Dzień Samorządu Terytorialnego obchodzony jest 27 maja w rocznicę pierwszych wyborów samorządowych. Z tej okazji Urząd Statystyczny w Gdańsku opublikował infografikę zawierającą ciekawe dane. Wynika z nich, że miasta na prawach powiatów mają najwyższe dochody, ale też ponoszą najwyższe wydatki. Natomiast najlepszą sytuację finansową mają powiaty, gdzie dochody nieznacznie przewyższają wydatki.
Infografika została opracowana na podstawie danych Pomorskiego Ośrodka Badań Regionalnych.
O województwie
W naszym regionie w 2020 r. mieszkało dokładnie 2 346 671 osób. Gęstość zaludnienia na kilometr wynosiła 128 osób. Województwo pomorskie składa się z 16 powiatów i 4 miast na prawach powiatów (Gdańsk, Gdynia, Sopot i Słupsk) oraz 123 gmin. Gmin miejskich jest 22, miejsko-wiejskich – 20, a wiejskich – 81. Na Pomorzu są 42 miasta, 2877 miejscowości wiejskie i 1646 sołectwa.
Tylko dochody powiatów przewyższają wydatki
W przeliczeniu na mieszkańca w 2019 r. dochody gmin to 5703 zł, natomiast wydatki 5735 zł. Z kolei w miasta na prawach powiatu dochody wynosiły 7644 zł, zaś wydatki 7933 zł. W przypadku województw różnica między dochodami (551 zł) a wydatkami (564 zł) wynosiła 13 zł. Co ciekawe, w najlepszej sytuacji finansowej były powiaty, w których dochody (1223 zł) były o 1 zł wyższe od wydatków (1222 zł).
Ile lat mają radni?
Przedstawione dane dotyczą 2020 r. Radnych organów jednostek samorządu terytorialnego można podzielić na: gmin, miast, powiatów i województwa. Pod względem wieku najmłodsi są radni miasta (miasta na prawach powiatów). Około 49 proc. z nich jest w wieku od 18 do 49 lat. Prawie 46 proc. spośród radnych gmin ma poniżej 50 lat. Natomiast najstarsi radni zasiadają w Sejmiku Województwa Pomorskiego. Wśród tych radnych większość ma powyżej 50 lat (prawie 73 proc.), a najmłodsi 29 lat.
Czym radni zajmują się zawodowo i jakie mają wykształcenie?
Najwięcej radnych miało wyższe wykształcenie. Warto podkreślić, że najlepiej wykształceni są radni województwa, wśród których prawie 88 proc. ukończyło studia oraz radni miejscy (miasta na prawach powiatu) – prawie 87 proc. Najmniej absolwentów uczelni wyższych jest za to wśród radnych gmin (40,5 proc.). Natomiast 2,5 proc. radnych gmin ukończyło tylko szkoły podstawowe i gimnazja. Wśród radnych gmin przeważają specjaliści (441), rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy (340) oraz technicy i średni personel (246). W przypadku radnych województwa najwięcej jest przedstawicieli władz publicznych, wyższych urzędników i kierowników (21) oraz specjalistów (10). Podobne zawody dominują wśród radnych powiatów (przedstawicieli władz publicznych, wyższych urzędników i kierowników jest 148 oraz 100 specjalistów). Wśród radnych miejskich (miasta na prawach powiatów) również przeważają te same profesje, ale w odwrotnych proporcjach. To oznacza, że więcej jest specjalistów (74) niż przedstawicieli władz publicznych, wyższych urzędników i kierowników (18).
Historia święta
Dzień Samorządu Terytorialnego obchodzony jest 27 maja. Święto zostało uchwalone przez Sejm RP w 2000 r. Upamiętnia pierwsze wybory samorządowe z 27 maja 1990 r. Do 1998 r. samorząd terytorialny w Polsce był tylko na szczeblu gminnym. Po reformie administracyjnej w 1999 r. wprowadzono trójstopniowy podział terytorialny. Ponownie utworzono powiaty (zlikwidowane w 1975 r.), zmniejszono też liczbę województw – z 49 do 16. W skład obecnego województwa pomorskiego weszły dawne województwa: gdańskie (w całości), słupskie (oprócz gmin: Postomino, Sławno m. i Sławno w.), bydgoskie (gminy: Brusy, Chojnice m., Chojnice w. i Czersk) i elbląskie (gminy: Dzierzgoń, Gardeja, Krynica Morska, Kwidzyn m., Kwidzyn w., Lichnowy, Malbork m., Malbork w., Mikołajki Pomorskie, Miłoradz, Nowy Dwór Gdański, Nowy Staw, Ostaszewo, Prabuty, Ryjewo, Sadlinki, Stare Pole, Stary Dzierzgoń, Stary Targ, Stegna, Sztum i Sztutowo). Stolicą województwa pomorskiego został Gdańsk.