W Polsce, jak i w wielu innych krajach, problem przemocy domowej jest wciąż niewystarczająco dostrzegany. Mimo licznych działań, skala tego zjawiska pozostaje poważnym wyzwaniem. W województwie pomorskim ten problem niestety wciąż narasta. Co roku organizowana jest kampania Tydzień Białej Wstążki, która przypomina, jak poważnym problemem jest przemoc – szczególnie ta wobec kobiet. Tradycyjnie trwa od 1 do 7 grudnia. Jej celem jest zwrócenie uwagi na konieczność reagowania i przeciwdziałania przemocy w naszym otoczeniu.
Na zakończenie tegorocznej kampanii przedstawiony został raport „Sytuacja osób doznających przemocy domowej w województwie pomorskim w 2023 roku”. Ukazuje on, jak poważny jest problem w naszym regionie. Warto zapoznać się z tymi danymi, aby lepiej zrozumieć ogrom skali przemocy występującej w domach, nieraz tych obok nas.
O raporcie
Raport przygotował dr Mateusz Rutkowski z Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego. Badanie objęło wszystkie 123 gminy województwa pomorskiego. Dane były zbierane anonimowo, głównie na podstawie informacji z Niebieskich Kart. Dzięki temu powstał pełniejszy obraz zjawiska przemocy domowej w naszym regionie i jego zróżnicowania.
Autor podkreśla, że wciąż żywe są stereotypy utrudniające walkę z przemocą. Często usprawiedliwia się akty przemocy wobec kobiet lub bagatelizuje je. Z drugiej strony, mężczyźni doświadczający przemocy ze strony kobiet nierzadko spotykają się z drwinami i brakiem zrozumienia, co sprawia, że rzadziej zgłaszają swoje doświadczenia. Raport pomaga przełamywać te krzywdzące przekonania.
Czym jest przemoc i jak wygląda w liczbach
Warto zacząć od tego czym tak właściwie jest przemoc. Z definicji zawartej w ustawie o przeciwdziałaniu przemocy domowej wynika, że przemocą nazwa się umyślne działanie lub zaniechanie, wykorzystujące przewagę sił (fizycznych, psychicznych czy też ekonomicznych), które naruszają prawa i dobra osobiste drugiej osoby, a celem jest podporządkowanie i kontrola ofiary.
Z danych Komendy Wojewódzkiej Policji w Gdańsku, które znalazły się w raporcie wynika, że w 2023 r. w województwie pomorskim wypełnionych zostało 3,4 tys. formularzy Niebieskiej Karty, co daje wynik o 10 proc. wyższy niż w roku poprzednim. Najczęściej zgłaszana była przemoc psychiczna (3663), potem fizyczna (2989), a następnie: uszkodzenia ciała (1333), inne formy przemocy (1286), przemoc ekonomiczna (644), przemoc seksualna (194), a najrzadziej – zaniedbanie (143). Trzeba podkreślić, że różne rodzaje przemocy często występują jednocześnie. Dotyczy to ponad 85 proc. przypadków.
Dane wskazują, że najczęściej ofiarami są kobiety (63,4 proc.), a stosującymi przemoc wobec drugiej osoby są mężczyźni (86,6 proc.). Patrząc na relacje między ofiarą, a sprawcą, osobą krzywdzącą najczęściej jest: żona, partnerka, mąż, partner (2754 przypadki); matka, ojciec, rodzice (542 przypadki); córka, syn (239 przypadków). Najwięcej wszczętych procedur NK w podziale na powiaty odnotowano w: Gdańsku (932), powiecie wejherowskim (517) oraz Gdyni (361).
Raport opisuje również typowy profil osoby, która doświadcza przemocy, najczęściej psychicznej. To zwykle osoba: w wieku produkcyjnym, pracująca i finansowo samodzielna, mieszkająca z partnerem/partnerką i dziećmi, w dobrym stanie zdrowia. Ten opis pokazuje, że przemoc może dotyczyć także osób i rodzin, które z zewnątrz wydają się „normalnie” funkcjonować.
Pełny dokument, w którym znajdziemy więcej dokładnych informacji dostępny jest tutaj:
„Sytuacja osób doznających przemocy domowej w województwie pomorskim w 2023 roku”
Gdzie się zgłosić po pomoc
Osoby doświadczające przemocy domowej nie są pozostawione same sobie i mają możliwość zgłoszenia krzywdy w wielu miejscach. Można zgłosić się na policję lub do prokuratury, gdzie wszczynane są odpowiednie procedury prawne, w tym procedura Niebieskiej Karty. Pomoc oferują również ośrodki pomocy społecznej, centra interwencji kryzysowej oraz powiatowe centra pomocy rodzinie, które zapewniają wsparcie psychologiczne, prawne i socjalne. Całodobową, anonimową pomoc można uzyskać także za pośrednictwem ogólnopolskich telefonów zaufania i organizacji pozarządowych specjalizujących się w pomocy ofiarom przemocy domowej.
Feminoteka tel. 888 88 33 88
Niebieska Linia tel. 800 120 002
Informator dla osób uwikłanych w przemoc w rodzinie
Zgłoszenie przemocy jest pierwszym i kluczowym krokiem do przerwania spirali krzywdy oraz uzyskania realnej pomocy.