Dziś przypada Światowy Dzień Walki z Rakiem. Sprawdziliśmy, dlaczego co roku tak dużo osób słyszy diagnozę rak. Chodzi o to, że w przypadku chorób nowotworowych, jak podkreślają lekarze, kluczową rolę odgrywa profilaktyka, zwłaszcza regularne badania, dieta i zdrowy styl życia. Niestety z dbaniem o siebie nie jest u nas dobrze.
Przypominamy, co powinniśmy robić, aby jak najdłużej cieszyć się dobrym zdrowiem.
Przede wszystkim profilaktyka
W zapobieganiu chorobom nowotworowym kluczową rolę odgrywają badania profilaktyczne. I tak na przykład w przypadku podejrzenia raka prostaty podstawowym badaniem jest PSA, nowotworów piersi – USG i mammografia, a jelita grubego – kolonoskopia. Te wszystkie badania można wykonać bezpłatnie. Specjaliści podkreślają, że większość wykrytych zmian na wczesnym etapie choroby jest wyleczalna. Jednak najważniejsza jest świadomość konieczności badań, gdyż lepiej zapobiegać niż leczyć. Równie istotne jest propagowanie prozdrowotnych zachowań i zdrowego stylu życia. Ważne są: unikanie stresu, dieta bogata w warzywa, a także obserwowanie własnego ciała i szybkie wykrywanie niepokojących objawów.
Kiedy i na jakie badania?
Onkolodzy podkreślają, że nowotwory rozwijają się latami. Dlatego tak ważne są regularne badania. Przypominamy, że profilaktycznie, tzn. kiedy nic nie dolega, powinno się wykonać m.in.:
- USG piersi – raz na rok po 30 r. ż.,
- mammografię – raz na 2 lata powyżej 40 r. ż.,
- cytologię – raz na 3 lata powyżej 25 r. ż.,
- kolonoskopię – raz na 10 lat po 40 r. ż.
- PSA – po 40 r. ż.,
- morfologię – raz na rok.
Ważne jest też raz na miesiąc samobadanie piersi i jąder, które może wykryć zmianę na wczesnym etapie.
Jakie są przyczyny chorób nowotworowych?
Na to pytanie nie ma jednoznaczniej odpowiedzi. Eksperci podkreślają, że chorobę wywołuje zespół czynników. Według specjalistów, prawie 70 proc. nowotworów złośliwych zależy od stylu życia, diety oraz czynników środowiskowych. Chodzi m.in. o sposób spędzania wolnego czasu np. brak aktywności fizycznej, nadmierną ekspozycję na promieniowanie UV, a także nałogi (np. papierosy, alkohol). Ponadto, ryzyko zachorowania na raka złośliwego zwiększają: niewłaściwa powodująca otyłość dieta, zanieczyszczenie środowiska oraz zakażenia i wirusy. Na przykład wirus HPV przenoszony drogą płciową odpowiada za wszystkie zachorowania na raka szyjki macicy, 90 proc. zachorowań na raka odbytu, 60 proc. nowotworów złośliwych raka jamy ustno-gardłowej. Dlatego też troskę o zdrowie należy promować już od najmłodszych lat.
Na jakie nowotwory chorują Pomorzanie?
Najnowsze dane pochodziły z Krajowego Rejestru Nowotworów z 2022 r. U mieszkanek naszego regionu najczęściej wykrywano raki piersi (20,9 proc.), jelita grubego (9,7 proc.) oraz trzonu macicy (8,4 proc.). Z kolei u Pomorzan diagnozowano nowotwory: gruczołu krokowego (22,1 proc.), jelita grubego (13,1 proc.) oraz oskrzeli i płuc (11,5 proc.).
Historia święta
Światowy Dzień Walki z Rakiem został ustanowiony na Szczycie Walki z Rakiem w Paryżu w 2000 r. i jest obchodzony 4 lutego. W tym dniu można wyrazić symboliczną solidarność z pacjentami onkologicznymi, ale też zadbać o zdrowie i zwiększyć świadomość dotyczącą objawów, diagnostyki i leczenia onkologicznego.
