Mimo panującej globalizacji, unifikacji i postępu technologicznego są rzeczy, które nie mogą być masowo produkowane. I takie właśnie znajdziemy u lokalnych rzemieślników. Ich wytwory czy świadczone przez nich usługi towarzyszą nam na co dzień. Co je wyróżnia? Są unikatowe, wysokiej jakości, a przede wszystkim mają duszę, bo zostały ręcznie wykonane przez człowieka.
W Urzędzie Marszałkowskim Województwa Pomorskiego 22 stycznia 2025 r. odbyła się specjalna konferencja inaugurująca Rok Pomorskiego Rzemiosła. Spotkanie było bardzo uroczyste i rozpoczęło się od wprowadzenia sztandarów prezentujących różne cechy rzemieślnicze. Przypomnijmy, że rok został ustanowiony podczas sesji Sejmiku Województwa Pomorskiego we wrześniu 2024 r.
Rok Pomorskiego Rzemiosła
Rzemiosło ma bogatą, wielowiekową historię i tradycję. Prezes Izby Rzemieślniczej Małych i Średnich Przedsiębiorstw Zbigniew Stencel przypomniał podczas uroczystości w urzędzie marszałkowskim, że pierwsze cechy rzemieślnicze powstały w XIII w., a na początku XX w. powołano izby rzemieślnicze. W 1933 r. utworzono Związek Rzemiosła Polskiego. W czerwcu 2025 r. Pomorska Izba Rzemieślnicza Małych i Średnich Przedsiębiorstw w Gdańsku będzie obchodzić 80-lecia działalności.
W konferencji inaugurującej Rok Pomorskiego Rzemiosła obok przedstawicieli cechów rzemieślniczych wzięli udział m.in. marszałek województwa pomorskiego Mieczysław Struk, wojewoda pomorska Beata Rutkiewicz, prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz. W czasie spotkania przypomniano historię rzemiosła na Pomorzu. Dyskutowano też o tym, jak promować zanikające zawody i jak przyciągać do szkół branżowych młode pokolenia.
Okazja do promocji rzemiosła i rzemieślników
Ustanowienie Roku Pomorskiego Rzemiosła to wyraz uznania dla rzemieślników i podkreślenie, że rzemiosło i jego dziedzictwo są ważne dla Pomorza. Marszałek województwa Mieczysław Struk mówił, że bardzo istotny jest wkład rzemieślników w gospodarczy, społeczny i kulturalny rozwój Pomorza. Podkreślił, że pomorskie rzemiosło jest siłą napędową lokalnej gospodarki.
– W rzemieślniczych warsztatach powstają produkty, które są symbolem naszego regionu – od ręcznie wyrabianych wyrobów jubilerskich, przez ceramikę, aż po tradycyjne produkty spożywcze. To właśnie rzemiosło, w połączeniu z naszą pomorską gościnnością, tworzą markę regionu, która przyciąga turystów i inwestorów – dodał marszałek województwa.
Co ważne, rzemieślnicze firmy konkurują na międzynarodowych rynkach. Marszałek Struk powiedział też, że wierzy, że ten rok będzie czasem wzrostu, współpracy i wspólnego świętowania wszystkiego, co rzemiosło wnosi do naszego życia.
– Pomorskie rzemiosło to skarb, który zasługuje na naszą uwagę i szacunek – powiedział Struk.
Warto dodać, że w ramach obchodów Roku Pomorskiego Rzemiosła zaplanowano wiele wydarzeń promujących pomorskich rzemieślników. W całym województwie będą m.in.: konferencje, gala, targi edukacyjne, warsztaty dla doradców zawodowych, dni rzemiosła czy festyny.
Rzemiosło przeżywa renesans
Wytwory pracy rzemieślników codziennie nas otaczają. Kupując pieczywo czy ciasta od lokalnych producentów, wiemy, że będą smakować jak w dzieciństwie. Gdy zepsuje się zegarek, biegniemy do zegarmistrza, a samochód naprawiamy u znajomego mechanika. Chcemy zmienić kolor włosów lub fryzurę, to umawiamy się na wizytę u z fryzjera. Nie sposób wymienić wszystkie zawody, z których usług korzystamy na co dzień, bo rzemieślnicy tak wrośli w nasze życie, że ich nie zauważamy. I to właśnie dowód na to, jak są nam potrzebni. Oczywiście wiele zawodów wymarło jak m.in. bednarze, ale są też nowe zawody przyszłości w rozwijających się nowoczesnych branżach jak: energetyka, ekologia czy elektromobilność. Warto dodać, że niektóre branże jak np. szkutnik, z uwagi na rozwijającą się budowę jachtów, przeżywają prawdziwy renesans. Nie można zapomnieć też o rzemiośle artystycznym. Na Pomorzu prężnie funkcjonuje branża złotniczo-jubilerska i bursztyniarska, a także stolarstwo czy kowalstwo artystyczne.
– Rzemiosło to ogromne bogactwo i różnorodność, a dzisiaj wspaniale potrafi łączyć tradycję z nowoczesnością – mówił marszałek Struk.
Starsi uczą młodych
Co ważne, rzemiosło wspiera rozwój społeczny. Chodzi zwłaszcza o międzypokoleniową współpracę i wymianę doświadczeń. Dzięki temu młodsze pokolenie uczy się zawodu od mistrzów, przekazując tradycję i pasję następnym pokoleniom. Właśnie w tym roku będzie szczególna okazja do popularyzacji tradycyjnego i nowoczesnego rzemiosła, poszerzenia wiedzy o organizacji rzemiosła i możliwości kształcenia w zawodach rzemieślniczych.
– Ważne będzie zaprezentowanie młodym ludziom zawodów rzemieślniczych jako atrakcyjnej ścieżki rozwoju kariery zawodowej, gdzie można realizować pasje, talenty i zainteresowania – mówiła dyrektorka Pomorskich Szkół Rzemiosła im. Wiesława Szajdy w Gdańsku Beata Wierzba.
Natomiast Marszałek Struk zaznaczył też, że wspierając rzemiosło, inwestujemy nie tylko w dziedzictwo, ale i w przyszłość.
Wsparcie szkół zawodowych
Warto też przypomnieć, że samorząd województwa pomorskiego wspiera rozwój szkolnictwa zawodowego. W ramach RPO na szkolnictwo zawodowe przeznaczono ponad 380 mln zł – najwięcej środków finansowych spośród wszystkich regionów. Jak mówił dyrektor Departamentu Edukacji Adam Krawiec: „ze wsparcia skorzystało ponad 24 tys. uczniów oraz 900 nauczycieli”. Promowano m.in. takie zawody jak technik grafiki i poligrafii cyfrowej. Wspierano też branżę budowlaną w takich zawodach jak: murarz-tynkarz, ślusarz, dekarz, monter sieci instalacyjno-wentylacyjnych) i meblarstwo (stolarz i tapicer). Natomiast do 2027 r. będzie wydane 314 mln zł.
– Zgodnie z założeniami ze wsparcia skorzysta ponad 25 tys. uczniów oraz 1000 nauczycieli – dodał Krawiec.
Chodzi głównie o rozwój branży teleinformatycznej (takie zawody jak technik informatyk i technik programista), elektroenergetyczną (elektryk), budowlaną (dekarz, monter sieci i instalacji sanitarnych, betoniarz – zbrojarz, cieśla, monter konstrukcji budowlanych, monter zabudowy i robót wykończeniowych w budownictwie, murarz – tynkarz, ślusarz) oraz drzewną (stolarz).
