloaspektowe spojrzenie na życie studentek i studentów oraz życie studenckie, a także formy jego organizacji w dobie Polski Ludowej. Studenci, obok robotników, byli bowiem najbardziej skłonną do zrywów i protestów grupą w historii Polski Ludowej. Zarówno budowali „socjalizm z ludzką twarzą”, jak i dążyli do jego obalenia.

Więcej informacji: https://ecs.gda.pl/wydarzenia/studenci-w-polsce-ludowej-w-latach-1945-1989/