Przez wiele pokoleń kwestia przyczyn rozbiorów, ich skutków i odpowiedzialności za nie była centralnym punktem polskiej myśli politycznej. Na równi z pytaniem o to, w jaki sposób niepodległość odzyskać.

– Tymczasem współcześnie temat ten niemal całkowicie zniknął z debaty publicznej! A przecież zagarnięcie Pomorza Nadwiślańskiego już w 1772 r. miało ogromne znaczenie dla naszego regionu. Choćby dlatego, że „ominęły” nas reformy polskiego oświecenia, dzieło Komisji Edukacji Narodowej, Konstytucja 3 Maja itd. Znaleźliśmy się znacznie wcześniej niż inne części ziem polskich w nowym porządku prawnym i politycznym, w sytuacji ostrego drenażu ekonomicznego ze strony władz pruskich, w obliczu odmiennej polityki wyznaniowej oraz rosnącej militaryzacji życia społecznego – mówi prof. Cezary Obracht-Prondzyński, prezes Instytutu Kaszubskiego w Gdańsku

O tym wszystkim 12 grudnia 2022 r. w sali Niebo polskie rozmawiali wybitni naukowcy:

  • prof. Józef Borzyszkowski – historyk Pomorza i Polski XIX i XX w., członek-korespondent Polskiej Akademii Umiejętności, Honorowy Prezes Instytutu Kaszubskiego, autor i redaktor kilkudziesięciu książek oraz setek artykułów naukowych i popularyzatorskich,
  • prof. Miloš Řezník – czeski historyk, dyrektor Niemieckiego Instytutu Historycznego w Warszawie, zajmuje się historią Europy Środkowo-Wschodniej w XVIII-XX w., regionalizmem, nacjonalizmem i pamięcią historyczną, autor kilkuset artykułów oraz kilkunastu książek, m.in. „Pomoří mezi Polskem a Pruskem. Patriotismus a identity v Královském Prusku v době dělení Polska” .

Spotkanie dyskusyjne prowadził prof. Cezary Obracht-Prondzyński. Gościem specjalnym tego wydarzenia był marszałek województwa pomorskiego Mieczysław Struk.