Truskawki pod różnymi postaciami – na słodko i wytrawnie, w ciastach i jako dodatek do mięsa, w kobiałkach i słoikach, do zjedzenia na miejscu i na wynos. Truskawkobranie czas zacząć! Największa impreza plenerowa na Kaszubach na terenie Centrum Sportów Wodnych i Promocji w Brodnicy Górnej odbędzie się w sobotę, 2 lipca.
Nie tylko aromatyczne i smaczne owoce zachęcają do odwiedzin Złotej Góry. Kartuskie Centrum Kulturalne przygotowało moc atrakcji, m.in. festyn ludowy, jarmark, atrakcje dla najmłodszych. Wieczorem królować będzie muzyka w różnych stylach. Dzień wcześniej, 1 lipca o godz. 19, na Złotej Górze na odwiedzających czeka niespodzianka – niesamowity występ Państwowego Zespołu Ludowego Pieśni i Tańca „Mazowsze”, na który wstęp jest wolny.
Nie tylko muzyka
Na odwiedzających czekają stoiska z regionalną żywnością i rękodziełem, a oprócz degustacji i sprzedaży truskawek, będzie można nabyć swojskie wędliny, sery, miody, pierogi i ciasta przygotowane przez panie z kół gospodyń wiejskich. Regionalny Zespół Pieśni i Tańca Kaszuby rozpocznie część muzyczną festynu. Na dzieci czeka spektakl teatru Qfer, ale nie tylko. Atrakcją, jak zawsze będzie lunapark. Muzyczne akcenty to prezentacje Młodzieżowej Orkiestry Dętej Łapalice, The The Moneymaker$ i Juli. Koncertową część festynu zakończą Poparzeni Kawą Trzy.
Konkursy
Nie zabraknie też konkursów. Podczas pikniku z produktem polskim odbędzie się bitwa regionów – ciekawe, kto zwycięży? Podczas konkursu kulinarnego zostanie wybrana najlepsza potrawa kaszubska z truskawką. Sprzedawcy truskawek muszą zadbać o estetykę swoich stoisk i pomyśleć, jak i czym przyciągnąć uwagę kupujących. Komisja konkursowa wybierze najładniejsze stoisko truskawkowe.
Truskawka kaszubska – kaszëbskô malëna
Ich smak jest niepowtarzalny. Jak je jeść? Tradycyjnie – z cukrem i śmietaną? A może wytrawnie lub jako dodatek do serów czy mięsa? Każda możliwość jest dobra, bo rozpoczyna się truskawkowe szaleństwo. Truskawkami kaszubskimi można się cieszyć od przełomu czerwca i lipca. Truskawka kaszubska – kaszëbskô malëna – została wpisana 3 stycznia 2008 r. na listę produktów tradycyjnych w kategorii Warzywa i owoce w województwie pomorskim. Ze względu na warunki dojrzewania, truskawkę kaszubską odróżnia od uprawianych w innych regionach większy poziom cukru w owocach. Wśród odmian występujących w Polsce, truskawka kaszubska jest czymś szczególnym – jest wyjątkowo soczysta i aromatyczna. Wpływ na to ma specyficzny mikroklimat Pojezierza Kaszubskiego – chłodne noce i upalne dni, czyli znaczne dobowe wahania temperatury. Owoce nadają się do szybkiego spożycia lub przetworów. Nie można ich z powodzeniem przewozić na większe odległości. Truskawka kaszubska ma swoje odmiany. Najpopularniejsze to: honeoye, senga sengana, elsanta.
A jakie były początki? Truskawka o niepopularnej politycznie obecnie nazwie murzynka, niezwykle soczysta i słodka, z lekkim posmakiem kwaskowatości, przez lata była ulubionym owocem mieszkańców Kaszub i Pomorza. Rozwój i modernizacja rolnictwa sprawiły, że została wyparta z powszechnej uprawy i zastąpiona odmianami, które wg naukowców i urzędników, miały być lepsze. Dzisiaj spotkać ją można wyłącznie lokalnie w ogródkach jako relikt dawnych upraw, a to ona stała się wzorcem nowej truskawki kaszubskiej.
Gdzie rośnie?
Najwięcej truskawek kaszubskich sadzą plantatorzy z okolic Chmielna, Sierakowic i Stężycy. To tutaj, ponad 100 lat temu, powstały pierwsze uprawy. Pierwsza plantacja założona została na początku XX w. w gminie Sierakowice przez Helenę Gruchałową. Ogromną rolę w propagowaniu truskawki odegrał też ksiądz Anastazy Sadowski, proboszcz w Wygodzie Łączyńskiej. Chmielno może poszczycić się mianem jednej z najbardziej truskawkowych gmin w Polsce. Wiele prowadzonych tu upraw posiada certyfikaty plantacji truskawki kaszubskiej.
Chronione Oznaczenie Geograficzne
Truskawka posiada dość zmienny kształt: kulisto-stożkowaty lub kulisto-nerkowaty. Przekrój podłużny ma kształt sercowaty, poprzeczny – okrągły. Pierwsze owoce są duże lub średnie. Barwa skórki owocu jest ciemnoczerwona wyrównana na całej powierzchni, lekko błyszcząca, natomiast po przekrojeniu intensywnie czerwona. Owoce są jędrne, lekko twardawe, a zarazem soczyste. Pokryte są jedwabistą, bardzo cienką skórką, na której widoczne i wyczuwalne są pestki.
Truskawka kaszubska lub kaszëbskô malëna jest wpisana do europejskiego systemu nazw i oznaczeń geograficznych. Rozporządzeniem Komisji Europejskiej (WE) nr 1155/2009 z 27 listopada 2009 r. nazwę produktu zarejestrowano jako Chronione Oznaczenie Geograficzne. Produkt jest zgłoszony do europejskiego systemu nazw i oznaczeń geograficznych, który jest też produktem tradycyjnym województwa pomorskiego.
Jak sprawdzić pochodzenie owoców?
Od 27 listopada 2009 r. truskawką kaszubską może być nazwany owoc określonych odmian, wyhodowany na określonym obszarze uprawowym przy zastosowaniu ściśle określonych metod zapewniających najwyższą jakość produktu, a także podlegający ścisłemu monitoringowi w procesie produkcji. Sprzedawca powinien powiedzieć kupującemu, kiedy i gdzie dana partia owoców została zebrana. Nie obawiajmy się pytać sprzedawców o pochodzenie owoców. Możemy poprosić o kopię certyfikatu i numer partii. Mamy do tego prawo. Warto to zrobić, gdy truskawki są jasne, mało soczyste, twarde lub zapiaszczone. Truskawka kaszubska powinna mieć intensywną czerwoną barwę bez przebarwień, a owoce soczyste i niezwykle aromatyczne, słodkie w smaku.
Weryfikacji gospodarstwa, które wskazywane jest jako dostawca truskawek kaszubskich, można dokonać wchodząc na stronę Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolnych – Wykaz producentów ChNP ChOG GTS, na stronie 84, poz. 21, znajduje się lista producentów wraz z numerami ich certyfikatów, które można porównać z etykietami na koszyczkach, które kupujemy. Za używanie chronionej nazwy bez posiadania odpowiednich certyfikatów grożą kary.
Fot. mat. prasowe Kartuskiego Centrum Kultury
