26 pomorskich samorządów – samorząd województwa, 3 powiaty oraz 22 gminy wspólnie opracowało memorandum w sprawie rządowego programu dla powiatu lęborskiego, wejherowskiego i puckiego w związku z planowaną budową elektrowni jądrowej. Wzywają w nim premiera Mateusza Morawieckiego do pilnego rozpoczęcia kompleksowego dialogu na temat przygotowania procesu inwestycyjnego związanego z pierwszą w Polsce elektrownią jądrową.
O przekazaniu memorandum rządowi samorządowcy poinformowali 10 maja 2023 r. podczas specjalnej konferencji prasowej w Wejherowie.
Elektrownia jądrowa na Pomorzu
Pomorskie samorządy od lat konsekwentnie i z dużą otwartością podchodziły do perspektywy nowych inwestycji energetycznych w naszym regionie. Respektują też wyłączność kompetencji Rządu RP zarówno w kształtowaniu polityki energetycznej państwa, jak i podejmowaniu decyzji w zakresie strategicznych inwestycji. Jednak z uwagi na fakt, iż budowa pierwszej elektrowni jądrowej w Polsce będzie ogromnym wyzwaniem infrastrukturalnym i logistycznym, skala tych przedsięwzięć – ich oddziaływanie, ingerencja w przestrzeń oraz wpływ na sposób funkcjonowania lokalnych społeczności – będą bezprecedensowe.
Potrzeby rządowy program strategiczny
Trwający od kilkunastu lat i planowany na kolejne minimum 12 lat proces przygotowań i budowy elektrowni jądrowej stanowi niezmiernie istotne wyzwanie dla gmin, powiatów i całego województwa. Konieczne jest zachowanie równowagi pomiędzy dotychczasową atrakcyjnością osiedleńczą czy turystyczną a przekształceniami związanymi z budową i eksploatacją siłowni.
– W celu zniwelowania negatywnych konsekwencji wynikających z trwających działań, jak również z opóźnieniami należy przyjąć Strategiczny Program Rządowy, który byłby komplementarny do planowanego przez rząd programu wsparcia finansowego tylko dla inwestycji infrastrukturalnych planowanych wprost na potrzeby elektrowni jądrowej – podkreślali samorządowcy.
Ponadto, w ramach programu byłyby koordynowane i wspierane działania związane z rozwojem i wykorzystaniem infrastruktury samorządowej, niezbędnej do funkcjonowania lokalnych społeczności w cieniu trwającej budowy elektrowni. I o takim właśnie programie mówią pomorscy samorządowcy w podpisanym memorandum.
Do trzech razy sztuka
Przekazane premierowi Mateuszowi Morawieckiemu memorandum to już trzeci tego typu dokument.
– To nasza trzecia próba zwrócenia uwagi na szereg działań w regionie, które są konieczne dla sprawnej realizacji budowy elektrowni – mówił podczas konferencji prasowej Mieczysław Struk, marszałek województwa pomorskiego.
Poprzednie memoranda zostały przekazane w 2016 i wiosną 2022 r. Niestety nie było na nie odpowiedzi.
– Do trzech razy sztuka. Dziś wspólnie przekazujemy ten dokument na ręce premiera i wzywamy Mateusza Morawieckiego do rozpoczęcia kompleksowego dialogu. Oczekujemy, że tym razem zostaniemy potraktowani poważnie – dodał marszałek.
Pod dokumentem oprócz marszałka województwa pomorskiego podpisali się wójtowie gmin: Łęczyce, Luzino, Choczewo, Linia, Wejherowo, Szemud, Gniewino, Krokowa, Kosakowo, Puck, Nowa Wieś Lęborska, Wicko, Jastarnia, prezydenci i burmistrzowie z: Rumi, Wejherowa, Redy, Pucka, Władysławowa, Helu, Łeba, Cewice, Lębork oraz starości Pucka, Wejherowa, Lęborka
Pięć działów
Działania, o których mowa w memorandum podzielono na pięć działów. Są to: dostępność drogowa, rozwój gospodarczy, edukacja i rozwój zasobów ludzkich, warunki życia i atrakcyjność osiedleńcza oraz infrastruktura elektroenergetyczna. Cześć dotycząca infrastruktury transportowej szczegółowo opisuje sieć drogową regionu i wskazuje, które trasy powinny zostać zmodernizowane lub wręcz wybudowane od podstaw. Wskazane są również niezbędne inwestycje w sieć kolejową. Z kolei w dziale poświęconemu rozwojowi gospodarczemu samorządowcy wskazują na konieczność np. stworzenia i wypromowania z otoczeniu elektrowni nowych produktów turystycznych takich jak drogi rowerowe. W memorandum zwraca się również uwagę na kwestie edukacyjne.
– Konieczny jest kompleksowy program szkoleń dla dzieci i młodzieży w zakresie energetyki jądrowej, a także włączenie samorządowych instytucji w proces podnoszenia kwalifikacji nauczycieli w tym zakresie. Trzeba też opracować i wdrożyć system edukacji i badań na poziomie akademickim, a programu studiów powinny uwzględniać zagadnienia „jądrowe” – czytamy w memorandum.
Niezmiernie ważne jest zapewnienie warunków życia oraz atrakcyjności osiedleńczej. Trzeba pamiętać, że budowa elektrowni jądrowej może wiązać się z koniecznością wysiedlenia mieszkańców.
– W ramach specjalnego funduszu kompensacyjno-odtworzeniowego należy zapewnić dedykowane środki dla społeczności lokalnej zamieszkującej w bezpośrednim sąsiedztwie inwestycji na zmianę miejsca zamieszkania – piszą w dokumencie samorządowcy.
Wreszcie niezbędna jest budowa całego systemu przesyłania energii. Nowe linie energetyczne nie powinny kolidować z rozwojem morskiej energetyki wiatrowej.
