Na początku 1920 r. wojska dowodzone przez gen. Józefa Hallera przyłączyły Pomorze do odradzającego się po zaborach państwa polskiego. Uroczystości rocznicowe upamiętniające to wydarzenie odbędą się m.in. w Gniewie, Pelplinie, Kościerzynie, Starogardzie Gdańskim oraz Tczewie.
Odezwa do mieszkańców Pomorza
Mieszkańcy Pomorza! Po blisko 150 latach niewoli nadeszła chwila wyzwolenia. Wkraczające Wojska Polskie dokonują przyłączenia tych ziem do Państwa Polskiego. Jako wódz Armji, której przypadło w udziale szczęście dokonania tego uroczystego, historycznego aktu – witam Was przepełnionem radością sercem. Odwieczne dziedzictwo Piastów i Jagiellonów, kolebka Kopernika, wraca znowu do swojej Macierzy. Przed 600 laty wydarte królowi Władysławowi Łokietkowi przez Zakon Krzyżacki, po zwycięstwach na polach Grunwaldu, Tannenbergu i wiekopomnych walkach Kazimierza Jagiellończyka zakończonych pokojem w Toruniu z Polską znowu złączone – dzieliło z nią czasy najwyższej chwały i świetności złotego wieku Polski, aż do czasów zbrodniczego rozbioru naszego Państwa. Dzisiaj wraca do swojej Ojczyzny dzięki zwycięstwu najszczytniejszych haseł postępu i sprawiedliwości dziejowej, reprezentowanych przez bohaterskie Armje i szlachetne ludy Sprzymierzonych Mocarstw Zachodu z nami zaprzyjaźnione, dzięki bohaterskim wysiłkom naszego żołnierza, który od lat tylu, na wszystkich polach bitew, na obcych nawet ziemiach, od słonecznych Włoch do brzegów Morza Białego krew swoją za wolność, całość i niepodległość Ojczyzny przelewał. Przed Wami dzisiaj otwiera się epoka nowego życia i świetności – nowego wieku złotego Zygmuntów i Batorych, kiedy Wisła i nasze morze staną się znowu łącznikiem Polski z całym światem. Cała Polska w tym dniu radosnym oddaje hołd mieszkańcom tej ziemi za ich niezłomność, hart ducha, wielkie cnoty obywatelskie, wytrwałość w twardej narodowej służbie. W najcięższych czasach panowania siły nad prawem nie zwątpiliście nigdy w nieśmiertelność Narodu. Dzień dzisiejszy jest dla Was najwyższą za to nagrodą. Młodzieży polska Pomorza! Nie danem Ci było dotąd służyć w szeregach Armji narodowej, dzisiaj nadchodzi pora czynu, więc wzywam do szeregów bohaterskich Wojska Polskiego, które ma strzedz potęgi i świetności Najjaśniejszej Rzeczypospolitej. Odezwa Naczelnika Państwa wzywa do pracy wszystkich obywateli Państwa Polskiego, stojąc na gruncie tradycyjnej polskiej tolerancji bez względu na narodowość i religię. Jestem przekonany, że wszyscy na to wezwanie odpowiecie wytężoną pracą dla dobra Państwa i tych ziem, że spełnicie wszystkie obowiązki, jako obywatele tego Państwa, że wszędzie, zawsze okażecie należny posłuch władzom państwowym polskim. W radości i szczęściu dnia dzisiejszego zjednoczymy się wszyscy w pracy dla Państwa Polskiego, jednością i pracą potężni. Dowódca Frontu Pomorskiego Toruń, 21 stycznia 1920 roku. |
* * *
Gniew
Obchody 98. rocznicy powrotu Gniewu do macierzy odbędą się w piątek, 26 stycznia 2018 r. o godz. 10.45 na pl. Grunwaldzkim. W programie inscenizacji historycznej m.in.: przejęcie władzy w mieście przez Polską Straż Ludową, pieśni i wiersze patriotyczne, wkroczenie wojsk gen. Józefa Hallera do Gniewu oraz pokaz konnej musztry wojskowej. Dla wszystkich uczestników uroczystości przygotowana zostanie żołnierska strawa.
* * *
Pelplin
Również w piątek, 26 stycznia 2018 r. odbędzie się inscenizacja historyczna przypominająca o 98. rocznicy powrotu Pelplina do wolnej Polski. W programie m.in. agitujący żołnierze pruscy, wkroczenie Błękitnej Armii do Pelplina i przyjazd gen. Józefa Hallera, uroczysta defilada ulicami miasta, przegonienie Prusaków przez Błękitną Armię oraz 2. Pułk Szwoleżerów Rokitniańskich, a na zakończenie wspólna biesiada.
- godz. 8.00-11.00 – żołnierze pruscy na ulicach miasta – Prusacy agitują młodzież w pelplińskich szkołach oraz mieszkańców Pelplina
- godz. 8.00-10.00 – żołnierze armii gen. Józefa Hallera w Pelplinie – halerczycy, jako odpowiedź na działania pruskie, rozpoczynają agitację w szkołach z terenu gminy i zapowiadają przybycie generała
- godz. 10.00 – wkroczenie do Pelplina Błękitnej Armii gen. Józefa Hallera – halerczycy rozpoczynają działania agitacyjne na terenie Pelplina
- godz. 11.20 – odezwa do mieszkańców Pelplina przed dworcem PKP
- godz. 11.35 – przyjazd pociągiem gen. Józefa Hallera – przywitanie generała przed dworcem PKP i odśpiewanie hymnu narodowego
- godz. 11.45 – uroczysta defilada ulicami miasta
- godz. 12.00 – przybycie gen. Józefa Hallera przed bazylikę katedralną w Pelplinie – koncert organowy i przemowa generała w katedrze
- godz. 12.20 – inscenizacja przed Collegium Marianum – symboliczne przegonienie żołnierzy pruskich przez 2. Pułk Szwoleżerów Rokitniańskich oraz Błękitną Armię gen. Józefa Hallera
- godz. 12.30 – wspólne biesiadowanie przy Collegium Marianum
- godz. 13.00 – zakończenie
* * *
Kościerzyna
98. rocznica wkroczenia wojsk polskich do Kościerzyny obchodzona będzie w niedzielę, 28 stycznia 2018 r. Uroczystości rozpoczną się o godz. 12.30 mszą św. z udziałem pocztów sztandarowych w kościele Świętej Trójcy. Następnie odbędzie się przemarsz ulicami 31 stycznia 1920 r. i 8 Marca, rondem Marszałka Józefa Piłsudskiego oraz ulicą Długą, zakończony o godz. 14.00 powitaniem szwoleżerów na kościerskim rynku. Po odśpiewaniu hymnu państwowego rozpocznie się część oficjalna. Jak co roku będzie można podziwiać pokazy szwoleżerów, skosztować wojskowej grochówki oraz wziąć udział w organizowanym przez harcerzy Mini Rajdzie Kaszubskim.
- godz. 12.30 – msza św. w Sanktuarium Matki Bożej Kościerskiej Królowej Rodzin
- godz. 13.50 – wjazd 2. Pułku Szwoleżerów Rokitniańskich
- godz. 14.00 – uroczystości na Rynku
- godz. 14.05 – wręczenie pamiątkowych odznaczeń przez Zarząd Związku Piłsudczyków RP
- godz. 14.20 – pamiątkowe zdjęcie
- godz. 14.25 – koncert orkiestry Wojska Polskiego i pokazy szwoleżerów, złożenie kwiatów przez delegacje w miejscach pamięci oraz rozpoczęcie IX Mini Rajdu Kaszubskiego
Uroczystości rocznicowe odbędą się także w Wielkim Klinczu.
- godz. 10.30 – msza św. w kościele Świętej Rodziny w Wielkim Klinczu
- godz. 11.30 – przywitanie 2. Pułku Szwoleżerów Rokitniańskich przy kościele
- godz. 11.45 – uroczysty korowód pod salę wiejską w Wielkim Klinczu
- godz. 12.00 – wręczenie pamiątkowych odznaczeń przez Zarząd Związku Piłsudczyków RP
- godz. 12.10 – pokazy szwoleżerów
- godz. 12.30 – rozpoczęcie VIII Rajdu Patriotycznego
* * *
Starogard Gdański
Uroczystości upamiętniające 98. rocznicę powrotu Starogardu Gdańskiego do macierzy odbędą się w poniedziałek, 29 stycznia 2018 r. O godz. 9.20 ich uczestnicy zbiorą się przy Pomniku Niepodległości na ul. Paderewskiego. Następnie wygłoszone zostaną okolicznościowe wystąpienia, po których złożone zostaną kwiaty. Zaraz potem zgromadzeni przemaszerują do kościoła św. Mateusza, gdzie o godz. 10.00 odprawiona zostanie msza św. w intencji miasta i jego mieszkańców.
- godz. 9.20 – zbiórka uczestników uroczystości i pocztów sztandarowych przy Pomniku Niepodległości
- godz. 9.30 – okolicznościowe wystąpienia i złożenie kwiatów
- godz. 10:00 – msza św. w intencji miasta i jego mieszkańców w kościele św. Mateusza
Tego dnia tradycyjnie odbędzie się również wręczenie Wierzyczanek – nagród prezydenta Starogardu Gdańskiego za osiągnięcia w 2017 roku w dziedzinach: kultury, gospodarki oraz inicjatyw społecznych.
* * *
Tczew
Od 1992 r., na pamiątkę wkroczenia wojsk gen. Józefa Hallera do miasta 30 stycznia obchodzony jest jako Dzień Tczewa. Z tej okazji odprawiona zostanie msza św. w intencji mieszkańców oraz odbędzie się uroczysta sesja rady miejskiej.
- godz. 16.00 – uroczysta msza św. w intencji mieszkańców Tczewa w kościele Podwyższenia Krzyża Świętego
- godz. 17.00 – uroczysta sesja rady miejskiej w Centrum Kultury i Sztuki, wręczenie nagrody Tczewianin Roku 2017 oraz koncert oratorium „Panie powstrzymaj głos ostatniego dzwonu. Msza powszechna o pokój”
Tego dnia prezydent Tczewa tradycyjnie wysyła życzenia urodzinowe wszystkim mieszkańcom urodzonym 30 stycznia. W tym roku najstarsza jubilatka 30 stycznia skończy 90 lat, a najmłodsza – 3 lata.