W tym roku Szemud jest gospodarzem Światowego Zjazdu Kaszubów, corocznej imprezy, na którą zjeżdżają Kaszubi i entuzjaści kultury kaszubskiej z całego świata.  Zjazd odbędzie się 5 lipca 2025 roku, jednakże wiele wydarzeń związanych z promocją kaszubszczyzny odbywa się w Szemudzie przez cały rok.

To je krótczé to je dłudżé

Wielu mieszkańców Pomorza oraz odwiedzających nasz region turystów wie doskonale, czym są „kaszubskie nuty”. Niekiedy jest to pierwsze skojarzenie z kulturą kaszubską. Plansza używana przy śpiewaniu jest popularnym motywem pamiątkowych gadżetów, takich jak kubki, magnesy i widokówki. Pojawia się też na koszulkach oraz w materiałach promocyjnych i reklamowych. W niektórych miejscach, np. w Wejherowie spotkamy obiekty małej architektury miejskiej z motywami popularnej piosenki. Piosenkę wykonuje się wskazując na tablicy znaki umieszczone na pięciolinii. Istnieje wersja tradycyjna, w której charakterystyczne symbole oznaczają kolejne słowa przyśpiewki. Są tam i „chojnë” i widłë gnojnë”, zwierzęta, narzędzia, instrumenty i inne znaki. Współcześnie kaszubscy twórcy opracowują własne wersje. Spośród tych najbardziej znane są „nuty” nawiązujące do trudów czasu pandemii (autorem jest Roman Drzeżdżon) czy zmagania przedsiębiorcy z urzędami (ten utwór napisał Adam Hebel).

To są konkursu źródła

Jeżeli powstają nowe wersje piosenki, to nie ma przeszkód by zmobilizować szerszą grupę ludzi do podzielenia się własną twórczością. Konkurs „Na kaszëbską nótã” to doskonała okazja by wykazać się kreatywnością oraz dobrze się bawić. Jest to również możliwość włączenia się we wspólny wysiłek społeczności kaszubskiej w celu podtrzymania i rozwoju własnej kultury. Organizatorzy przewidzieli pięć grup wiekowych od przedszkolaków po osoby dorosłe. W tej ostatniej grupie znajdą się przedstawiciele organizacji pozarządowych i jednostek samorządu terytorialnego. Uczestnicy konkursu oprócz tekstu muszą przygotować własne plansze z symbolami nut. Konkursowe zmagania podziwiać może każdy chętny. Z pewnością będzie dużo radości i śmiechu.

To utworu historia

Utrwalona w kaszubskiej tradycji wersja piosenki powstała w XX wieku. Wbrew pojawiającym się niekiedy sugestiom nie ma wielowiekowej historii. Nie są reliktami archaicznej kultury pomorskiego ludu również symbole na planszy z pięciolinią, mimo że niektórzy chcieliby w nich widzieć „kaszubskie runy” albo magiczne znaki. Nie jest też prawdą, że był to swoisty „protest song” będący świadectwem oporu wobec germanizacji, chociaż rzeczywiście własną wersję mieli Kaszubi z okolic Bytowa działający w Związku Polaków w Niemczech. Prawda jest inna, ani lepsza, ani gorsza, a autentyczny rodowód utworu jest nie mniej ciekawy niż jego zmitologizowana postać. „Kaszubskie nuty” wywodzą się z popularnej na Pomorzu przełomu XIX i XX wieku zabawy weselnej. Zresztą popularnej nie tylko, a nawet nie głównie wśród Kaszubów. Bardzo podobne zabawy były obecne w różnych miejscach Europy oraz w środowiskach europejskich emigrantów za oceanem.