Pomorskie Biuro Planowania Regionalnego, we współpracy z pracownikami Pomorskiego Zespołu Parków Krajobrazowych, opracowało dokumentację projektową dotyczącą powiększenia Parku Krajobrazowego „Mierzeja Wiślana” o pozostałą – zachodnią część Mierzei Wiślanej oraz strefę wybrzeża Zalewu Wiślanego na obszarze gmin Stegna i Sztutowo wraz z fragmentem Żuław Wiślanych na terenie gminy Sztutowo. Wskazany do powiększenia obszar cechuje się niezwykle ciekawym krajobrazem, ładem przestrzennym, walorami przyrodniczymi i dużym potencjałem turystycznym. Projekt uchwały Sejmiku Województwa Pomorskiego w tej sprawie przewidywał powołanie Parku Krajobrazowego Mierzei i Żuław Wiślanych, w miejsce dotychczas istniejącego Parku Krajobrazowego „Mierzeja Wiślana”. Powierzchnia dotychczasowej otuliny parku krajobrazowego pozostawałaby bez zmian.

Celem powiększenia parku miała być ochrona walorów przyrodniczych i krajobrazowych, przede wszystkim dla potrzeb rozwijania funkcji turystycznych i stworzenia obszaru mogącego promować region mierzejowo-nadzalewowy. Do minimum ograniczone zostały też zakazy obowiązujące na projektowanym obszarze, umożliwiając pozostawanie całości gruntów w dotychczasowym użytkowaniu rolno-leśnym – np. strefy zakazu zabudowy w sąsiedztwie naturalnych cieków i zbiorników wodnych, ograniczono do zaledwie 15 m – biorąc pod uwagę rzeczywiste uwarunkowania środowiskowe i tradycję zabudowy na obszarze Żuław Wiślanych. Powiększenie Parku miało też umożliwić szersze działanie służb parku krajobrazowego, które dotychczas, w zgodnej współpracy z władzami i mieszkańcami gmin, wspierały działania w zakresie ochrony środowiska, w granicach otuliny parku.

Koncepcja powiększenia Parku została medialnie zestawiona z prowadzoną już inwestycją pn. przekop Mierzei Wiślanej, którego realizacja odbywa się w granicach dotychczas istniejącego, już od 34 lat, parku krajobrazowego – powołanego jeszcze na mocy Uchwały Nr VI/51/85 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Elblągu. Mimo wstępnie pozytywnych opinii rad gmin, ostatecznie powiększeniu Parku przeciwstawili się mieszkańcy gminy Sztutowo, a projekt uchwały w tej sprawie został nieuzgodniony przez Radę Gminy Sztutowo. Przeciwko powiększeniu Parku wypowiedział się także Regionalny Dyrektor Lasów Państwowych w Gdańsku, zarzucając Samorządowi Województwa Pomorskiego zbyteczne działania w zakresie ochrony przyrody, obejmujące lasy gospodarcze pozostające w zarządzie Państwowego Gospodarstwa Leśnego „Lasy Państwowe” i występując przeciw ustawowym uprawnieniom samorządu województwa do stanowienia form ochrony przyrody.

Kwestionowanie przez Dyrektora RDLP w Gdańsku działań Samorządu Województwa Pomorskiego zmierzających do powiększenia Parku stoi w sprzeczności z dotychczasową akceptacją RDLP w Gdańsku i podległych mu nadleśnictw dla tej idei. Należy zwrócić uwagę, iż działania w zakresie powiększenia Parku Krajobrazowego Mierzei Wiślanej zostały określone w treści i przedstawione na rysunkach w Planie zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego 2030 i stanowiącym jego część Planie zagospodarowania przestrzennego obszaru metropolitalnego Gdańsk – Gdynia – Sopot 2030 przyjętych uchwałą Nr 318/XXX/16 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 29 grudnia 2016 roku (opublikowane w Dzienniku Urzędowym Województwa Pomorskiego Nr 2017, poz. 603). Oba plany były przedmiotem szerokich konsultacji społecznych, opiniowania i uzgodnień m.in. ze strony organów centralnych, w tym ministerstwa. Na wniosek Dyrektora RDLP w Gdańsku w dniu 26 kwietnia 2016 r. w siedzibie Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Gdańsku odbyły się konsultacje dla pracowników nadleśnictw RDLP w Gdańsku oraz nadleśnictw RDLP w Toruniu, RDLP w Szczecinku i RDLP w Olsztynie administrujących lasami w granicach województwa pomorskiego. W trakcie prezentacji projektów dokumentów były przedstawiane m.in. zagadnienia proponowanych do utworzenia nowych parków krajobrazowych i powiększenia istniejących, w tym Parku Krajobrazowego Mierzei Wiślanej. Żaden z uczestników tych konsultacji (ok. 60 osób), ale też poszczególne RDLP czy nadleśnictwa w pisemnych uwagach nie negowały potrzeby podejmowania tego typu działań. W tym miejscu podkreślić należy, także brak jakiejkolwiek krytycznej uwagi w tym zakresie ze strony organów centralnych, w tym Ministra Środowiska czy Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Gdańsku. Przedyskutowane w toku konsultacji społecznych i uchwalone ww. dokumenty planistyczne są podstawą działań strategicznych, inwestycyjnych i ochronnych podejmowanych przez Samorząd Województwa Pomorskiego, stąd ich negowanie na obecnym etapie prowadzonych działań realizacyjnych stoi w jawnej sprzeczności z dokonanymi odpowiednimi uzgodnieniami i opiniami wyrażanymi przez rożne organy, instytucje i gremia, w tym RDLP w Gdańsku na etapie konsultacji społecznych ww. dokumentów. Podkreślić należy również fakt, że do dnia dzisiejszego nie wystąpiły żadne istotne zmiany uwarunkowań dla zaniechania działań w zakresie powiększenia Parku Krajobrazowego Mierzei Wiślanej. Wpisują się one w szerszy kontekst działań SWP prowadzonych w celu realizacji polityki przestrzennej województwa w zakresie kształtowania spójności osnowy ekologicznej regionu kształtowanej w oparciu o system płatów i korytarzy ekologicznych. Elementami składowymi tej osnowy są poszczególne wielkopowierzchniowe formy ochrony przyrody (parki narodowe, parki krajobrazowe i obszary chronionego krajobrazu), dla których akty stanowiące są szczególnym instrumentem regulacji w sferze gospodarki przestrzennej oraz ochrony wartości przyrodniczych, krajobrazowych i kulturowych na tych obszarach.   

Najbardziej niezrozumiałe stanowisko w kwestii powiększenia Parku zajęła Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Gdańsku, stanowiąca organ niezespolonej administracji rządowej, którego podstawowym celem działania jest ochrona zasobów przyrodniczych i krajobrazowych. RDOŚ odmówił uzgodnienia projektu uchwały, uzasadniając to negatywną opinią mieszkańców gminy Sztutowo, nałożeniem na gminę nowych obowiązków (sic !) i odmową uzgodnienia projektu uchwały w sprawie Parku przez inny organ (w tym wypadku Radę Gminy Sztutowo). To dość nietypowa sytuacja, że organ, który sam ma kompetencje w zakresie stanowienia nowych obszarów chronionych i chętnie z tego uprawnienia korzysta, wprowadzając bardziej restrykcyjne obostrzenia w zakresie takich obszarów, nagle za podstawową i w zasadzie jedyną przesłankę do odmowy bierze pod uwagę stanowisko innego organu. Urząd Marszałkowski Województw Pomorskiego złożył do Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska zażalenie na postanowienie Dyrektora RDOŚ w tej sprawie.

Poniżej zamieszczamy zdjęcia dokumentujące walory przyrodniczo-krajobrazowe projektowanego obszaru.