AKTUALIZACJA 24.11

Kaszubskie dyktando „Piszã pò kaszëbskù – królewiónka w pałacu” organizowane jest od 2002 roku. Idea konkursu zrodziła się w środowisku nauczycieli Kaszubskiego Liceum Ogólnokształcącego w Brusach. Samorząd Województwa Pomorskiego jest partnerem tego wydarzenia.

Jak to było w tym roku?

Konkurs rozegrany byłw dwóch etapach, eliminacje i finał odbyłyą się tego samego dnia. W tym roku zgłosiło się prawie stu osiemdziesięciu uczestników, w tym dwoje uczniów pochodzących z Ukrainy. Do finału jurorzy dopuścili 65 osób . Regulamin przewiduje sześć kategorii, w których można zdobyć tytuł méstra, czyli mistrza, a główne kryterium stanowi wiek. Najmłodsi, czyli uczniowie klas II i III szkół podstawowych, walczą o tytuł  môłégò mésterka kaszëbsczégò pisënkù, co można przetłumaczyć jako „mały mistrzyk pisowni kaszubskiej”. Kolejne kategorie to strzédny mésterk i po prostu mésterk, co oznacza „średniego mistrzyka” i „mistrzyka”, a tytuły te mogą zdobyć, odpowiednio uczniowie klas IV-VI i VII-VIII. Méster i wiôldżi méster kaszëbsczégò pisënkù (mistrz i wielki mistrz) to kategorie dla uczniów szkół ponadpodstawowych oraz dla dorosłych, a profesjonaliści tacy jak nauczyciele i dziennikarze mogą zdobyć tytuł warkòwégò méstra, to jest mistrza zawodowego. Tegoroczne materiały konkursowe oparte były na twórczości Jerzego Sampa, bądź na tekstach do niej nawiązujących. Zwycięzcy odebrali nagrody w godzinach popołudniowych, zaś galę uświetni występ zespołu Bùten szëkù oraz Weroniki Korthals i Norda Kids.

Poznaj listę laureatów

Uczniowie klas II i III szkół podstawowych

  • Môłi mésterk kaszëbsczégò pisënkù – Malwina Kropidłowska
  • II miejsce – Kacper Samolewski
  • III miejsce – Daria Jeleń

Wyróżnienia otrzymały Maja Brzeska oraz Marta Owśnicka.

Uczniowie klas IV-VI szkół podstawowych

  • Strzédny mésterk kaszëbsczégò pisënkù – Joanna Kossak Główczeska
  • II miejsce – Jadwiga Bobkowska
  • III miejsce – Michalina Kropidłowska

Wyróżnienia odebrały Julianna Mysakowska i Ksenia Zaborowska.

Uczniowie klas VII i VIII szkół podstawowych

  • Mésterk kaszëbsczégò pisënkù – Mikołaj Drewczyński
  • II miejsce – Natalia Świątek-Brzezińska
  • III miejsce – Łucja Siedlecka

Osoby wyróżnione przez jury to Michalina Marcińska i Filip Czaja.

Uczniowie szkół ponadpodstawowych

  • Méster kaszëbsczégò pisënkù – Witosława Dziemińska
  • II miejsce – Michalina Stenka
  • III miejsce – Antonina Rolbiecka

W tej kategorii jurorzy wyróżnili Zofię Drewczyńską i Klarę Stanek.

Dorośli

  • Wiôldżi méster kaszëbsczégò pisënkù –  Iwo Miśkowiak
  • II miejsce – Paweł Stoltmann
  • III miejsce – Aniela Makurat

Wyróżnienia zdobyli Rafał Gołąbek i Adam Szmaglik.

Zawodowi użytkownicy języka kaszubskiego

  • Warkòwi méster kaszëbsczégò pisënkù – Karol Krefta
  • II miejsce – Magdalena Bobkowska
  • III miejsce – Hubert Sylwester Szyrk

Wyróżnienia trafiły do Piotra Kowalewskiego i Olgi Kuklińskiej.

O co chodzi z królewionką w pałacu?

Tytuł wydarzenia nawiązuje do klasycznego utworu literatury kaszubskiej, jakim jest „Życie i przygody Remusa”. Królewiónka to po kaszubsku królewna, a we wspomnianym utworze jest ona symbolem języka kaszubskiego. Natomiast jej powrót do zamku, czy do pałacu, można odczytać jako oddanie kaszubszczyźnie należnego szacunku i zapewnienie, że nadal będzie żywa. Według ostatniego spisu, 87 tys. ludzi używa kaszubszczyzny w kontaktach z domownikami. Nie ma jednak dokładnych danych, ilu z nich posługuje się kaszubszczyzną w piśmie. Jako że język kaszubski jest nauczany w szkołach od niezbyt dawna, dobra znajomość kaszubskiej ortografii jest nadal rzadką umiejętnością. Jasno więc widać, że kaszubskie dyktando ma swoją misję do spełnienia, a jego rola w popularyzacji wiedzy i umiejętności językowych jest nieoceniona.

Najwyższa liga

Wśród ludzi piszących dyktando są nie tylko ci, którzy walczą o tytuł mistrza. Udział biorą też tacy, którzy są zwyczajnie ciekawi swoich umiejętności pisania po kaszubsku ze słuchu. Bywało tak, że kaszubskie dyktando pisali ludzie, którzy nie mieli znaczącego doświadczenia z kaszubskim, ale przez swój udział chcieli podkreślić, że sprawa jest dla nich ważna. Z drugiej strony, są też ci najlepsi z najlepszych. Co pięć lat zwycięzcy pięciu poprzednich edycji stają do rywalizacji o tytuł arcymistrza kaszubskiej pisowni, czyli arcyméstra kaszëbczégò pisënkù. Dotychczas to wyróżnienie zdobyli Iwona Makurat (2007), Eugeniusz Pryczkowski (2012), Elżbieta Bugajna (2017) i Dariusz Majkowski (2022).