Połączone obchody 44. rocznicy podpisania porozumień gdańskich oraz 85. rocznicy wybuchu II wojny światowej rozpoczną się w piątek, 30 sierpnia 2024 r. i potrwają trzy dni. Główne uroczystości tradycyjnie odbędą się na Placu Solidarności, w siedzibie ECS oraz przed pomnikiem Obrońców Wybrzeża na Westerplatte.
W Gdańsku dwie rocznice: Sierpnia ’80 oraz wybuchu II wojny światowej od wielu lat łączone są pod nazwą Święta Solidarności i Wolności.
– Z jednej strony, Gdańsk to szczególne miejsce, gdzie rozpoczęła się II wojna światowa, która pochłonęła miliony istnień ludzkich. Ale także tutaj, w Stoczni Gdańskiej rozpoczął się początek demontażu systemu komunistycznego – mówi Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska.
Łączenie obu rocznic ma jeszcze jedno ważne znaczenie.
– Staramy się pokazywać, że szczepionką i odpornością na wojnę jest demokracja, dialog, aktywność społeczna oraz budowanie społeczeństwa obywatelskiego – podkreśla prezydent Gdańska.
Zjednoczone stany solidarności
W piątek, 30 sierpnia o godz. 20.00 w Europejskim Centrum Solidarności rozpocznie się gala wręczenia nagród Medal Wolności Słowa.
Tradycyjnie w sobotę, 31 sierpnia o godz. 12.00 odbędzie się tradycyjny rytuał otwarcia historycznej Bramy nr 2 Stoczni Gdańskiej z udziałem bohaterów Sierpnia ’80 i sygnatariuszy porozumień gdańskich. Swój udział w wydarzeniu zapowiedzieli też m.in. Danuta Wałęsa, ministra kultury i dziedzictwa narodowego Hanna Wróblewska, marszałek województwa pomorskiego Mieczysław Struk, prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz oraz dyrektor ECS Basil Kerski.
W tym roku temu wydarzeniu towarzyszyć będzie spektakl teatru tańca „Zjednoczone stany solidarności” w reżyserii Agnieszki Jachym. Pod jej okiem tancerki i tancerze oraz muzycy młodego pokolenia wyrażą, czym jest dla nich wolność i oddadzą hołd wszystkim tym, którzy przyczynili się do zmian ustrojowych w Polsce.
Tego dnia w ECS zorganizowane zostaną debaty związane z 10. rocznicą otwarcia siedziby ECS, subiektywne spacery po wystawie stałej ECS oraz inauguracja trzeciej edycji projektu Latający Uniwersytet Praw Człowieka.
Ponadto, o godz. 13.00 na skwerze u zbiegu ulic Świętojańskiej i Minogi nastąpi odsłonięcie pomnika Lecha Bądkowskiego upamiętniający pisarza, sygnatariusza porozumień gdańskich, pierwszego rzecznika prasowego NSZZ Solidarność oraz krzewiciela idei samorządności. Organizatorem wydarzenia jest Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie.
Natomiast w niedzielę, 1 września w ECS będzie można wziąć udział w licznych wydarzeniach dla rodzin z dziećmi, w tym pokazach filmów, prelekcjach, warsztatach oraz wspólne czytaniu.
Szczegółowy program wydarzeń dostępny jest na stronie internetowej: https://ecs.gda.pl/wydarzenie/swieto-solidarnosci-i-wolnosci/
Uroczystości na Westerplatte
Główne uroczystości 85. rocznicy wybuchu II wojny światowej odbędą się w niedzielę, 1 września na Westerplatte na placu przed Pomnikiem Obrońców Wybrzeża. Po pięciu latach miasto Gdańsk wraca do organizacji tego wydarzenia wspólnie z Ministerstwem Obrony Narodowej.
O godz. 4.45, po odśpiewaniu Hymnu RP i podniesieniu flagi państwowej na maszt, zaplanowano oficjalne przemówienia, zapalenie Znicza Pokoju, Apel Pamięci, odczytanie przez harcerzy przesłania Westerplatte, modlitwę międzywyznaniową oraz złożenie wieńców pod pomnikiem. W tym roku, oprócz harcerzy oraz wojskowej asysty, która odda salwę honorową, na wodzie pojawią się okręty Marynarki Wojennej, a w powietrzu samoloty Sił Powietrznych.
Wydarzenia rocznicowe 1 września zorganizowane zostaną również m.in. o godz. 10.00 przy tablicy upamiętniająca Polaków torturowanych i zamęczonych w pierwszych dniach II wojny światowej w dawnym budynku Victoriaschule przy ul. Kładki, o godz. 12.00 przed Pomnikiem Obrońców Poczty Polskiej oraz o godz. 17.00 na Cmentarz Ofiar Hitleryzmu na Zaspie.
Dzień wcześniej, 31 sierpnia odbędzie się uroczystość pożegnania płk. Wincentego Sobocińskiego, w tym odtworzenie drogi, którą po południu 31 sierpnia 1939 r. przebył z Komisariatu Generalnego RP w Wolnym Mieście Gdańsku (obecnie budynek Komendy Miejskiej Policji w Gdańsku) do Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte z informacją, że nazajutrz wybuchnie wojna.
Szczegółowy program obchodów dostępny jest na portalu: https://www.gdansk.pl/gdansk-patriotyczny
* * *
Zobacz malowidło „Niebo Polskie”
Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego włączając się w obchody 85. rocznicy wybuchu II wojny światowej zaprasza mieszkańców i turystów w niedzielę, 1 września do budynku dawnego Gimnazjum Polskiego w Gdańsku, gdzie odbędzie się akcja bezpłatnego zwiedzania z przewodnikiem sali, w której znajduje się malowidło „Niebo polskie”. Wejście zaplanowano o godz. 15.30. Wstęp jest wolny.
„Niebo Polskie” to patriotyczny fresk, który powstał w Gimnazjum Polskim w Gdańsku w 1938 r., a stworzyli go dwaj artyści Bolesław Cybis i Jan Zamoyski. Niestety, oryginalne malowidło na początku II wojny światowej zostało doszczętnie zniszczone przez Niemców.
Kilka lat temu podczas remontu budynku dawnego gimnazjum, należącego do Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego, postanowiono odtworzyć „Niebo polskie”. Tego trudnego zadania podjął się zespół pracowników Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku pod kierownictwem prof. Jacka Zdybla. Dzięki ich pracy w 2018 r. sala z „Niebem polski” została ponownie udostępniona publiczności i każdy może podziwiać to wyjątkowe dzieło w pełnej krasie.
